De eerste circulaire stappen van woningcorporaties

timer4 min
De eerste circulaire stappen van woningcorporaties

Hoe kunnen woningcorporaties anno 2021 naast het thema energie ook de circulariteit oppakken? Veel aspecten uit een door RVO uitgebracht rapport worden in Eindhoven al in de praktijk gebracht. Ontdek ook de succesfactoren en voorbeelden van hergebruik van dakramen en wastafels.

Het Transitieteam Circulaire Bouweconomie leidt de bouwsector over het pad naar een circulaire bouweconomie in 2050. Maar wat is het juiste vertrekpunt voor betrokken partijen om circulariteit in de bouwsector een kans van slagen te geven? De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft dit vertrekpunt aangegrepen om te inventariseren waar corporaties kunnen starten. Zij kunnen in het geheel een belangrijke aanjagende rol vervullen. Die inventarisatie, Woningcorporaties als opdrachtgever voor circulaire renovatie en nieuwbouw, wordt omlijst met een video vol praktijkvoorbeelden van woningcorporatie Woonbedrijf (Eindhoven).

Voor veel corporaties is circulariteit nog een onontgonnen gebied, lezen we in het rapport. Het onderwerp wordt genoemd, maar het ontbreekt vaak nog aan prestaties of de zo gewenste KPI’s. Ook de instrumenten om ermee aan de slag te gaan zijn niet altijd voorhanden. Er zijn wel veel publicaties over circulariteit beschikbaar, maar er is eigenlijk niet één taal of een zienswijze.

Hele cirkel

Circulariteit gaat verder dan alleen een product, aldus expert Haico van Nunen, die het rapport in opdracht van RVO schreef. Te veel wordt circulair direct gekoppeld aan materialen en dan meestal alleen aan het hergebruik van materiaal. Circulariteit gaat echter over het hele proces, de hele cirkel, maar wordt nog te vaak als een eenmalige oplossing gezien. Wil je vaker met circulariteit aan de slag gaan en zorgen dat het de normale gang van zaken wordt, dan moet juist het integrale proces meer aandacht krijgen.

Er zijn dan wel uniforme definities, afspraken en regels nodig, zodat een circulaire bouweconomie groter kan worden dan telkens één project. Voor aanbieders kan hun aanbod dan herhaald worden, zonder dat ze telkens opnieuw moeten starten. Maar ook voor opdrachtgevers (woningcorporaties) wordt het helderder op welke KPI gestuurd kan worden. Van Nunen: “De 10’R-structuur is een voorbeeld van dergelijke eenduidigheid, maar dan moet wel iedereen eenzelfde beeld hebben.”

“Het zou daarom goed zijn om één plek te creëren, waar alles over circulariteit terug te vinden is. Met één taal en een helder vertrekpunt hebben we in ieder geval hetzelfde beeld, en kunnen we de discussie voeren over hoe circulariteit een stap verder kan worden gebracht en het dan daadwerkelijk gaan doen.”

Succesfactoren

In het rapport wordt ook een lijst van succesfactoren benoemd, waarvan we er enkele hier opsommen:

  • Samenwerkingspartners selecteren op de juiste mindset.
  • Nieuwe samenwerkingsvormen, hierin zijn open communicatie en vertrouwen belangrijke sleutelwoorden.
  • Vroegtijdig inschakelen van adviseurs met specifieke kennis van circulariteit of producenten met een dominante positie.
  • Eindgebruiker en andere stakeholders in vroeg stadium betrekken, zeker bij experimenten.
  • Overheid die gebieden/projecten aanwijst voor ‘proeftuin’ om te faciliteren en te stimuleren, al is het maar tijdelijk om circulariteit in beweging te krijgen.
  • Kan circulariteit gekoppeld worden aan andere thema’s? Een flexibele woning biedt kansen voor senioren, maar kan tevens circulair worden ontworpen.

Eindhoven

Het rapport is in opdracht van RVO namens het Transitieteam Circulaire Bouweconomie opgesteld. Paul Terwisscha van Scheltinga is lid van dit Transitieteam en tevens kersverse directeur-bestuurder van woningcorporatie Volksbelang (Helmond), nadat hij jarenlang directeur was van de Eindhovense woningcorporatie Woonbedrijf. Bij deze corporatie is de afgelopen jaren veel in gang gezet op het gebied van circulariteit. “Zo hebben wij bij renovaties in de wijk Tivoli in Eindhoven dakramen ingezet die gemaakt zijn van gebruikte materialen. Deze zijn door een producent van dakramen, Velux, uit slooppanden in Rotterdam ‘geoogst’ en hergebruikt in dakramen van ons.”

“Het is nog rijp en groen wat er qua circulariteit gebeurt bij woningcorporaties, maar men is er wel steeds vaker mee bezig. Het is ook een relatief jong onderwerp. Dat vraagt nog om meer bewustwording en methodieken. En vergeet ook niet dat circulariteit full impact heeft op de bedrijfsvoering.”

Basecamp

Een van de conclusies in het rapport is dat veel partijen niet weten waar ze precies moeten beginnen. Volgens Terwisscha van Scheltinga is het belangrijk dat er voor het bepalen van de mate van circulariteit een uitgewerkte definitie komt met eenduidige meetlatten en prestatie-indicatoren. “Zolang dat motortje er niet is, blijven we in de verkenningsfase. Het doel is dat we in 2023 het basecamp bereiken en dan moeten de net genoemde zaken duidelijk zijn. Ga stap voor stap aan de slag, met de juiste taal, en zorg dat er een trein op gang komt.”

