ZEN en de kanteling naar nul

ZEN en de kanteling naar nul

Energie transformeert van kostenpost naar een unique buying point. We bouwen nu al energiezuinig, maar binnen een paar jaar is het verbruik bijna nul. Of woningen leveren zelfs energie!

Dat zal aanspreken in een land waarin iedereen vindt dat de ander duurzaam moet doen, maar het jezelf heel weinig mag kosten. De bouw speelt er steeds sterker op in. Want uiteindelijk moet de consument zo’n zeer energiezuinig of zelfs -leverende woning graag – en om die reden ook – willen kopen. Het Platform ZEN (Zeer Energiezuinige Nieuwbouw) werkt aan precies die kanteling in de woningmarkt.

Minder energie

Innovaties in de bouw- en installatiesector maken het mogelijk dat de gebouwde omgeving steeds minder energie vraagt. Technisch kan het, zowel in de bestaande voorraad als de renovatie. Maar het tempo van deze transitie is mede afhankelijk van een groot aantal andere factoren, waaronder de financierbaarheid en de investeringsbeslissing van gebouweigenaren.

In de nieuwbouw worden de grootste stappen gezet. Een nieuwbouwhuis van 2007 is echt een ander product dan een nieuwbouwwoning van vandaag. Vaak nemen we de auto-industrie als voorbeeld, maar niet hier. Want nieuwbouw in 2015 was maar liefst 50% energiezuiniger dan in 2007 – en dat doen automakers ons niet na!

2021: bijna energieneutraal

Wettelijk is vastgelegd dat nieuwbouw vanaf januari 2021 bijna energieneutraal moet zijn. Maar er zijn al veel voorbeelden te vinden van woningen, die op dit moment al voldoen aan die strenge eis. Sterker nog, er zijn nu al woningen die energieleverend zijn.

Wie wil dat niet? Toch is de vraag vanuit de markt is nog heel klein, als het gaat om ‘zeer energiezuinige’ tot energieneutrale gebouwen. Dat bleek uit de Monitor Bouwketen 2015. Maar de markt innoveert en investeert hard om te komen tot zelfs energieleverende woningbouwconcepten.

Eind 2015 ging het Platform ZEN van start. Hierin werken projectontwikkelaars, bouwbedrijven en woningbouwcorporaties samen met een groot aantal stakeholders. Ze ontwikkelen nieuwbouwconcepten die minimaal voldoen aan de eisen van januari 2021, dus minimaal bijna energieneutraal en alles daarboven. Ze doen kennis en ervaring op, delen die breed en zo komt er nog meer innovatie in de sector.

Nieuwe energiebesparende technieken

Natuurlijk is technische kennis belangrijk. En wil je in hoog tempo verder, dan moet je die op grotere schaal toepassen. Dat kan, met bewezen bouw- en installatietechnieken plus de nieuwe energiebesparende technieken, concepten en slimme multifunctionele prefab onderdelen. Bijvoorbeeld gevelpanelen of dakpannen die ook als zonnepaneel fungeren.

Maar uiteindelijk moet de consument zo’n zeer energiezuinig of zelfs leverende woning wel kopen. ZEN stelt de bewoner centraal, met zijn wensen op het gebied van wooncomfort, gezondheid, binnenklimaat en betaalbaarheid. Ook nemen de ZEN-bouwers de communicatie heel serieus, met de kopers van zo’n innovatieve duurzame woning.

De aanscherping in de wettelijke eisen heeft innovatie geholpen. Maar het Platform ZEN hanteert deze wettelijke eis in 2021 als minimumeis. Er zijn voorbeelden die verder gaan dan de wettelijke eis in 2021.

Meer weten? Kijk eens bij het Platform ZEN. Op deze website zijn veel praktijkvoorbeelden en praktische informatie terug te vinden.

Meedoen?

Leden van NEPROM, Bouwend Nederland, Aedes en NVB kunnen deelnemen aan het Platform ZEN. 

Auteur Maxime Verhagen is voorzitter van Bouwend Nederland, de vereniging van bouw- en infrabedrijven. Deze vereniging is met ongeveer 4.500 aangesloten bouwbedrijven de grootste ondernemersorganisatie in de bouw.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c120 c185 c225
Samen het wiel hergebruiken

Samen het wiel hergebruiken

Het ‘denken’ en ‘doen’ hebben ons ontzettend veel gebracht en zijn tegelijk dominant geworden in onze (bouw)cultuur. Dit remt de transitie ...

