De grote omslag: crisis wordt visie

De grote omslag: crisis wordt visie

De crisis lijkt bijna voorbij, de vastgoedmarkt trekt langzaam weer aan. De economie kruipt uit het dal en er klinken hoopvolle geluiden. Voor het ruimtelijk vakgebied en de bouw komen de gouden tijden alleen niet meer terug. Een nieuwe werkelijkheid dient zich aan: een werkelijkheid waarin burgers, overheid, marktpartijen en organisaties elkaar aanvullen in een levende stad.

Dat biedt een nieuw perspectief voor onze vakwereld, maar wel één waarin alles anders is dan we als planners, ontwerpers en bouwers gewend zijn. De aanbodgerichte markt wordt een vraagmarkt, eindgebruikers veranderen in opdrachtgevers. We hebben behoefte aan wetten en regels die niet beperken maar ruimte bieden. Er zijn nieuwe samenwerkingsverbanden, verdienmodellen en slimme oplossingen nodig.

Ontwikkelenergie

De opmaat naar deze ‘grote omslag’ is overal om ons heen waar te nemen in de vorm van leegstaande kantoren en stilgevallen ontwikkellocaties. Maar er gebeurt niet niks; er komt een beweging op gang met een heel ander karakter dan dat van de programmatische bouwlocaties van voor de crisis. Er lijkt een kanteling zichtbaar van top-down planning naar bottom-up initiatieven. We moeten nu definitief af van het idee van een maakbare samenleving, aangestuurd door een alwetende overheid. Burgers zijn mondiger en beter geïnformeerd dan ooit. Daar zit de ontwikkelenergie. Een stedelijk systeem kan echter niet alleen op basis van een verzameling van burgerinitiatieven functioneren.

We kunnen van individuen niet verwachten dat zij beslissingen nemen in het belang van het grotere systeem, bijvoorbeeld de stad. De overheid komt daarom allerminst buiten spel te staan en draagt verantwoordelijkheid. Een visie op stedelijk, regionaal en nationaal schaalniveau blijft nodig om als collectief vooruit te komen. Zo’n visie nieuwe stijl vraagt wel om een andere manier van ruimtelijk plannen. De kracht van een ruimtelijke ontwikkeling komt rechtstreeks uit de maatschappij. Daarvoor moet de overheid zich aanpassen.

Onvoorspelbare toekomst

Het nieuwe adaptief plannen richt zich op een onvoorspelbare toekomst. Het plan biedt geen eindbeeld maar een richting. Zo’n plan laat ruimte voor improvisaties en sluit aan op de energie in de samenleving. De motor achter het plan is meervoudige waardecreatie in plaats van financieel gewin voor een enkele partij. De kracht van de burger en de verbindingen tussen organisaties en betrokkenen zijn uitgangspunt en vormen het draagvlak voor de ontwikkeling.

Om op een dergelijke manier te plannen moeten overheden leren loslaten en meer gaan luisteren naar de andere partijen in het ruimtelijk speelveld. Er zijn nieuwe samenwerkingspartners en de spelregels moeten aan de nieuwe situatie worden aangepast. Door te werken met de ingrediënten die aanwezig zijn op een plek en door ruimte te bieden voor initiatieven uit de samenleving, kunnen we werken aan een perspectiefrijke toekomst van een levende stad.

Auteur: Elma van Beek – Vlaanderen Oldenzeel, directeur van de Stichting de Levende Stad en bestuurslid van de BNSP

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c265
Round Table: zo ontwikkel je draagvlak voor duurzaamheid

Round Table: zo ontwikkel je draagvlak voor ...

Hoe zorg je voor draagvlak voor duurzaamheid en ontwikkel je strategisch beleid voor een werkomgeving die inspeelt op milieu en je voetafdruk? Expertvisies bij ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen Oost-Nederland

Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen ...

“Alleen ga je sneller, samen kom je verder”. Met die gedachte bundelde Mart Mensink van de onafhankelijke matchingstool DuSpot koplopers in circulaire ...

Lees verder

c21 c41 c225
<span>“</span>Onze ambitie was niet om houten woningen te maken<span>“</span>

“Onze ambitie was niet om houten woningen ...

In de Eindhovense wijk ’t Ven wilde Woonstichting ’thuis onder meer 88 grondgebonden nieuwe betonnen sociale huurwoningen bouwen. Toen bouwbedrijf Heijmans ...

Lees verder

c21 c225 c243 c293
Zo renoveer je zonder spijt

Zo renoveer je zonder spijt

Het webinar 'Toekomstbestendige renovatie' kun je vanaf nu terugkijken. Experts delen inzichten met je over isolatie, ventilatie, bewonersgedrag en comfort. Ontdek ...

Lees verder

c21 c40 c225
Carbon Control: zo bereik je CO2-reductie in alle bouwfases

Carbon Control: zo bereik je CO2-reductie in ...

Om klimaatneutraliteit te bereiken wordt de GWP-waarde, uitgedrukt in CO2-equivalent, van een gebouw belangrijker bij investeringen en aanbestedingen. Dat bleek ...

Lees verder

c21 c41 c160 c225
Gezonde Gebouwen centraal in Van Nelle Fabriek

Gezonde Gebouwen centraal in Van Nelle Fabriek

Op woensdag 17 april vindt de Duurzaam Gebouwd op Locatie met het thema 'Gezonde Gebouwen' plaats in de historische Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Deze fabriek ...

Lees verder

c21 c168 c225
Regie voeren over onderhoud is geen utopie

Regie voeren over onderhoud is geen utopie

De informatiebehoefte over onder andere beheer en onderhoud van installaties bereikt een nieuw hoogtepunt. Of het nu gaat om de status van een storing, inzicht ...

Lees verder

c21 c40 c185 c190 c225 c244
De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

Losmaakbaar detailleren is een voorwaarde voor een circulaire economie. Platform CB’23 illustreerde het belang met een leidraad, om de circulariteitstransitie ...

Lees verder

c21 c40 c225 c243
Nieuwe gebouwen moeten vanaf 2030 emissievrij zijn

Nieuwe gebouwen moeten vanaf 2030 emissievrij ...

Het Europees Parlement heeft afgelopen dinsdag ingestemd met plannen om het energieverbruik en de CO2-uitstoot in gebouwen te verminderen. Uiterlijk in 2050 moeten ...

Lees verder

c21 c190 c225
Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten nodig!”

Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten ...

Leveranciers en producenten besteden op dit moment nog te weinig aandacht aan de brandveiligheid van toepassingen van ecologische isolatiematerialen. En dat terwijl ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame Toekomst

Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame ...

De Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) lanceert de position paper ‘Samen Circulair’. Het is een handreiking met als doel de overgang ...

Lees verder

c21 c225
Duurzame banden versterken met zeilrace
sep06

Duurzame banden versterken met zeilrace

Ieder jaar organiseert CFP Green Buildings de Green Buildings Regatta. Deze zeilrace is een mooie kans om de banden met klanten of collega’s te versterken. ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up