Naar bijna energieneutrale appartementen

Naar bijna energieneutrale appartementen

Binnen de NEPROM hebben we een paar maanden geleden een pittige discussie gevoerd over de EPC-aanscherping. Maken we de vlucht naar voren of zoeken we de financiële zekerheid? Voorlopers versus degelijken (die de risico’s voor bewoners en uw pensioen willen beperken).

Wrijving geeft glans, zegt men wel eens. Het mooie was dat de discussie duidelijk maakte dat de EPC-aanscherping voor grondgebonden woningen goed te doen is (zie de Nul-op-de-Meterwoningen). Maar voor binnenstedelijke locaties, gestapelde woningen en bijvoorbeeld winkels nog een hele klus. Eigenlijk voor alle situaties waar de toepassing van PV-panelen niet altijd mogelijk is.

Gebouwgebonden maatregelen

Na de discussie heb ik Nieman Raadgevende Ingenieurs gevraagd om inzichtelijk te maken hoe ver we (grofweg) gemiddeld kunnen komen met gebouwgebonden maatregelen (bouwkundig en installatietechnisch). Ik vroeg hen om daarbij uit te gaan van (kosten-) optimale oplossingen en niet van maximaal doorgevoerde oplossingen. Dus een Rc van ca. 5 à 6 en niet extreem doorgevoerd tot 8 à 10. Dit scheelt overigens slechts honderdsten op de EPC.

De twee gekleurde kolommen geven de maatregelen respectievelijk zonder en met fotovoltaïsche zonnepanelen op het volledige dakvlak aan. 

De oranje hokjes in de tabel maken duidelijk dat veel gebouwfuncties de aangescherpte EPC niet kunnen halen zonder de toepassing van PV. Maar ook wordt duidelijk dat sommige gebouwfuncties met PV de eis per 2015 niet kunnen halen. Dit geldt voor appartementen, winkels en hotels. Deels hangt dit af van het aantal bouwlagen. En bijvoorbeeld winkels worden meestal als plint gebouwd met daarboven andere functies. Dan is het logisch dat de PV-panelen op het dak worden toegerekend aan de woningen erboven.

Gebiedsmaatregelen

De volgende vraag voor ontwikkelaars wordt dan: hoe kun je de EPC alsnog halen? En verder kijkend naar 2020: wat kun je doen om eind 2020 bijna energieneutrale gebouwen te ontwikkelen?

Ik focus even op appartementen. De enige oplossing die overblijft, is het toepassen van gebiedsmaatregelen. Als er geen duurzaam extern warmtenet in de buurt ligt, is de enige optie het opwekken van elektriciteit binnen 10 km van het project. Denk aan een windmolen in de wijk of PV-panelen op een nabijgelegen hal of in het openbaar gebied.

De eerste pogingen van projectontwikkelaars om windmolens bij het project neer te zetten stranden vooralsnog op bestemmingsplannen en andere stroperigheid waar ontwikkelaars weinig invloed op uit kunnen oefenen.

1 windmolen in 2015

Om voor mezelf duidelijk te krijgen hoeveel windmolens we ongeveer nodig hebben om de nieuwbouwappartementen vanaf 2015 op 0,4 te krijgen, heb ik de volgende grove schattingen gemaakt. Volgens CBS zijn van mei 2013 tot mei 2014 28.963 bouwvergunningen voor woningen afgegeven (koop en huur). Volgens CBS bestaat de helft van de nieuwbouwwoningen uit appartementen. Dan hebben we het over 15.000 appartementen. Deze hebben een vloeroppervlak van gemiddeld 75 m2 (bron CBS) en een gebouwgebonden EPC zonder PV van 0,5. Laten we ervan uitgaan dat het voor de helft van deze appartementen niet lukt om met PV op het dak tot 0,4 te komen. (De andere helft komt tot 0,3.) Dan moeten ze ca. 14 kWh per m2 vloeroppervlak compenseren. 14 x 75 x 7.500 is 7.875.000 kWh.

Een windmolen van de huidige generatie, van 3 MW en een masthoogte van 108 meter, levert per jaar 6.000.000 tot 7.500.000 kWh aan elektriciteit op. We hebben dus het equivalent van 1 tot 1,3 windmolen nodig.

Appartementen bijna energieneutraal

Hoe krijgen we de appartementen na 2020 bijna energieneutraal? Hierboven heb ik al geconcludeerd dat er op gebouwniveau niets meer mogelijk is. Alle verdere energiewinst moet dus uit duurzame opwekking komen. Stel dat we tegen die tijd jaarlijks 50.000 nieuwbouwwoningen opleveren, waarvan de helft appartementen. Deze moeten allemaal van 0,3 of 0,5 naar nul. Dan gaat het om een compensatie van gemiddeld 52 kWh/ m2, dus: 52 x 75 x 25.000 is ongeveer 100.000.000 kWh. Dit zijn jaarlijks 15 nieuwe windmolens, om het resterende gebouwgebonden energiegebruik van de jaarlijkse nieuwe appartementen op te wekken. 

Foto Claudia Bouwens: Eric de Vries

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c122 c185 c186 c190 c225
Isoleren met biocirculaire grondstoffen

Isoleren met biocirculaire grondstoffen

Wie op zoek is naar isolatiemateriaal, moet wikken en wegen tussen standaard materialen en biobased oplossingen. Ook kun je kiezen voor isolatieproducten op basis ...

Lees verder

c21 c122 c140 c190 c225 c243
Circulaire gevels met lage CO2-voetafdruk

Circulaire gevels met lage CO2-voetafdruk

Met het ontwerpen van duurzame, circulaire gevels bundelen Hydro Building Systems en Saint-Gobain Glass hun krachten om zo de CO2-reductie in de bouwsector te helpen ...