Lees verder

c21 c120 c225 c243
Soorten Management Plan voor natuurinclusief isoleren

Soorten Management Plan voor natuurinclusief ...

Over minder dan een maand staat het symposium ‘Innovatief Isoleren’ op de rol, op 28 november in Oss. Je leert alles over biobased en circulaire innovaties ...

Lees verder

c21 c120 c225
<span>‘Transformatie vraagt ontwerp van multifunctionele gebouwen’</span>

‘Transformatie vraagt ontwerp van multifunctionele ...

Een veelgehoorde oplossing om de woningnood op korte termijn (gedeeltelijk) op te lossen is transformatie van bestaand vastgoed. Denk bijvoorbeeld aan leegstaande ...

Lees verder

c120 c136 c223
Whitepaper: Kostenneutraal renoveren kan nu al met conceptmatig bouwen

Whitepaper: Kostenneutraal renoveren kan nu ...

De verduurzamingsvraag is enorm: 8 miljoen woningen krijgen de komende jaren een opknapbeurt om ze weer toekomstbestendig te maken. Waar het draagvlak voor verduurzaming ...
c21 c120 c185 c225 c260
Stadswinkel Tilburg wijst weg naar circulair renoveren

Stadswinkel Tilburg wijst weg naar circulair ...

Het voormalige Stadskantoor 2 en bibliotheek - ooit een ‘anonieme beige moloch’ - zijn de afgelopen jaren gerenoveerd en omgetoverd in de Stadswinkel. ...

Lees verder

c21 c120 c225 c280 c286 c298
Talkshow: slimme aanpak om sneller woningen te renoveren

Talkshow: slimme aanpak om sneller woningen ...

Studio Uptempo! breidt uit! Naast de Talkshow-video zijn de programma’s van Peter Linders en Niels Rood nu ook als podcast te beluisteren. Met ‘Renovatiestromen’ ...

Lees verder

c20 c26 c120 c225 c277
Het minst inspirerende het meest bestendig maken

Het minst inspirerende het meest bestendig maken

Het is tijd dat we renovatieprojecten serieuzer gaan nemen in de transitie naar een regeneratieve leefomgeving. Dat zegt Karin Dorrepaal, partner bij DOOR architecten. ...

Lees verder

c21 c120 c185 c225 c280
Circulariteit corporatie: milieu-impact en ketensamenwerking

Circulariteit corporatie: milieu-impact en ketensamenwerking

De klimaatverandering vraagt om hergebruik van bestaande grondstoffen en materialen. Maar hoe kunnen woningcorporaties dat adequaat oppakken? Merel Stolker liet ...

Lees verder

c21 c120 c225 c280
Data en AI spelen cruciale rol bij renovatieaanpak

Data en AI spelen cruciale rol bij renovatieaanpak

Woningen kennen grote onderlinge verschillen en dat aspect is vaak een sta in de weg bij het verduurzamen van die huizen met uniforme maatregelen. Die specifieke ...

Lees verder

c21 c120 c140 c225
Hergebruik modulaire klaslokalen als flexwoningen Oekraïners

Hergebruik modulaire klaslokalen als flexwoningen ...

In twaalf weken tijd is in Yerseke iets bijzonders gerealiseerd. Daar worden 102 Oekraïense vluchtelingen ondergebracht in een nieuw complex van flexwoningen. ...

Lees verder

c21 c120 c225 c265
Programma Verbouwstromen wil duurzame renovaties versnellen

Programma Verbouwstromen wil duurzame renovaties ...

Vier partijen die actief zijn in de verduurzaming van de woningbouw bundelen hun krachten in het nieuwe programma Verbouwstromen. De Bouwcampus, Stroomversnelling, ...

Lees verder

c21 c120 c135 c185 c225 c260
Rijksvastgoedbedrijf: strengere eisen circulariteit en MPG

Rijksvastgoedbedrijf: strengere eisen circulariteit ...

Wie vanaf 2023 wil bouwen voor het Rijksvastgoedbedrijf moet voldoen aan strengere circulariteitseisen. Dit geldt bij aanbestedingen van alle nieuwbouw-, onderhouds- ...

