COVID-19: extra aandacht voor ventilatie

timer5 min
COVID-19: extra aandacht voor ventilatie

In de huidige coronacrisis is ‘ventileren’ in het buitenland even belangrijk als ‘afstand houden’ of ‘handen wassen’. In Nederland was ventileren tot het Kamerdebat van afgelopen woensdag nauwelijks een issue. Hier moet je zelf zoeken naar de rol en regels over ventilatie bij het risico op corona. Het onderwerp ventilatie, en vooral het gebrek aan informatie daarover, trok de aandacht van Klimaatgroep Holland, dat het volgende opiniestuk schreef.

Hoe kan het dat ventilatie in het buitenland een groot thema is, maar hier niet? Pas afgelopen voorjaar werd stilletjes het RIVM-advies aangepast naar het standpunt dat aerosolen over grotere afstand eventueel een rol kunnen spelen. Hieraan werd amper aandacht besteed en ook de omschrijvende woorden als ‘onder bepaalde omstandigheden’ maakt dat je weinig urgentie voelt.

Cruciale rol in België

De landen om ons heen pakken dit toch echt heel anders aan. Zo stelt de Belgische federale overheid luidt en duidelijk: “Het is van het grootste belang dat de ventilatie van gebouwen wordt beheerd overeenkomstig de aanbevelingen. Aangezien het virus door aerosolen wordt verspreid, speelt ventilatie een cruciale rol bij het beperken van het besmettingsrisico. Ventilatie maakt het mogelijk om de binnenlucht van lokalen te vernieuwen en de aanwezigheid van deze aerosolen, die mogelijk met COVID-19 zijn besmet door een besmette aanwezige in de ruimte, te verminderen. Het CO2-gehalte van de lucht mag idealiter niet hoger zijn dan 900 ppm en mag in geen geval de norm van 1200 ppm overschrijden.”

COVID-19: extra aandacht voor ventilatieDeze woordkeuze is totaal anders dan in Nederland. De heldere grensnormen met bijbehorende wettelijke eisen laten in België ook niets in het midden. Zo moeten mensen de ruimte verlaten als de grenswaarde wordt overschreden, publieke ruimtes moeten zijn voorzien van CO2-meter en in communicatie, zoals deze, wordt helder gesteld dat het buiten veiliger is en ventileren ‘viruswolken’ helpt vermijden.

Onderdeel basisregels Duitsland

Ook in buurland Duitsland staat ventileren hoog op de corona-agenda. De vier basisregels gaan over: afstand, hygiëne, mondkapjes en ventileren. Scholen en kantoren die geen mechanisch ventilatiesysteem hebben, moeten bijvoorbeeld ‘schokluchten’. Voor scholen houdt dat in dat de ramen iedere twintig minuten drie tot vijf minuten tegen elkaar dienen te worden opengezet. Voor kantoren is de regel: ieder uur vijf minuten.

Elders: ventilatie onderdeel oplossing

Er zijn nog veel meer voorbeelden te noemen van landen waar ventilatie een veel prominentere plek heeft in de bestrijding dan in Nederland, zoals Frankrijk, Spanje en de Verenigde Staten. Verder stelt de World Health Organization: “De verspreiding van COVID-19 vindt meestal plaats als een besmette persoon in nauw of direct contact staat met een andere persoon. Het risico op verspreiding van het virus is groter in drukke en slecht geventileerde ruimten, waar mensen lange tijd samen in elkaars nabijheid doorbrengen. Het verbeteren van de ventilatie kan binnenshuis het risico op verspreiding van het virus verkleinen. Ventilatie is geen op zichzelf staande maatregel en moet worden uitgevoerd als onderdeel van een alomvattend pakket aan maatregelen.”

Aandacht aerosolenroute

Dat er aan het begin van de coronapandemie veel onduidelijk was, is een feit. Dus dat er toen onzekerheid was over de rol van ventilatie is logisch; dit moest nog worden uitgezocht. Inmiddels is er meer dan voldoende (wetenschappelijk) onderzoek dat aantoont dat ventilatie een rol speelt. De roep van wetenschappers en deskundigen in het vakgebied lijkt alleen niet te worden gehoord.

Zo stelde in mei een groep van 39 gerenommeerde wetenschappers in Science, niet voor de eerste keer, dat er meer moet worden ingezet op ventilatie. “In andere landen hebben ze dit probleem al veel eerder ingezien en is men al veel langer bezig met ventilatiemogelijkheden”, stelt Philomena Bluyssen, hoogleraar binnenmilieu aan de TU Delft en medeauteur van het Science-artikel. “Het RIVM is nu een van de weinige partijen in de wereld die het belang van de aerosolenroute nog niet duidelijk heeft erkend.”

