Wat je op kantoor doet, maakt veel uit voor besmettingsrisico

timer4 min
Wat je op kantoor doet, maakt veel uit voor besmettingsrisico

Als voor jouw bedrijf al back to the office geldt, dan heb je kennisgemaakt met aangescherpte schoonmaak, looproutes, stickers die je attenderen op afstand en zelfs temperatuurchecks bij binnenkomst. Maatregelen die te maken hebben met de verspreiding van grote druppels zijn er genoeg, maar maken ze je gebouw veilig genoeg? Wat kun je als eigenaar van een kantoor of school doen om aerogene verspreiding van covid-19 te voorkomen?

Op de website van het RIVM prijkt nog altijd de tekst ‘SARS-CoV-2 lijkt zich niet via ventilatiesystemen (zoals aircosystemen) te verspreiden’ (26-1-2021). Het instituut geeft daarbij aan dat het virus wel in de kleine druppeltjes lijkt te zitten, maar dat de hoeveelheid virus meestal niet voldoende is om iemand te infecteren. Andere publicaties geven aan dat er geen duidelijke consensus bestaat over de verspreiding via aerosolen.

Het risico daarop is inmiddels onder de loep genomen en daar kwam een berekeningsmethodiek uit. “Daarvoor gebruiken we het concept quanta”, vertelt senior adviseur Hugo Jansen van Deerns. “De quantaproductie kan worden gezien als de besmettelijkheid die een geïnfecteerd persoon voortbrengt. De quantaproductie van een drager van covid-19 kan worden ingeschat op basis van de gemeten typische virusconcentratie in de mond van geïnfecteerde personen, de hoeveelheid druppeltjes die een persoon produceert (afhankelijk van inspanning en stemgebruik) en de besmettelijkheid van een eerder coronavirus (SARS-CoV-1).”

Met deze informatie op zak is het mogelijk om de quanta-concentratie in een ruimte te voorspellen, met de aanname dat één persoon in de ruimte drager is van covid-19 en de lucht volledig gemengd is. In de praktijk blijkt aerogene verspreiding van het virus een reëel risico, zegt Jansen. “We berekenden de risico’s voor een vergaderruimte van 28 vierkante meter bij twee ventilatievouden, 3 en 6 per uur. Een persoon is drager en deze is aan het woord. Bij een ventilatievoud van 3 is een infectie waarschijnlijk als vier personen twee uur vergaderen. Is de ventilatievoud 6, dan wordt een infectie pas waarschijnlijk na meer dan drie uur.”
Daaruit is te concluderen dat goede ventilatie een bijdrage levert aan het beperken van risico’s op het verspreiden van het virus, evenals het beperken van de tijdsduur van vergaderingen.

Wat je op kantoor doet, maakt veel uit voor besmettingsrisico

Ventilatie versus activiteit

Toch is dat niet het complete plaatje. Zo blijkt uit de resultaten van hetzelfde onderzoek dat besmetting kan plaatsvinden, zelfs als de hoeveelheid CO2 in een ruimte laag is. Daarnaast ontbreekt in veel discussies rondom dit onderwerp nog het onderdeel ‘activiteit’, terwijl dat juist een essentieel element vormt. “Daarom nemen we dit mee in onze risicoanalyse voor covidverspreiding”, zegt Jansen.

“Een ruimte waarin aanwezigen rustig e-mails behandelen, levert een ander gevaar op dan een plek waar een salesteam enthousiast telefoontjes beantwoordt en met elkaar overlegt. Ook als die ruimte goed geventileerd is, kan er nog steeds een relatief hoog risico op verspreiding ontstaan.”

Wat je op kantoor doet, maakt veel uit voor besmettingsrisico

Hugo Jansen: “Goede ventilatie is en blijft belangrijk, maar is geen garantie op een veilige ruimte.”

Die kennis zien we terug in het onderzoek dat Jansens collega’s Yasin Toparlar en Paul van Gent uitvoerden. Hun onderzoek is gebaseerd op een aantal gerenommeerde onderzoeken, waarin een aantal praktijksituaties werden vergeleken in een klaslokaal van een school. In een lokaal waar 8,5 liter verse lucht per seconde per persoon wordt ververst, zonder recirculatie en met een besmette docent aan het woord, stijgt het risico op infectie al binnen anderhalf uur naar een hoog risiconiveau. “Goede ventilatie is en blijft belangrijk, maar is geen garantie op een veilige ruimte. Om de veiligheid te bepalen, betrek je ook het type activiteit bij de analyse.”

Aanvalsplan

Zo’n inventarisatie kost relatief weinig tijd en moeite, terwijl de impact groot is. Het begint bij het bepalen van afmetingen van ruimtes. “Daarnaast inventariseer je het aantal mensen dat in die ruimte verblijft, werk uitvoert of bezoekt”, vervolgt Jansen. “Vervolgens bepaal je de activiteit die zij ondernemen en de duur van het verblijf.