Lees verder

Reacties

Beste Maxime, bedankt voor de blog. Ik denk dat het heel goed is dat bekende gezichten van de bouwsector ons de weg tonen naar energieneutrale, of liever nog, energieleverende woningbouw. Wat ik alleen heel erg jammer vind, is dat ons in deze blog wordt voorgehouden dat bijna energieneutraal een 'strenge eis' is. Weet je nog dat een jaar geleden de norm nog was dat alle nieuwbouw energieneutraal (en niet bijna) moest zijn in 2020? Dat is er waarschijnlijk stilletjes uit gelobbyd. Nu gaan we voor een softere eis en een jaar later. Ondertussen worden door de echte voorlopers allang energieneutrale en zelfs nul-op-de-meter (NOM) woningen neergezet. In nieuwbouw is dat helemaal geen strenge eis. Kijk maar eens naar RijswijkBuiten, daar staan er al 400 energieneutrale woningen en de nieuwe woningen verkopen erg snel. Energieneutraal (en zelfs NOM in bepaalde gevallen) is allang mogelijk. Nu al, niet pas in 2021. Bijna energieneutraal een 'strenge eis' noemen voor nieuwbouw geeft de rest van de bouwsector en de consumenten een verkeerd en achterhaald beeld. Met dat soort beelden schuiven we het energieneutraal bouwen van nieuwe woningen alleen verder de toekomst in. Het is jammer dat de framing in deze blog daarmee uiteindelijk zorgt voor afremming van het ontwikkelen van energieneutrale concepten in plaats van een stimulans ervan.

Beste Maarten, het is een misverstand dat we met het Lente-akkoord zouden oproepen om pas na 2021 bijna-energieneutraal te bouwen. Integendeel. We willen nu al de kennis en ervaring opdoen en delen om nu al bijna energieneutraal tot energieleverende woningen te realiseren. De bedrijven in het ZEN-platform hebben zich aan die ambitie verbonden. Terecht noem je de woningen in Rijswijk Buiten als voorbeeld. Dura Vermeer, de ontwikkelaar van die woningen is deelnemer in ons platform en deelt als voorloper hun ervaringen met ons. Laat ik meteen een ander misverstand uit de weg ruimen: de Europese regelgeving (EPBD) sprak altijd van ingang regelgeving op 31 december 2020. Heel verwarrend, en daarom ben ik blij dat minister Blok hier 1 januari 2021 van gemaakt. De term bijna energieneutrale gebouwen verdient inderdaad geen schoonheidsprijs. Het is een rechtstreekse vertaling van de Europese term nZEB (nearly Zero Energy Buildings). Ook hier is geen lobby aan te pas gekomen. Laten we stoppen met sippen en mooie energiepositieve gebouwen maken.

Beste Claudia, dank voor je uitgebreide en inhoudelijke reactie. Ik had het alleen niet over de Europese wetgeving, maar over het convenant 'Meer met minder' dat minister Spies in 2012 met verschillende partijen heeft ondertekend. Daar ging het wel degelijk over energieneutraal in 2020, niet over 31 december 2020. Het terugvallen naar Europese wetgeving, die gewoonweg minder ambitieus is, is toch een afwaardering ten opzichte van dit convenant. We zouden energieneutraal nieuwbouwen in 2020 en doen dat nu opeens niet meer om in lijn te lopen met Europa. Maar vooruit lopen op Europa is juist waar we voordeel uit kunnen halen! Verder denk ik dat het ZEN platform een heel goed initiatief is, daar heb ik zeker niks tegen. Alleen is het wel belangrijk om de lat hoog te leggen, en laten we eerlijk zijn, bijna energieneutraal is op dit moment geen hoge lat (wat de lat wel . Dat is het punt in deze blog waartegen ik aggregeerde. Verschillende deelnemers van het ZEN platform hebben laten zien al energieneutraal of zelfs NOM te kunnen bouwen! Europese normen gaan altijd uit van doelstellingen die te behalen zijn voor alle Europese landen. Wij als kennisland horen dat beter te kunnen. Daarom blijf ik zeggen: niet bijna-energieneutraal in 2021, maar energieneutraal in 2016!

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up