Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafel

timer7 min
Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafel

Hoe kun je een werkwijze als BIM zo goed uitleggen dat het ook op bestuurstafels een hapklare brok wordt? Experts geven veel input voor de juiste koers.

Tijdens de Ronde Tafel BIM, op 12 september in Delft, ging het niet meer over alle voordelen van BIM (BouwInformatieManagement), want die zijn bij velen wel bekend. De implementatie ervan in de sector moet echter aanzienlijk worden versneld, aldus Jacqueline Meerkerk, directeur BIM Loket. “Dit is een complexe transitieopgave, omdat BIM ook wel wordt gezien als ‘bouwen is moeilijk’. Ik spreek echter liever over ‘mib’: mensen werken integraal samen in de bouw.”

Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafelVandaar dat Meerkerk (foto rechts) samen met moderator Niels van Ommen (Duurzaam Gebouwd) zeven experts uitnodigde rond de ‘keukentafel’ van het BIM Loket op de Bouwcampus. Om daar ideeën uit te wisselen over hoe BIM voor bestuurders een must moet worden.

Voordelen BIM

Natuurlijk zijn al tal van voordelen van ‘bimmen’ bekend, zoals:

  • één taal, geen misverstanden
  • foutloos ontwerpen, clash detectie
  • visualisatie en 3D-beleving
  • tijdwinst
  • datagedreven productieproces
  • minder logistieke bewegingen
  • materialenpaspoort

Om bestuurders te kunnen overtuigen, is er echter meer nodig. Het heeft daarbij geen zin om directies - van bedrijven, overheden en overkoepelende organisaties - met technische details over de streep te trekken. Er zijn echter voldoende, heldere aspecten van een veel hogere orde zichtbaar, waardoor bimmen onontkoombaar wordt.

Waarde stort in

Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafelZo schetste Remco Hiestand, Customer Business Director bij CBRE (foto rechts), dat gebruikers van gebouwen steeds minder vaak de eigenaar ervan zijn. Die eigenaar wil echter wel graag weten hoe zijn investering rendeert en daar kunnen data uit een BIM-model enorm bij helpen. Hiestand: “Als je daar niet aan meedoet, heeft dat effect op de waarde van het gebouw. Neem daarom die data vanaf het begin mee, ga ermee door tijdens de gehele levensloop van het gebouw en houdt die informatie beschikbaar tot het gebouw via cradle to cradle weer een nieuwe bestemming krijgt.”

Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafelHan Stegeman (foto links) is manager nieuwe assets van TenneT, dat de komende tien jaar in Nederland en Duitsland een projectenportfolio heeft van 35 miljard euro. TenneT kan mede dankzij BIM het energiegebruik veel beter voorspellen en het aanbod beter balanceren. In zijn organisatie is BIM als nieuwe manier van werken een noodzaak. Stegeman: “Het besef is steeds meer aanwezig dat open source en interoperabiliteit voorwaarden zijn voor die nieuwe manier van werken. Zo geef je innovatie en nieuwkomers toegang tot een voordien gesloten wereld, waarin maar enkele bedrijven de dienst uitmaakten. Dat hield heel veel innovatie en vernieuwing tegen, terwijl er juist veel latente kennis beschikbaar is.”

Volgens Stegeman is BIM onderdeel van de vierde industriële revolutie, waarin netwerken en platforms (zoals AirBnB en Uber) de dienst uitmaken. “Dankzij die open werkwijze kunnen wij nu veel meer kennis en capaciteit uit de markt ontsluiten. Door het koppelen van data in BIM komen sommige zaken, waarnaar je niet eens op zoek was, gratis beschikbaar. BIM kan daarom een eerste stap zijn naar connectiviteit in een groter business-ecosysteem, waaruit je veel denk- en executiekracht kunt halen.”

Letterbak

Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafelDat BIM een geweldig hulpmiddel is, weet Aart Wijnen (algemeen directeur De Twee Snoeken, foto rechts) als geen ander. Honderden architectenbureaus begeleidt hij met software om te kunnen bimmen. Wijnen schetst echter ook het grotere plaatje, want BIM is ook volgens hem veel meer dan alleen maar een engineeringstool.
Wijnen pleit voor de komst van een ‘letterbak’, een verzamelplaats van alle waardevolle informatie uit de verschillende BIM-applicaties. Wijnen: “Zo kun je bijvoorbeeld een marktplaats van gebouwen creëren. Als je dan van een deel van een gebouw af wilt, druk je op een knopje en een andere partij kan dan zien of dat deel in zijn model past.”

Het zijn zelfs grote maatschappelijke thema’s, waarvoor BIM volgens Wijnen erg geschikt is. “Of je het nu hebt over circulariteit of over verduurzaming, BIM helpt bestuurders om dat veel beter te begrijpen. Zo hebben wij laten zien dat je met BIM tot de helft van de kosten kunt besparen bij particuliere verduurzamingstrajecten. Dat doe je door de aanbestedingsystematiek aan BIM te koppelen. De aannemer hoeft dan geen huisbezoeken meer af te leggen, maar gaat het werk in een database afprijzen.”

