Energieneutraal zonder om duurzaamheid te vragen

Energieneutraal zonder om duurzaamheid te vragen

Een echte verrassing voor schoolbestuur Essentius: zonder duurzaamheid in de aanbesteding te vragen, is IKC Ulft een energieneutraal gebouw geworden. Ze daagde de markt uit om een zo goed mogelijk gebouw te leveren voor een vast budget, inclusief 25 jaar onderhoud en energie. Sturen op duurzaamheid was hierbij vanzelfsprekend.

De Oersprong is eind maart 2016 opgeleverd, ruim 10 jaar nadat er in Ulft voor de eerste keer over een nieuw schoolgebouw werd gesproken. Ongeveer 400 kinderen gaan er naar de kinderopvang of krijgen basisonderwijs. Bijzonder is dat in de aanbesteding niet op prijs werd gestuurd, maar op maximale waarde en kwaliteit. Tijdens een bijeenkomst van Bouwstenen voor Sociaal, Essentius en Ruimte OK werd het resultaat getoond en het proces toegelicht.

Zekerheid over exploitatiekosten

Door bevolkingskrimp was er in Ulft ruimte voor 1 nieuw schoolgebouw ter vervanging van 2 oude basisscholen. Gemeente en schoolbestuur wilden onderwijs combineren met kinderopvang en kozen voor een integraal kindcentrum (IKC), dat als naam De Oersprong heeft gekregen. De gemeente Oude IJsselstreek wilde geen opdrachtgever zijn. Essentius wel, maar vooral in een rol als klant, vertelt projectleider John Freriks. “We willen als onderwijsorganisatie geen grote huisvestingspoot hebben. Voor wat betreft het gebouw willen we ontzorgd worden en zekerheid hebben over de exploitatiekosten op de korte en lange termijn.”

Meerwaarde belonen

Samen met adviesbureau M3V zijn de wensen – gebaseerd op de onderwijsvisie – vertaald in een aanbestedingsstrategie. Ze vroeg marktpartijen een gebouw te realiseren, dit 25 jaar te onderhouden en te zorgen voor de energielevering. “Het budget stond vooraf vast”, laat Harry Vedder van M3V weten. “Kom je boven die prijs, dan lig je eruit. Blijf je eronder, dan waarderen we dat niet. We hebben alleen de meerwaarde gewaardeerd die partijen voor dat budget bieden ten opzichte van de basisvraag.” De gunning van de opdracht ging naar Zenzo Maatschappelijk Vastgoed, met name door de manier waarop het gebouw in de toekomst kan worden uitgebreid en toch conceptueel en architectonisch een geheel blijft.

Gebouw energieneutraal zonder om duurzaamheid te vragen
Zonnepanelen wekken alle energie voor De Oersprong op, dat hiermee zelfvoorzienend is.

Sturing op levensduurkosten

Bij een sturing op levensduurkosten kijkt de markt welke maatregelen in die 25 jaren rendabel zijn en hoe ze hun risico's kunnen minimaliseren. Zonder daar expliciet om te vragen, stuurt ze op duurzaamheid. De verplichting om energie te leveren leidde ertoe dat het gebouw energieneutraal is gemaakt met eigen voorzieningen om energie op te wekken. “Die energiecomponent was een uitdaging”, geeft Zenzo-directeur Michiel Wijnen aan. “Factoren als de energieprijs en het energieverbruik van de school kunnen wij niet beïnvloeden. Als dat afwijkt van onze inschattingen draaien wij voor de kosten op. Dat heeft ons ertoe gezet om een slim energieconcept te bedenken.”

Zelfvoorzienend gebouw

De basis van het energieconcept is een zo laag mogelijk energieverbruik. Hiervoor zorgen een warmtepomp en een innovatief ventilatieconcept, dat op heel lage snelheid ventileert. Sensoren zorgen ervoor dat de ventilatoren stoppen als er geen leerlingen zijn of als de ramen open gaan. Zonnepanelen op het dak wekken alle energie op. “Die installaties hebben wij bekostigd, die schrijven we over 25 jaar af. We zijn volledig zelfvoorzienend. Mocht de school meer energie nodig hebben, dan leggen we extra zonnepanelen op het dak”, zegt Wijnen. 

