Scholen gaan energie leveren

Scholen gaan energie leveren

In de zomer van 2014 heb ik op basis van EPG-berekeningen van moBius Consult een top 15 energiezuinige scholen opgesteld. Het zijn scholen voor het primair- en voorgezet onderwijs, die op dat moment daadwerkelijk waren gebouwd. Het is een pluriform gezelschap waarvan de beste nu al energieneutraal zijn.

Gesprekken, een workshop, whitepaper en enkele deelstudies naar kosten en naar duurzaamheid hebben me dieper inzicht in de projecten gegeven.  De analyse van de top 15 biedt boeiende conclusies:

  1. de nummer 1 is een multifunctionele accommodatie die per saldo energie levert;
  2. de nummers 2, 3 en 4 zijn (bijna) energieneutraal;
  3. succesfactor is de combinatie van ambitie, vakmanschap en samenwerking;
  4. de meerkosten van de projecten blijken mee te vallen en betaalbaar;
  5. het is de betrokken gelukt om energiezuinigheid te combineren met een goed binnenmilieu, flexibiliteit én een hoge toekomstwaarde;
  6. de nummers t/m 13 voldoen aan de sterk aangescherpte eis in het Bouwbesluit 2015;
  7. zonder zonnepanelen zijn de 15 vrijwel even energiezuinig, zie onderstaande figuur

Energieprestatie zonder pv-panelen, bekijk de afbeelding op volledige grootte

Praktijkmetingen

Natuurlijk ben ik reuze nieuwsgierig of deze op papier zo fraaie resultaten ook in de praktijk goed uitpakken. Is het energiegebruik werkelijk zo laag? Is de luchtkwaliteit echt goed, is het ’s winters lekker warm en ’s zomers koel in de scholen? En niet in de laatste plaats, zijn de gebruikers tevreden?

Acht van de scholen uit de Top 15 laat ik gedurende minimaal een jaar monitoren. Dit voorjaar zullen de eerste eindrapporten verschijnen. Ik kan alvast een tipje van de sluier oplichten. De eerste resultaten brengen veel leerpunten en schoonheidsfoutjes aan het licht. Betere oplevering en passend beheer zijn nodig. Maar gemiddeld zijn de resultaten zeer goed en is het de projecten gelukt een grote stap vooruit  te zetten naar een werkelijk frisse school.

Top 15 scholen, bekijk de afbeelding op volledige grootte

Trias in praktijk

De analyse van de Top 15 leert ook dat alle projecten kiezen voor een sterke reductie van de energievraag door zeer goede isolatie, vaak drievoudig glas, sturing van de ventilatie op tijd of CO2 en regeling van de verlichting op daglicht en aanwezigheid. De systemen voor verwarming en koeling laten een grote diversiteit zien, ingegeven door de situatie, gebouwgrote en specifieke ideeën en wensen. 

Door toevoeging van pv wordt energieneutraliteit of verder, een energieleverend gebouw bereikt. Daarvoor blijkt het gehele dakoppervlak nodig en worden de panelen vaak vlak, en daarmee oriëntatie onafhankelijk geplaatst. Vraag is wat te doen als het dak beschaduwd zou worden door andere gebouwen of bomen. En wat te doen als de school meer dan vier lagen heeft? Wellicht kunnen in deze overigens weinig voorkomende situaties, biobrandstoffen een oplossing bieden, zie de nummer 3 in de Top 15.

Wensen: betere verlichting en -ventilatoren

De analyse van de berekende deelverbruiken van de 15 scholen toont  dat verlichting veruit de grootste energiepost is, gevolgd door het energieverbruik van ventilatoren. De monitoring zal uitwijzen of dit in de praktijk werkelijk het geval is. Op dit moment leidt deze uitkomst tot aandacht voor de beloofde led-verlichting met een veel hogere opbrengst dan de huidige generatie. Waarbij een goede lichtkwaliteit aandachtspunt blijft. Bij de ventilatie komen ventilatoren met een veel hoger rendement in de picture, evenals een hernieuwde belangstelling voor hybride ventilatiesystemen: natuurlijk als het kan, mechanisch als het moet.