Verplichte data

IDigitalisering in klare taal voor de bestuurstafeln de praktijk is het werken met BIM-standaarden al onvermijdelijk geworden, zo schetst Marcel Sukel (foto rechts), programmamanager BIM bij de Provincie Noord-Holland. Daar pakte een aannemer zijn boeltje, omdat de data van de provincie niet op orde waren. Sukel: “Onze gedeputeerde begreep snel dat we misschien weleens kansloos kunnen zijn in juridische procedures, als we die data steeds niet op orde hebben. Hetzelfde geldt voor de afspraken over levering en kwaliteit van die data. Bedenk dat er wel veertig wetten zijn die ons verplichten data te leveren. Overheden zijn bij voorkeur risicomijdend, maar dankzij BIM herkennen zij nu dat je dat anders en beter kunt doen.”

Een ander aspect dat om de verdere implementatie van BIM vraagt, wordt geopperd door Christel Rongen, hoofd sectie Masterplannen en Transformatie Rijksvastgoedbedrijf. Zij ziet bij de overheid dat diverse organisaties zijn opgeknipt in verschillende diensten, zoals bouw en beheer. Binnen de bouw is er echter juist een integratie gaande van diverse bouwfasen, mede dankzij BIM.

Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafel“Met BIM wordt het hele proces heel anders ingericht”, aldus Rongen (foto rechts), “en dan begin je een gesprek over een plan niet met een primaire focus op het ontwerp, maar juist met wat er gedurende de gebouwcyclus per fase gevraagd wordt, zoals beheer, prestaties en afstoot plus hergebruik. Dat geeft een totale cultuuromslag, die nu ook binnen directies moet plaatsvinden.” In de praktijk stuit Rongen bovendien op data van eigen gebouwen, die door - bijvoorbeeld - DB(FMO)- of onderhoudscontracten eigendom zijn van externe partijen. Ook dat pleit voor de invoering van een voor alle partijen toegankelijke (BIM)-omgeving.

Naast het delen van data zijn ook een goede ontsluiting, veiligheid en toegankelijkheid essentieel. Issues waar bestuurders uit concurrentieoverwegingen huiverig voor kunnen zijn, maar die volgens Wijnen al eeuwen goed gaan bij het Kadaster.
Meerkerk beaamt dat het Rijk de strategische waarde van data moet gaan erkennen, met name op het niveau van de directeuren-generaal. Het thema BIM vergt volgens haar een visie en uithoudingsvermogen, net zoals bij de Basisregistraties van de overheid. Meerkerk: “De DigiDealGO die in april dit jaar daarvoor is gesloten, is een mooie eerste stap.”
Ook 3D-visualisaties uit BIM kunnen helpen om bestuurders te overtuigen, stelt Rongen. Vergeet echter niet dat gebruikers doorgaans meer geïnteresseerd zijn in de beleving dan in het ontwerp van een gebouw, maar technisch gezien hebben beleving en ontwerp sterk met elkaar te maken, aldus Hiestand.

Ongelukken bouwplaats

Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafelBij Antea Group wordt het meest ‘gebimt’ in de infrasector en is Joris van Nuland (foto rechts) adviseur contracten met een meer dan gemiddelde belangstelling voor BIM. Hij voorziet dat BIM nog een extra impuls gaat krijgen door het groeiende vakgebied van de kunstmatige intelligentie. Van Nuland, verwijzend naar onderstaande matrix: “BIM heeft ten opzichte van diverse andere nieuwe technologieën de grootste impact en de hoogste waarschijnlijkheid. Als je bimt, verkrijg je meer gestructureerde data en daar kun je dan weer slimme dingen mee doen. Voor het huidige personeelstekort in de bouw is BIM ook een kans, want bimmen scheelt veel arbeidsplaatsen en creëert ook nieuwe banen.” Vertel dat maar eens aan een directie. Bovendien moet het mogelijk zijn, voegt Rongen toe, dat een exacte BIM-planning ongelukken op de bouwplaats kan voorkomen.

Digitalisering in klare taal voor de bestuurstafel

Van Nuland over deze impact matrix van het World Economic Forum (2016): “BIM heeft ten opzichte van diverse andere ‘nieuwe’ technologieën de grootste impact en de hoogste waarschijnlijkheid”.

Data, zo erkennen alle aanwezigen, vormen simpelweg een aparte asset met een eigen waarde. Zelfs meer waarde dan de fysieke omgeving die de data levert, aldus Rongen. Meerkerk tot slot: “Voor de energietransitie is BIM noodzakelijk en de implementatie ervan is een niet om te keren beweging. Besluiten worden steeds meer datagedreven. Met goede voorbeelden moet dit beter over de bühne komen en ook begrijpelijk worden voor de bestuurders.”

