Datacenters hebben een groot potentieel om betrouwbare warmte te leveren aan lokale warmtenetten. Toch zijn er nog nauwelijks grootschalige projecten mee gerealiseerd. Hoe worden warmtenetten met restwarmte uit datacenters een succes? Warmtenetwerkbedrijf Firan en datacenterbedrijf Equinix geven antwoord op de veelgestelde vragen.

Op allerlei plekken in heel Nederland staan datacenters en de digitale industrie groeit gestaag. Datacenters komen dan ook steeds vaker in beeld als betrouwbare leveranciers van warmte, die via een warmtenet kan worden getransporteerd naar afnemers. Daarmee hebben datacenters de potentie om een belangrijke rol te spelen in de warmtetransitie. De meer dan tweehonderd datacenters in Nederland zouden naar schatting in totaal 1.300 megawatt aan warmte kunnen leveren, genoeg voor een miljoen huishoudens.

Seinen op groen

De Tweede Kamer nam recent een motie aan om restwarmte uit datacenters (en andere vormen van duurzame warmte uit industriële processen) beter te benutten. Een jaarlijkse analyse van de Dutch Datacenter Association (DDA) laat zien dat er steeds meer projecten van start gaan. Zo verkent de buurtcoöperatie MeerEnergie in de wijk Middenmeer in de Amsterdamse Watergraafsmeer de mogelijkheden om tot een warmtenet voor en door bewoners te komen. Daarbij worden vijfduizend bestaande woningen aangesloten op een nieuw warmtenet met warmte van het datacenter van Equinix op het Amsterdam Science Park.

Alle seinen staan dus op groen voor de aanleg van warmtenetten die gebruik maken van datacenterwarmte. Op dit moment bevindt het gros van de projecten met restwarmte uit datacenters in Nederland zich nog in een pioniersfase. Hoe komt dat?

Pionieren

"Datacenters zijn relatief nieuwe spelers op de warmtemarkt", vertelt Andre Schiltmans, als businessontwikkelaar bij warmtenetwerkbedrijf Firan betrokken bij warmtenetten met diverse bronnen, waaronder restwarmte uit datacenters. "Daar komt bij dat datacenters restwarmte met een temperatuur van 25 tot 30 graden leveren. Dat stelt speciale eisen aan het bijbehorende concept, bijvoorbeeld als je er oudere woningen mee wilt verwarmen."

"Er zijn wel op kleine schaal projecten en pilots met restwarmte uit datacenters, maar we willen de warmte op veel grotere schaal gaan benutten voor de aardgasvrije verwarming van woningen en ander vastgoed", voegt Michiel Eielts, Managing Director van Equinix Benelux, toe. "In bijvoorbeeld Amsterdam Zuidoost heeft Equinix clusters van datacenters die we allemaal op een warmtenet zouden willen aansluiten." De gemeente Amsterdam onderzoekt inmiddels in het nieuwe woon-werkgebied Amstel III, gelegen tussen de Johan Cruijff ArenA en het Amsterdams Medisch Centrum, de ontwikkeling van een lagetemperatuurnet dat gebruik maakt van restwarmte van meerdere nabijgelegen datacenters van Equinix.

Vragen uit de praktijk

Voor de realisatie van warmtenetten met restwarmte uit datacenters liggen dus nog geen kant en klare concepten op de plank waarmee gemeenten, woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars direct aan de slag kunnen. Daar komt bij dat er in de praktijk nog veel vragen leven. Op welke plekken zijn warmtenetten met datacenters het meest kansrijk? Is de lagetemperatuurwarmte van datacenters geschikt voor verwarming in de bestaande bouw? Welke technische en organisatorische uitdagingen spelen er bij de ontwikkeling van een warmtenet met datacenterwarmte? Wat betekent de toenemende energie-efficiëntie van datacenters voor de toekomstige mogelijkheden voor warmtelevering?

Partijen zoals de DDA, Equinix, Firan, gemeenten en bewonerscoöperaties werken op dit moment al aan slimme, toekomstbestendige oplossingen. "In gemeenten met een datacenter in de buurt ligt het voor de hand om een nieuw net te realiseren, dat is afgestemd op de randvoorwaarden om de restwarmte te kunnen benutten", aldus Schiltmans. "We ontwerpen en realiseren het concept altijd op maat, specifiek voor de omgeving waarin het aanbod en de vraag van warmte en koeling bestaan. We kijken naar wat er in de omgeving aan bronnen beschikbaar is, nu en op de lange termijn. Op die manier ontstaan er onafhankelijke warmtenetten die in de toekomst open staan voor meerdere leveranciers en bronnen."

Meer weten? Lees het uitgebreide artikel - met de antwoorden op de veelgestelde vragen uit de praktijk - op de website van Firan.

Beeld: Equinix