De ondertekening van het Betonakkoord afgelopen 10 juli riep vragen op. Wat zijn de belangrijkste doelstellingen voor de komende jaren, wie zetten zich in voor het akkoord en welke afspraken zijn onderling gemaakt? Wij spreken voorzitter Rob van Gijzel van Duurzaam Gebouwd-partner Betonhuis om de stand van zaken op te maken.

Het is een startschot”, vertelt Van Gijzel over het afsluiten van het betonakkoord. “De afgelopen 2 jaar hebben we onderhandeld over het betonakkoord, onder andere met een viertal grotere betonmortelbedrijven en overheden als het ministerie van Economische Zaken en MVO Nederland. Aanvankelijk was er weinig enthousiasme voor een mogelijk akkoord, maar iedereen was het eens dat de sector stappen moet zetten om de milieuopgave in te vullen.”

Met de doelstellingen om in 2050 een CO₂-neutrale samenleving te hebben is de noodzaak voor actie te proeven. “In de afspraken hebben we niet alleen ingezet op het terugbrengen van de uitstoot van schadelijke stoffen, maar maakten we daarnaast afspraken over grondstoffen en circulariteit.” Zo werd besloten om zand, grind en kalksteen niet als schaarse grondstoffen te bestempelen. “Dit versterkt juist de biodiversiteit. Als we innoveren met deze stoffen, dan kan dat een impuls vormen voor de industrie.”

Anders ontwikkelen met prefab

Een andere afspraak binnen het kader van circulariteit is dat bij hergebruik van beton de toepassing met de laagste milieubelasting als eerste in aanmerking komt. “In de markt zien we dat architecten anders gaan vormgeven en dat prefab belangrijker wordt. We werken steeds vaker met grote modules. Toch moeten we ons de vraag stellen wat we met puin doen, mochten we niet volledig kunnen demonteren.”

Betongranulaat kan als fundatiemateriaal en als toeslagmateriaal in nieuw beton worden toegepast. De transportafstand blijkt bepalend voor de milieutechnisch beste toepassing. Daarom hebben we afgesproken dat de toepassing afhangt van de MKI.” Dit is het milieu-effect uitgedrukt in een schaduwprijs, fictieve kosten die gemaakt moeten worden om de negatieve impact te herstellen. “Het uitgangspunt is dat CO₂-reductie als hoogste doel wordt gesteld, boven circulariteit. Circulariteit kan wel bijdragen aan het doel om deze schadelijke uitstoot te reduceren. We vragen ook de overheid om eenduidig uit te vragen met deze doelstelling in het achterhoofd.”

Innoveren met beton

Ook op het gebied van innovatie hebben de partijen een toekomstvisie. Zo moeten betonmortelcentrales de komende jaren anders omgaan met restproducten en proberen om de MKI te verlagen. “Dat kunnen ze niet alleen. Daarom hebben we afgesproken dat overheid, kennisinstellingen en bedrijven samen het initiatief nemen voor onderzoek naar toepassing van alternatieve grondstoffen. Hiervoor zijn subsidies uitgetrokken en is er hulp vanuit onderwijsinstituten.”

Goedkoper en beter bouwen

Ondertussen belooft het klimaatakkoord Nederland wijk voor wijk te gaan verduurzamen. Hierin zijn vooral maatregelen opgenomen omtrent gebouwgebonden financiering, deadlines voor aardgasloos maken van woningen en de inzet op duurzaam gas. “We kijken goed naar dit akkoord en werken onze uitwerking uit in de vorm van een roadmap. Ik ben vooral enthousiast over het commitment om op MKI te beoordelen, want dit maakt het eenduidig.” Ook het herstructureren van werkprocessen kan op ondersteuning rekenen. “In de keten zie ik relatief veel inefficiency en faalkosten. Dat draagt een milieubelasting met zich mee. Als we onze processen opnieuw onder de loep nemen kunnen we utiliteitsbouw en woningbouw veel goedkoper realiseren, met een hogere gebruikerstevredenheid. Dat moet toch een aantrekkelijk uitgangspunt zijn.”