Lees verder

c21 c122 c190 c225 c276
MPG van nieuwbouw verlagen met isolatiemateriaal

MPG van nieuwbouw verlagen met isolatiemateriaal

Met de registratie van bouwmaterialen in de Nationale Milieudatabase kunnen architecten, adviseurs en projectontwikkelaars makkelijker milieuvriendelijke keuzes ...

Lees verder

c21 c122 c225 c280 c293 c295
Hittegroep probeert hoofd koel te houden

Hittegroep probeert hoofd koel te houden

Vaak gaat het bij woningen nog over isoleren en verwarmen. En hoe daarbij op energielasten kan worden bespaard met bijvoorbeeld zonnepanelen of een warmtepomp. ...

Lees verder

c21 c122 c187 c225
In het middengebied zegeviert de gezondheid

In het middengebied zegeviert de gezondheid

Hoe maken we van de binnenruimte een buitenruimte? Als het aan Jeroen Troost van Schöck ligt, is dat een ogenschijnlijke tegenstelling die niet zo onmogelijk ...

Lees verder

c21 c122 c225 c293 c295
Hittestress tegengaan met goede isolatie

Hittestress tegengaan met goede isolatie

In een goed geïsoleerd gebouw gaat er in de winter niet te veel warmte verloren. Isolatie kan er ook voor zorgen dat een gebouw lekker koel blijft in de zomer. ...

Lees verder

c21 c122 c225
Bijzonder gevelontwerp hoogste woontoren Benelux

Bijzonder gevelontwerp hoogste woontoren Benelux

In de serie BouwHelden zoomen we in op de hoogste woontoren van Nederland: de Zalmhaventoren. Samen met zijn team begon Diederik Dam twintig jaar geleden met ...

Lees verder

c21 c122 c225
Duurzaam gevelbeheer: bekroond met een unieke verzekerde garantie

Duurzaam gevelbeheer: bekroond met een unieke ...

Waar voorheen metselwerk met stip op nummer één stond, wordt er bij nieuwbouw en renovatie inmiddels steeds vaker gekozen voor gevelisolatiesystemen ...

Lees verder

c21 c122 c186 c225 c243
Kennispaper belicht effectiviteit van bouwkundige maatregelen

Kennispaper belicht effectiviteit van bouwkundige ...

House Energy Optimum (HEO) gaat in het tweede deel van een reeks kennispapers in op de effectiviteit van bouwkundige maatregelen. Die beïnvloeden de energievraag ...

Lees verder

c21 c122 c190 c225
<span>Oog voor detail in eerste ontwerpen woonconcept FLETTS</span>

Oog voor detail in eerste ontwerpen woonconcept ...

Het woningtekort op snelle en duurzame wijze aanpakken, dat is de missie van Dennis van Lith. Met zijn modulaire woonconcept FLETTS maakte hij in het afgelopen ...

Lees verder

c21 c122 c225
‘Alles wat we creëren is een tijdelijk product’

‘Alles wat we creëren is een tijdelijk ...

Duurzaam Gebouwd-partner Schüco ging voor de videoreeks BouwHelden naar Amsterdam, waar zij Thomas Rau troffen. Onderwerp van gesprek: het design, de duurzaamheid ...

Lees verder

c21 c122 c225 c280
Geslaagd project verduurzaming monumentale woningen

Geslaagd project verduurzaming monumentale woningen

De energietransitie mag niet voorbijgaan aan eeuwenoude of monumentale panden. Bij een project in Drachten werd dat duidelijk gemaakt door de toepassing van voorzetwanden ...

Lees verder

Reacties

Je hoeft niet extreem te isoleren. 22 zorg appartementen hebben een Rc van 6,7 en betalen €6,50 per mnd voor warm water en verwarming.

In de afgelopen 2 jaar heeft Klimaatgarant voor verschillende partners (Dura Vermeer, Volker Wessels e.d.) appartementengebouwen naar een Epc van 0,1 - 0,2 geengineerd. Zelfs een gebouw van 8 verdiepingen met woningen en een stuk utiliteit, De Trip in Utrecht, hebben we op een Epc van 0,28 gekregen. Daarbij is de Rc in de gevel 5,0 en gewoon HR++glas. Met een bijzonder installatie ontwerp en PV kan ieder appartementen gebouw tot 5 verdiepingen door ons team op een Epc van 0,1 worden gebracht en hogere gebouwen op een Epc van 0,25. Bovendien zijn de investeringen in combinatie met een exploitatiemodel niet hoger dan een Epc van 0,6. Wij zouden graag de uitdaging met andere Neprom leden aangaan om hun gebouwen dichtbij 0 te krijgen.

@BouwQuest, @Wim van den Bogerd, dank voor jullie reacties! Ik ben heel benieuwd naar meer info over de door jullie genoemde appartementsgebouwen.

De rol die zonneenergie speelt in de EPC norm is een hindernis voor duurzaam bouwen. Het is de efficientie van de gebouwinstallatie in combinatie met het bouwkundige ontwerp die leidend zou moeten zijn voor de bepaling van de EPC score, niet de vraag hoeveel zonnepanelen er op of tegenaan gesmeten zijn. De discussie over de EPC dient op een hoger plan getild te worden. De huidige stand van zaken is deplorabel en een 'kenniseconomie' onwaardig. Ik wissel graag met u van mening over hoe we dit probleem snel en effectief kunnen oplossen.

Ik ben betrokken bij een renovatie van een appartementencomplex met bouwjaar 1974, met 9 bouwlagen,waar een keuze moet worden gemaakt hoe de EPC norm voor energieneutraal te halen.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up