Top 15 Energiezuinige Scholen doorbreekt barrières

Top 15 Energiezuinige Scholen doorbreekt barrières

Als de hekkensluiter van de Top 15 al 68% bespaart ten opzichte van de strenge nieuwbouweis, hoe energiezuinig moet de nummer 1 dan wel niet zijn? Vanaf eind 2020 moeten we energieneutraal bouwen. De nieuwe Top 15  is dat gemiddeld nu al, doordat de nummers 1, 2, 3 en 4 zelfs energieleverend zijn en de daarop volgende drie scholen energieneutraal. Daarnaast valt op dat de scholen veel aandacht hebben voor licht, lucht, architectuur en waarde voor de wijk.

De top drie bestaat uit multifunctionele accommodaties in respectievelijk Oijen, Westergeest en Kapelle. Bij de uitvraag voor de Top 15 was de eis dat minimaal een derde van het gebouwoppervlak een onderwijsfunctie had, zodat ook brede scholen, multifunctionele accommodaties (MFA’s) en integrale kindcentra's (IKC's) konden meedingen. Het blijkt dat gemeenten de nieuwbouw inderdaad aangrijpen om meteen voor- en naschoolse opvang en kinderdagverblijven onder te brengen. Bij een MFA komen daar nog voorzieningen voor bijvoorbeeld gezondheidszorg, bibliotheek, verenigingsleven en sport bij. Zoals de naam van de nummer 1 al aangeeft – ‘t Hart van Oijen -, geeft de MFA het dorp een nieuw, kloppend hart, dat ook letterlijk energie geeft.

Top 15 Energiezuinige Scholen doorbreekt barrières

MFA Kapelle [ 2] is een schoolvoorbeeld van een duurzame multifunctionele accommodatie

Nul op de Meter

Bij de ontwikkeling van de nummer 4, de Andreasschool in Voorhout, werd vrij laat in het proces besloten dat het een Nul op de Meter school moest worden. Want een energieneutraal gebouw is prima, maar de gebruiker ziet liever een echte nul op zijn energiemeter. Ofwel het gebouw moet op jaarbasis voldoende energie leveren om ook het verbruik van stekkerapparatuur te dekken. Daarnaast moest de Andreasschool (uiteraard) een frisse school worden. Door een uitgekiend installatieontwerp, veel zonnepanelen en monitoring die een goed beheer mogelijk maakt, is het in Voorhout gelukt een Nul op de Meter school te realiseren en daarmee een vierde plaats te veroveren.

Top 15 Energiezuinige Scholen doorbreekt barrières

De Andreasschool in Voorhout [4] is de eerste Nul op de Meter school in Nederland. Lees meer informatie over deze school in de tweede editie van het Duurzame Scholen Magazine (volledig online te bekijken)

Nul op de Nota

Bij de ontwikkeling van de Brede School Culemborg Oost is de Stichting Maatschappelijk Vastgoed een stap verder gegaan. De redenering luidde: wat heb je als gebruiker aan nul op de meter als je daarna toch een forse energierekening krijgt gepresenteerd? Dit heeft geleid tot de realisatie van de eerste Nederlandse school met gegarandeerd een energierekening van nul euro. Overigens is deze school gefinancierd met privaat kapitaal en betalen schoolbestuur en gemeente voor het gebouw inclusief energie en onderhoud gedurende 40 jaar 30% minder dan de bedragen die zijn aan hun oude huisvesting kwijt waren. Op deze wijze worden de twee gehuisveste scholen geheel ontzorgd en krijgen een lichte, zeer duurzame school voor minder geld.

Top 15 Energiezuinige Scholen doorbreekt barrières

De Brede School Culemborg Oost [ 6 ] heeft gegarandeerd een Energienota van Nul euro

Vaak een warmtepomp

Alle scholen in de Top 15 zijn zeer goed geïsoleerd en hebben zeer efficiënte installaties voor verwarming en verlichting. De vier Amsterdamse projecten zijn afgesloten op stadsverwarming waarin biomassa wordt bijgestookt. Ook de projecten Hart van Oijen en de school in Nes op Ameland gebruiken biomassa voor verwarming. Het Focus Huygenscollege ook, maar als pieklastvoorziening hetgeen een ongelukkige keuze blijkt te zijn. In de resterende energievraag wordt in de overige projecten voorzien door een warmtepomp, vrijwel altijd aangesloten op een WKO. En tot slot hebben alle scholen veel zonnepanelen om vrijwel energieneutraal of energieleverend te zijn.

Stedelijke locaties

De grotere scholen in stedelijke locaties worden vaak gebouwd in drie of vier lagen. Om energieneutraal te zijn blijkt het gehele dakoppervlak optimaal volgelegd te moeten worden met pv-panelen. Teneinde beschaduwing door naastliggende panelen te minimaliseren liggen de panelen vrijwel vlak, zodat er meer panelen op het dak passen. In de Plein Oost school in Haarlem zijn de panelen om deze reden zelfs op oost en west georiënteerd. Vraag is wat te doen als het schooldak wordt beschaduwd door omliggende bebouwing of hoge bomen. In de BS Culemborg Oost liggen om die reden de panelen op de nabijgelegen sporthal, met een directe verbinding via een nieuwe brug naar de school.