“Ook bij onderhoud kan circulariteit een rol spelen”, licht Terwisscha van Scheltinga toe. “Neem gebruikte wastafels. Na een nachtje in een azijnbad zijn ze weer mooi genoeg om terug te plaatsen. Het porselein is vaak nog beter dan het huidige porselein. Dit werkt alleen als de vakman erin gelooft. Zorg verder ook voor het toevoegen van de historie en een verhaal. Dat geeft de gebruikte materialen nog meer waarde.”

Bekijk nu het filmpje waarin Van Nunen in gesprek gaat met Terwisscha van Scheltinga, die uitlegt wat nodig is om de aanjagende rol van woningcorporaties goed in te vullen.

Bronnen: CirculaireBouweconomie.nl en het rapport Woningcorporaties als opdrachtgever voor circulaire renovatie en nieuwbouw

Foto boven: skyline Eindhoven (Shutterstock)

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c120 c225 c280 c286 c298
Talkshow: slimme aanpak om sneller woningen te renoveren

Talkshow: slimme aanpak om sneller woningen ...

Studio Uptempo! breidt uit! Naast de Talkshow-video zijn de programma’s van Peter Linders en Niels Rood nu ook als podcast te beluisteren. Met ‘Renovatiestromen’ ...

Lees verder

c21 c225 c280 c291 c298
Wijkkompas.nl biedt nieuwe inzichten en ontwikkelingen

Wijkkompas.nl biedt nieuwe inzichten en ontwikkelingen

Na een aantal maanden van research en redactie is de website van het Wijkkompas verrijkt met nieuwe inzichten en ontwikkelingen. Met inspirerende praktijkverhalen, ...

Lees verder

c21 c225 c280 c291 c298
Duurzame verwarming corporaties: uitdagingen en oplossingen

Duurzame verwarming corporaties: uitdagingen ...

Met de stormachtige ontwikkelingen op het gebied van verwarmingsinstallaties als de warmtepomp, staan woningcorporaties voor lastige keuzes. Welke afwegingen maak ...

Lees verder

c21 c225 c243 c280 c291
Toekomstbestendige energieconcepten voor de nieuwbouw

Toekomstbestendige energieconcepten voor de ...

Hoe kies je in de nieuwbouw voor een toekomstbestendig energieconcept? Ijen Kiekebosch, key accountmanager van Ennatuurlijk kent de dilemma’s van projectontwikkelaars ...

Lees verder

c21 c185 c225 c265 c268 c280
Ontdek alles over bouwen met hout op de Dag van de HOUTbouw

Ontdek alles over bouwen met hout op de Dag ...

Tijdens het jaarlijkse open huis van de bouw, op zaterdag 17 juni, stellen enkele bouw- en infrabedrijven, die in Uden en Den Bosch actief zijn in de houtbouw, ...

Lees verder

c21 c225 c260 c280
Inbreiden met houtbouw in Rotterdam biedt veel voordelen

Inbreiden met houtbouw in Rotterdam biedt veel ...

Dat het tackelen van de woningnood in Nederland niet alleen tot traditionele oplossingen hoeft te leiden, wordt binnenkort aangetoond in de Rotterdamse wijk Oud-Crooswijk. ...

Lees verder

c21 c135 c225 c243 c280 c298
Hoe overleef je de ‘valley of death’ van de wijkaanpak?

Hoe overleef je de ‘valley of death’ ...

Wat zijn de actuele knelpunten in de energietransitie? Die onderwerpen vormen de basis van een serie events van Stroomversnelling, genaamd De Shift, waarin ...

Lees verder

c21 c225 c280 c291 c298
Passen en meten bij renovatie van 100 jaar oude monumenten

Passen en meten bij renovatie van 100 jaar oude ...

Hoe renoveer je op grote schaal een wijk waarin betonnen woningen tevens te boek staan als meer dan honderd jaar oude monumenten? De renovatie met veel nieuwe installaties ...

Lees verder

c21 c225 c265 c268 c280
Robotfabriek produceert betaalbare woningen

Robotfabriek produceert betaalbare woningen

Europa’s grootste fabriek voor geïndustrialiseerde woningbouw werd onlangs bezocht door minister Hugo de Jonge. In Heerenveen is het bouwbedrijf Van ...

Lees verder

c21 c120 c185 c225 c280
Circulariteit corporatie: milieu-impact en ketensamenwerking

Circulariteit corporatie: milieu-impact en ketensamenwerking

De klimaatverandering vraagt om hergebruik van bestaande grondstoffen en materialen. Maar hoe kunnen woningcorporaties dat adequaat oppakken? Merel Stolker liet ...

Lees verder

c21 c120 c225 c280
Data en AI spelen cruciale rol bij renovatieaanpak

Data en AI spelen cruciale rol bij renovatieaanpak

Woningen kennen grote onderlinge verschillen en dat aspect is vaak een sta in de weg bij het verduurzamen van die huizen met uniforme maatregelen. Die specifieke ...

Lees verder

c21 c225 c243 c280
Impact en restwaardering van maatschappelijk vastgoed

Impact en restwaardering van maatschappelijk ...

Maak inzichtelijk wat de impact is van verduurzaming en zorg voor een duidelijke restwaardering. Onderzoek kansen van innovatieve financieringsvormen die helpen ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up