De scholen uit Top 15 bieden niet alleen schoolvoorbeelden voor zeer energiezuinige nieuwbouw, maar ook volop leerstof tot verdergaande ontwikkelingen. Met dank aan alle betrokkenen die hun nek hebben durven uitsteken.

Auteur: Hans Korbee, werkzaam als programma adviseur bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland aan energieprogramma's voor innovatie en implementatie van de minsteries IenM, BZK en EZ.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c143 c148 c225 c263
‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan luchtreiniging werken’

‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan ...

Met het stijgen van de coronabesmettingen staan veel scholen voor een fikse uitdaging. Volgens prof. dr. ir. Bert Blocken, hoogleraar bouwfysica aan de TU Eindhoven ...

Lees verder

c21 c143 c225 c293
Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS De Marke

Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS ...

Op dinsdag 20 september vond een dubbelbijeenkomst plaats van de Duurzaam Gebouwd Expeditie KBS De Marke. Deelnemers kregen meer inzicht in de juridische en economische ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c265
Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Morgen neemt de Hogeschool van Amsterdam haar meest duurzame onderwijsgebouw officieel in gebruik: het Jakoba Mulderhuis. De focus op minimaliseren van verbruik, ...

Lees verder

c143 c223
Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere kwaliteit schoolgebouw binnen handbereik

Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere ...

Dringender dan ooit zijn de opgaven voor schoolbesturen om toekomstbestendig te zijn en de leeromgeving gezond te maken. Waar moet je gezonde leeromgeving ...
c21 c143 c225 c293
De eerste stap naar een gezond binnenklimaat voor DG Expeditie KBS De Marke

De eerste stap naar een gezond binnenklimaat ...

Op dinsdag 28 juni vond de eerste bijeenkomst plaats van DG Expeditie KBS De Marke. Deelnemers konden een blik werpen op het schoolgebouw en ervoeren aan den lijve ...

Lees verder

c21 c135 c143 c160 c225
Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid en huiselijkheid

Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid ...

In de serie BouwHelden verhaalt architect Joost Ector over zijn ontwerp voor het Groningse Feringa Building met extra aandacht voor de gevel. “We zijn er ...

Lees verder

c21 c143 c185 c225
Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gaat oude spijkerbroeken gebruiken als gevelisolatie bij de middelbare school van De Goudse Waarden in Gouda. De leerlingen kunnen vanaf deze week zo ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c263
Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen Congres

Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Op 10 november kwamen we in Eindhoven bij elkaar om de volgende stappen voor gezonde en duurzame scholen te concretiseren tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Lees verder

c21 c143 c160 c225 c243 c263 c265
Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen voor elkaar 

Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen ...

Het onderwijsveld wacht de komende jaren een enorme uitdaging. Duizenden schoolgebouwen moeten vanwege het Klimaatakkoord verduurzaamd worden, maar hoe concretiseren ...

Lees verder

c21 c143 c225
Doe mee aan serious game De Expeditie

Doe mee aan serious game De Expeditie

Tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres op 10 november kun je tot twee keer toe deelnemen aan een serious game. Leer hoe je samenwerkingen tussen verschillende ...

Lees verder

c21 c143 c148 c160 c225
Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres compleet!

Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres ...

Op 10 november komen we samen in Eindhoven voor het Duurzame & Gezonde Scholen Congres. Leer alles over energiezuinige, aardgasvrije, circulaire en gezonde ...

Lees verder

c21 c143 c225 c245
Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Wat leveren zaken als licht, geluid, thermisch comfort en luchtkwaliteit voor bijdrage aan de leerprestaties en hoe is daar vanuit het ontwerp al op in te spelen? ...

Lees verder

Reacties

Het is bekend dat duurzaam gebouwde scholen betere studenten leveren. Er gebeurt dus iets tussen de oren en er is vooral iets positief bij het schoolbestuur wat op de juiste manier bij draagt.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up