Waar voorheen aardgas de dienst uitmaakte en onze gebouwen van energie voorzag, is er een duidelijke verandering ingezet. Fossiele brandstoffen maken plaats voor duurzame alternatieven, waardoor we over minder dan zeven jaar als het goed is 55 procent minder schadelijke broeikasgassen uitstoten. Om de vastgoedvoorraad toekomstbestendig te maken, is elektrificatie geen wens, maar een bittere noodzaak.

Ondertussen zien we dat het energienet piept en kraakt: we weten dat er in verschillende regio’s al geen uitbreidingen of nieuwe aansluitingen op het net meer mogelijk zijn. Dat kan voor gebouweigenaren en facility managers tegenstrijdig aanvoelen, want zij willen verduurzamen om zowel huisvesting als bedrijfsvoering klaar te stomen voor de toekomst. Op korte termijn actie ondernemen kán wel, maar dan is het belangrijk om te kiezen voor slimme oplossingen: sensoren en energiemonitoring, energieopslag en het matchen van vraag en aanbod van energie.

Om als vastgoedeigenaar of -beheerder een verduurzamingwens in te vullen, is er dus werk aan de winkel. Van de weerbarstige praktijk is Jan van de Maat (ABB, foto rechts) goed op de hoogte: “We zien dat onze klanten met hun huisvesting en bedrijfsvoering een zo laag mogelijke milieu-impact willen veroorzaken. Hierin zijn reductie van de uitstoot van schadelijke broeikasgassen en het onafhankelijk worden van fossiele brandstoffen belangrijke thema’s, evenals het uitbreiden van de elektra-aansluiting om bijvoorbeeld extra laadpalen te realiseren. Maar dit wel allemaal met het oog op de portemonnee. Als laatstgenoemde in beeld komt, worden maatregelen nog wel eens uitgesteld.”

Voordelen van verduurzaming

Van uitstel komt afstel en dat is in de huidige markt met stijgende grondstofprijzen niet de slimste keuze. Hierdoor brengt een verduurzaming naarmate de tijd verstrijkt meer kosten met zich mee en kan de bedrijfscontinuïteit zelfs in gevaar komen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland liet eind 2022 weten dat er van de 60 miljoen vierkante meter kantoorruimte pas 50% Energielabel C heeft, terwijl het voor kantoren verplicht is om in 2023 minimaal dat label te hebben. “Er zitten verschillende grote voordelen aan een verduurzaming, onder andere rondom het reduceren van energieverbruik én het verbeteren van comfort”, geeft Van de Maat aan. “Maar onbekend maakt onbemind.”

Quick wins ontdekken

Het begint volgens hem bij het in kaart brengen van de huidige situatie: “De eerste stap is het verkrijgen van inzicht. Dat doen we onder andere met sensoren, die eenvoudig zijn te integreren in de bestaande bouw. We winnen zo informatie in over bijvoorbeeld het huidige energieverbruik, komen erachter welke apparaten en installaties deze energie gebruiken en ontdekken de eerste quick wins.”

Denk bijvoorbeeld aan het voeren van verlichting op plekken en tijdstippen dat het niet noodzakelijk is. Maar ook aan loeiende installaties op momenten dat er niemand in het pand is of op momenten dat verwarmen of koelen (nog) niet noodzakelijk is. Dit aanpakken kan tot flinke besparingen leiden. “Daarom wil je in ieder geval het laaghangend fruit plukken om meteen impact te maken.”

Gedragsverandering

Een deel van de oplossing schuilt in gedragsverandering na het bepalen van de verbeterpunten. Dat kan bijvoorbeeld te maken hebben met hoe er wordt omgegaan met het aan- en uitzetten van ventilatie, maar ook met het opwarmen van ruimtes buiten reguliere werktijden. De eerste winst zit hem al in het beïnvloeden van het gedrag. Vanzelfsprekend kan de technische component van verduurzaming daar een handje bij helpen: “Denk bijvoorbeeld aan het toepassen van aanwezigheidsdetectie voor verlichting of het afstemmen van verwarming en koeling op de momenten waarop het nodig is. Maar er zijn geen grote installatietechnische ingrepen vereist om nu al impact te maken op de CO₂-reductie en het verlagen van de energierekening.”

Lees nu het volledige verhaal met Jan van de Maat, over de routekaart met bouwkundige en installatietechnische veranderingen, in ons gratis digitale magazine Energietransitie.

Tekst: Marvin van Kempen
Beeld: ABB