Extra aanbevelingen:

  • Het uitleggen van BIM moet beter, minder technisch en mag niet afschrikken (omzeil liefst het gebruik van het begrip BIM).
  • Zorg voor een goede bibliotheek en afsprakenstelsel, waarin zaken helder benoemd worden en data niet op zichzelf staan, maar door tools en open standaarden ontsloten worden, inzicht bieden en bruikbaar worden.
  • Laat directies (of het BIM Loket) onmogelijke uitdagingen formuleren, als experiment, waarna getoond kan worden dat BIM het voor elkaar krijgt.
  • De Europese Unie wil dat er nieuwe, betere energielabels voor woningen komen. Breng die onder in BIM en er ontstaat een fantastische databron die veel inzichten verschaft.
  • Laat partijen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben samen praten over BIM. Zo’n nieuw ecosysteem werkt heel verhelderend, zoals bij deze Ronde Tafel.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c243 c246
Young professional Alycia Biekram: diversiteit bundelen

Young professional Alycia Biekram: diversiteit ...

Na de zomer gaat Duurzaam Gebouwd samen met ABN AMRO op zoek naar de beste verduurzamers van Nederland. We doen dat met een jury die bol staat van duurzame passie ...

Lees verder

c21 c225 c246
Advertorial: Voor elke WTW-installatie een kant-en-klare oplossing

Advertorial: Voor elke WTW-installatie een kant-en-klare ...

Vanwege de steeds hogere eisen die gesteld worden aan installaties, kanalen en isolatie leveren wij kant-en-klare geïsoleerde spiralobuizen en hulpstukken. ...

Lees verder

c21 c225 c246 c265
VP Capital wint eerste Antea Group Duurzaamheid Award

VP Capital wint eerste Antea Group Duurzaamheid ...

De weg naar een duurzame samenleving is geen solorit, dat doe je in de keten. Vandaar dat Antea Group Nederland een prijs uitloofde voor een partner die zich op ...

Lees verder

c2 c11 c21 c225 c246
Advertorial: Reuse, reduce, refill

Advertorial: Reuse, reduce, refill

Er is een nieuwkomer in het water en ze zijn niet bang om de gevestigde orde wat op te schudden. We introduceren de Aquablu REFILL: een slimme watertap die de manier ...

Lees verder

c21 c225 c246
Complexe sanering Olasfa: uitdaging voor contractmanagement

Complexe sanering Olasfa: uitdaging voor contractmanagement

Begin dit jaar werd fase 2 opgeleverd van de sanering van van de voormalige asfaltfabriek Olasfa. Vorige week vertelden we in deel 1 over de aanbesteding, contractering ...

Lees verder

c21 c225 c246
Complexe sanering Olst uitdaging voor aanbesteding, contractering en samenwerking

Complexe sanering Olst uitdaging voor aanbesteding, ...

Na bijna veertig jaar hebben innovatieve technieken en een moderne contractvorm de bodem van de voormalige asfaltfabriek Olasfa verlost van verontreinigingen. De ...

Lees verder

c21 c225 c246 c269
‘Hard op de zaak en zacht op de persoon’

‘Hard op de zaak en zacht op de persoon’

In een recent seminar stond centraal hoe je bouwgeschillen kunt voorkomen én oplossen. Wie de gang naar de rechter liever uit de weg gaat, kan al in de aanbestedingsfase ...

Lees verder

c21 c225 c246
Woningtekort ondanks krapte gedaald door corona

Woningtekort ondanks krapte gedaald door corona

Nog steeds worden de meeste woningen boven vraagprijs verkocht. Toch zien we een bijzondere ontwikkeling: het woningtekort is gedaald. De gevolgen van de coronacrisis ...

Lees verder

c21 c225 c246
Update Kwaliteitskader Huisvesting voor onderwijsgebouwen gepubliceerd

Update Kwaliteitskader Huisvesting voor onderwijsgebouwen ...

Kenniscentrum Ruimte-OK streeft naar een breed gedragen definitie van een basiskwaliteit voor kwalitatief goed onderwijs. Hiervoor publiceerde de organisatie in ...

Lees verder

c21 c225 c246
W/E en IGG: samen halen we meer duurzame waarde uit een investering

W/E en IGG: samen halen we meer duurzame waarde ...

Hoeveel kost duurzaam bouwen en wat levert het op in de toekomst? Adviesbureau IGG Bouweconomie en onderzoeks- en adviesbureau stichting W/E adviseurs zijn de samenwerking ...

Lees verder

c21 c225 c246 c261
Visualisatie juridische informatie nieuwbouwwoning in 3D

Visualisatie juridische informatie nieuwbouwwoning ...

Gebiedsontwikkelaar Bouwfonds Property Development (BPD) is een groot fan van werken met BIM en maakt een volgende stap in de digitalisering: de juridische informatie ...

Lees verder

c21 c160 c225 c246 c261
Schuif aan bij virtuele handelsmissie Olympische Spelen 2024

Schuif aan bij virtuele handelsmissie Olympische ...

In 2024 vinden de Olympische en Paralympische Spelen plaats in Parijs. Frankrijk wil haar hoofdstad in dat jaar presenteren als stad van de toekomst. Daarvoor is ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up