In de Houthavens Amsterdam [14] verschijnt het 4e Gymnasium: licht, luchtig en vrijwel energieneutraal.

Beter beheer

De ranking van de scholen in de top 15 is gebaseerd op de berekende energiegebruiken. Het werkelijk jaarverbruik van aantal van hen is inmiddels gemeten en geanalyseerd. Zo is Plein Oost [ 7 ] werkelijk energieneutraal en De Tredder [ 3 ] inderdaad energieleverend. Bij een aantal andere scholen moeten inregeling en beheer van de installaties nog worden verbeterd om de praktijkverbruiken in overeenstemming te brengen met de berekende resultaten. Daarnaast blijkt vooral een goede inregeling van de binnentemperaturen een punt van aandacht. Veel scholen zijn te warm, terwijl de installaties aanwezig zijn om een letterlijk frisse school te realiseren. En daar draait het om, een school met een minimale uitstoot van CO2 waar het heerlijk is om in te leren.

Meer informatie

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) heeft de Top 15 Energiezuinige Scholen gepubliceerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, om alvast ervaringen in beeld te brengen van gemeenten, scholen en bouwpartijen die vooruitlopen op de aanscherping van energie-eisen en die al toewerken naar energieneutraal bouwen in 2020. Het rapport is vanaf juli te downloaden via www.rvo.nl/frissescholen; meer informatie over de afzonderlijke projecten vindt u op www.rvo.nl/energiezuiniggebouwd.

Wilt u meer weten over duurzame en frisse scholen renovatie en/of nieuwbouw? Kom dan naar één van onze vier seminars in september en oktober. De seminars vinden op verschillende locaties in Nederland plaats. Kijk voor meer informatie op DuurzaamGebouwd.nl/DGScholen.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c143 c148 c225 c263
‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan luchtreiniging werken’

‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan ...

Met het stijgen van de coronabesmettingen staan veel scholen voor een fikse uitdaging. Volgens prof. dr. ir. Bert Blocken, hoogleraar bouwfysica aan de TU Eindhoven ...

Lees verder

c143 c223
Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere kwaliteit schoolgebouw binnen handbereik

Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere ...

Dringender dan ooit zijn de opgaven voor schoolbesturen om toekomstbestendig te zijn en de leeromgeving gezond te maken. Waar moet je gezonde leeromgeving ...
c21 c143 c225 c293
Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS De Marke

Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS ...

Op dinsdag 20 september vond een dubbelbijeenkomst plaats van de Duurzaam Gebouwd Expeditie KBS De Marke. Deelnemers kregen meer inzicht in de juridische en economische ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c265
Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Morgen neemt de Hogeschool van Amsterdam haar meest duurzame onderwijsgebouw officieel in gebruik: het Jakoba Mulderhuis. De focus op minimaliseren van verbruik, ...

Lees verder

c21 c143 c225 c293
De eerste stap naar een gezond binnenklimaat voor DG Expeditie KBS De Marke

De eerste stap naar een gezond binnenklimaat ...

Op dinsdag 28 juni vond de eerste bijeenkomst plaats van DG Expeditie KBS De Marke. Deelnemers konden een blik werpen op het schoolgebouw en ervoeren aan den lijve ...

Lees verder

c21 c135 c143 c160 c225
Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid en huiselijkheid

Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid ...

In de serie BouwHelden verhaalt architect Joost Ector over zijn ontwerp voor het Groningse Feringa Building met extra aandacht voor de gevel. “We zijn er ...

Lees verder

c21 c143 c185 c225
Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gaat oude spijkerbroeken gebruiken als gevelisolatie bij de middelbare school van De Goudse Waarden in Gouda. De leerlingen kunnen vanaf deze week zo ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c263
Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen Congres

Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Op 10 november kwamen we in Eindhoven bij elkaar om de volgende stappen voor gezonde en duurzame scholen te concretiseren tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Lees verder

c21 c143 c160 c225 c243 c263 c265
Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen voor elkaar 

Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen ...

Het onderwijsveld wacht de komende jaren een enorme uitdaging. Duizenden schoolgebouwen moeten vanwege het Klimaatakkoord verduurzaamd worden, maar hoe concretiseren ...

Lees verder

c21 c143 c225
Doe mee aan serious game De Expeditie

Doe mee aan serious game De Expeditie

Tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres op 10 november kun je tot twee keer toe deelnemen aan een serious game. Leer hoe je samenwerkingen tussen verschillende ...

Lees verder

c21 c143 c148 c160 c225
Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres compleet!

Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres ...

Op 10 november komen we samen in Eindhoven voor het Duurzame & Gezonde Scholen Congres. Leer alles over energiezuinige, aardgasvrije, circulaire en gezonde ...

Lees verder

c21 c143 c225 c245
Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Wat leveren zaken als licht, geluid, thermisch comfort en luchtkwaliteit voor bijdrage aan de leerprestaties en hoe is daar vanuit het ontwerp al op in te spelen? ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up