Een volgende stap is om de mate van ventilatie te bepalen. Dat gaat meestal vrij eenvoudig, op basis van informatie die bekend is over de installaties.” Als de informatie voorhanden is, kan een aanvals- en verbeterplan worden opgesteld. “Het kan betekenen dat we overleggen over het aanpassen van lesroosters en het beperken van intensieve en actieve lessen in bepaalde ruimtes, totdat ze installatietechnisch onderhanden zijn genomen. Ook kan het zo zijn dat sommige ruimtes een kleiner aantal mensen kunnen huisvesten of dat bepaalde activiteiten niet mogelijk zijn.”

Levend document

Wat je op kantoor doet, maakt veel uit voor besmettingsrisicoOm bijvoorbeeld een kantoor- of schoolgebouw veilig te maken, is het ook verstandig om niet alleen te kijken of aan de eisen van het Bouwbesluit wordt voldaan. Deze regelgeving is immers niet ontworpen om te beschermen tegen ziektes die zich door de lucht verspreiden. “Vandaar de oproep om in je planvorming niet alleen installatietechnische verduurzaming maar ook activiteitanalyses toe te passen. Per ruimte geven we een digitale rapportage, die kan worden aangevuld met nieuwe inzichten. Zo blijft het een levend document dat updates krijgt met meer informatie en wetenschappelijke input en werken we toe naar een gezondere en veiligere omgeving.”

Download de scan van Deerns (covid-19 verspreidingsrisico) hier.

Tekst: Marvin van Kempen
Dit artikel is afkomstig uit de nieuwe Duurzaam Gebouwd (#49), die je hier gratis kunt lezen.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c148 c225 c243 c263 c298
‘Dit is impact: gasverbruik van 8 miljard kuub naar 2’

‘Dit is impact: gasverbruik van 8 miljard ...

Om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen fors te verminderen, is massa noodzakelijk. Niet alleen de mensen die in verduurzaming geloven moeten in beweging ...

Lees verder

c223 c244 c263
Whitepaper: Optimaal toepassen van de nieuwe geluidseisen voor warmtepompen

Whitepaper: Optimaal toepassen van de nieuwe ...

Deze whitepaper bevat inhoudelijke informatie over de nieuwe wetgeving, een toelichting op een aantal begrippen, verdere verdieping van de materie en informatie ...
c21 c148 c225 c263 c265
Deze luchtbehandelingskast brengt verduurzaming dichterbij

Deze luchtbehandelingskast brengt verduurzaming ...

Maandenlang moesten we toekijken hoe de energieprijzen stegen tot nieuwe en absurde hoogtes. Hoewel de prijzen op het moment van schrijven iets lijken te dalen, ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Klimaatsystemen worden slimmer, zuiniger én stiller

Klimaatsystemen worden slimmer, zuiniger én ...

Stijgende energieprijzen, personeelstekorten, transportproblemen en een toenemende vraag. De markt voor airco’s en lucht-water warmtepompen is volop in beweging. ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Elke zone in je woning verdient eigen ventilatie

Elke zone in je woning verdient eigen ventilatie

Ventilatie is niet een kwestie van één oplossing voor je hele woning. Je huis is een verzameling van verschillende ruimten, die elk hun eigen ventilatie ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Akoestische technieken om stil van te worden

Akoestische technieken om stil van te worden

Waar kun je beter een seminar over het onderwerp akoestiek organiseren dan in Beeld & Geluid? Vandaar dat DUCO, leverancier van oplossingen voor ventilatie ...

Lees verder

c21 c148 c225 c261 c263
‘Het begint met een energielabel, maar het draait om gedrag’

‘Het begint met een energielabel, maar ...

Door de verduurzaming en energietransitie staan installateurs voor steeds nieuwe uitdagingen. Voor een deel van die vraagstukken is energiemonitoring een belangrijk ...

Lees verder

c21 c148 c225 c243 c263
Energiezuinige ventilatie op basis van natuurlijk concept

Energiezuinige ventilatie op basis van natuurlijk ...

Terwijl we in onze gebouwen steeds meer energie besparen, valt het stroomverbruik van gebouwventilatie nog uit de toon. Door echter gebruik te maken van natuurlijke ...

Lees verder

c21 c185 c225 c263 c293
Strijd om de thermostaat

Strijd om de thermostaat

Duurzaam Gebouwd trapt 2023 af met het nieuwe, gratis digitale magazine Gezondheid. Met daarin een breed scala aan onderwerpen over het binnenklimaat in gebouwen. ...

Lees verder

c21 c54 c148 c263
Installateur steeds vaker ook adviseur energietransitie

Installateur steeds vaker ook adviseur energietransitie

Er zijn steeds meer mensen actief met het verduurzamen van hun woning. Naast de klimaatdoelen vormen ook de hoge energieprijzen een belangrijke drijfveer. Al deze ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Antwoord op complexe vragen in installatiemarkt

Antwoord op complexe vragen in installatiemarkt

Maatschappelijke ontwikkelingen stellen steeds hogere eisen aan de apparatuur voor verwarming, ventilatie en koeling. Steeds meer mensen, bewoners én corporaties ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
De warmtepomp op weg naar 2026

De warmtepomp op weg naar 2026

Er heerste een gepaste ‘feestelijke’ stemming, afgelopen week tijdens het Congres Toekomst van de Warmtepomp. In het Louwman Museum werd stilgestaan ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up