We hebben alleen de meerwaarde gewaardeerd die partijen bieden voor het budget, dat vooraf vast stond'

Harry Vedder, M3V

 Sturen op prestaties bij een tamelijk krap budget heeft veel opgeleverd. De partijen volgden een integraal ontwerptraject, waarbij Essentius de opdrachtnemer veel vrijheid en vertrouwen heeft gegeven. “Bij een traditioneel proces had de school over alles moeten meebeslissen en tot op de cent nauwkeurig moeten volgen wat alles zou kosten”, licht Vedder toe. “Nu vond dat proces heel sterk aan de opdrachtnemerskant plaats. Natuurlijk hebben we het samen met de school gevolgd; we hebben ons ermee bemoeid en de eindoplossing getoetst voordat we het gebouw hebben overgenomen. Maar die gegarandeerde prestatie stond centraal. Voor het schoolbestuur is dit een veel simpeler proces.”

Vrijheid om naar goede oplossingen te zoeken

Ook Zenzo is blij met dit eenvoudige proces. Door een functionele uitvraag, een vast budget en af te zien van gedetailleerde op de oplossing gerichte technische specificaties ontstaat meer vrijheid voor de aanbieder om naar eigen goede oplossingen te zoeken. Er zijn wel enkele harde contractuele voorwaarden opgesteld, zoals over het bedrag dat de school per maand betaalt voor onderhoud en energie, de temperatuur in het gebouw en de hoeveelheid gebruikte energie. “Het is een overzichtelijk en helder contract. Dat vinden wij belangrijk”, aldus Wijnen.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c143 c148 c225 c263
‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan luchtreiniging werken’

‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan ...

Met het stijgen van de coronabesmettingen staan veel scholen voor een fikse uitdaging. Volgens prof. dr. ir. Bert Blocken, hoogleraar bouwfysica aan de TU Eindhoven ...

Lees verder

c21 c143 c225 c293
Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS De Marke

Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS ...

Op dinsdag 20 september vond een dubbelbijeenkomst plaats van de Duurzaam Gebouwd Expeditie KBS De Marke. Deelnemers kregen meer inzicht in de juridische en economische ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c265
Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Morgen neemt de Hogeschool van Amsterdam haar meest duurzame onderwijsgebouw officieel in gebruik: het Jakoba Mulderhuis. De focus op minimaliseren van verbruik, ...

Lees verder

c143 c223
Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere kwaliteit schoolgebouw binnen handbereik

Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere ...

Dringender dan ooit zijn de opgaven voor schoolbesturen om toekomstbestendig te zijn en de leeromgeving gezond te maken. Waar moet je gezonde leeromgeving ...
c21 c143 c225 c293
De eerste stap naar een gezond binnenklimaat voor DG Expeditie KBS De Marke

De eerste stap naar een gezond binnenklimaat ...

Op dinsdag 28 juni vond de eerste bijeenkomst plaats van DG Expeditie KBS De Marke. Deelnemers konden een blik werpen op het schoolgebouw en ervoeren aan den lijve ...

Lees verder

c21 c135 c143 c160 c225
Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid en huiselijkheid

Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid ...

In de serie BouwHelden verhaalt architect Joost Ector over zijn ontwerp voor het Groningse Feringa Building met extra aandacht voor de gevel. “We zijn er ...

Lees verder

c21 c143 c185 c225
Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gaat oude spijkerbroeken gebruiken als gevelisolatie bij de middelbare school van De Goudse Waarden in Gouda. De leerlingen kunnen vanaf deze week zo ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c263
Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen Congres

Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Op 10 november kwamen we in Eindhoven bij elkaar om de volgende stappen voor gezonde en duurzame scholen te concretiseren tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Lees verder

c21 c143 c160 c225 c243 c263 c265
Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen voor elkaar 

Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen ...

Het onderwijsveld wacht de komende jaren een enorme uitdaging. Duizenden schoolgebouwen moeten vanwege het Klimaatakkoord verduurzaamd worden, maar hoe concretiseren ...

Lees verder

c21 c143 c225
Doe mee aan serious game De Expeditie

Doe mee aan serious game De Expeditie

Tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres op 10 november kun je tot twee keer toe deelnemen aan een serious game. Leer hoe je samenwerkingen tussen verschillende ...

Lees verder

c21 c143 c148 c160 c225
Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres compleet!

Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres ...

Op 10 november komen we samen in Eindhoven voor het Duurzame & Gezonde Scholen Congres. Leer alles over energiezuinige, aardgasvrije, circulaire en gezonde ...

Lees verder

c21 c143 c225 c245
Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Wat leveren zaken als licht, geluid, thermisch comfort en luchtkwaliteit voor bijdrage aan de leerprestaties en hoe is daar vanuit het ontwerp al op in te spelen? ...

Lees verder

Reacties

Het concept krijgt al volop navolging bij ROC A12 in Ede, OG Buiten gewoon in Venlo en het Erfgooiers College in Huizen. En we zijn alweer bezig met de volgende generatie aanbestedingsvorm: een TCO-contract via een Best Value aanpak in de markt zetten. O.a. voor IKC Het Saffier te Zwolle.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up