RIVM-advies is Bouwbesluit 2012

Het RIVM houdt, zo ongeveer vanaf dag één, vast aan het advies ‘houd je aan het Bouwbesluit’. Het is echter twijfelachtig of de gevraagde luchtverversing van 25 m³ per persoon voldoende is in relatie tot COVID-19. Het Bouwbesluit is geschreven in 2012, dus pre-corona. In de praktijk gaat het om een grenswaarde van 1200 ppm CO2-concentratie in een ruimte.

In verschillende branches, zoals het onderwijs, gelden overigens strengere richtlijnen voor de luchtverversing. Zo ook tot voor kort in de horeca. Echter, tot verbazing van zowel de horeca als de ventilatiedeskundigen zijn de ventilatierichtlijnen eind juni vijf keer minder streng geworden. Onbegrijpelijk gezien de huidige stijging in besmettingen.

Laatste?

De vraag rijst waarom ook niet in Nederland de adviezen zijn aangepast door voortschrijdend inzicht? Het doet denken aan de mondkapjes; Nederland was één van de laatste Europese landen met de invoering van mondkapjes. Destijds sprak het OMT ook over dit onderwerp met vergelijkbare woorden als nu over ventilatie: “Niet-medische mondneusmaskers dragen mogelijk enigszins bij aan het beperken van verspreiding van COVID-19”. Het voortschrijdende inzicht wat betreft de ventilatie laat vooralsnog op zich wachten.

Stel dat Nederland meer de internationale richtlijnen gaat volgen, dan staan we voor een enorme opgave met z’n allen. Als onze gebouwen al kunnen voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit, is het nog de vraag of we niet meer moeten willen ventileren dan die ondergrens.

Ongeacht wat ons wordt voorgeschreven, kunnen we natuurlijk ook de hand in eigen boezem steken en zelf actie ondernemen. Het loont de moeite om je eens te verdiepen in de eisen die gesteld worden in het buitenland, evenals de handvaten die worden geboden door andere landen. Zo kun je ook schoklucht toepassen op je kantoor, kun je meer inzicht krijgen door een CO2-meter op te hangen of je natuurlijk oriënteren op mechanische ventilatie-oplossingen.

Meer info: Klimaatgroep Holland

Naschrift redactie: het kabinet heeft woensdag 14 juli in een debat in de Tweede Kamer aangekondigd dat ventilatie wordt toegevoegd aan de eerder genoemde ‘grote’ drie: 1,5 afstand houden, handen wassen en testen bij klachten. We zijn benieuwd naar de onderliggende details.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c148 c225 c243 c263 c298
‘Dit is impact: gasverbruik van 8 miljard kuub naar 2’

‘Dit is impact: gasverbruik van 8 miljard ...

Om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen fors te verminderen, is massa noodzakelijk. Niet alleen de mensen die in verduurzaming geloven moeten in beweging ...

Lees verder

c223 c244 c263
Whitepaper: Optimaal toepassen van de nieuwe geluidseisen voor warmtepompen

Whitepaper: Optimaal toepassen van de nieuwe ...

Deze whitepaper bevat inhoudelijke informatie over de nieuwe wetgeving, een toelichting op een aantal begrippen, verdere verdieping van de materie en informatie ...
c21 c148 c225 c263 c265
Deze luchtbehandelingskast brengt verduurzaming dichterbij

Deze luchtbehandelingskast brengt verduurzaming ...

Maandenlang moesten we toekijken hoe de energieprijzen stegen tot nieuwe en absurde hoogtes. Hoewel de prijzen op het moment van schrijven iets lijken te dalen, ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Klimaatsystemen worden slimmer, zuiniger én stiller

Klimaatsystemen worden slimmer, zuiniger én ...

Stijgende energieprijzen, personeelstekorten, transportproblemen en een toenemende vraag. De markt voor airco’s en lucht-water warmtepompen is volop in beweging. ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Elke zone in je woning verdient eigen ventilatie

Elke zone in je woning verdient eigen ventilatie

Ventilatie is niet een kwestie van één oplossing voor je hele woning. Je huis is een verzameling van verschillende ruimten, die elk hun eigen ventilatie ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Akoestische technieken om stil van te worden

Akoestische technieken om stil van te worden

Waar kun je beter een seminar over het onderwerp akoestiek organiseren dan in Beeld & Geluid? Vandaar dat DUCO, leverancier van oplossingen voor ventilatie ...

Lees verder

c21 c148 c225 c261 c263
‘Het begint met een energielabel, maar het draait om gedrag’

‘Het begint met een energielabel, maar ...

Door de verduurzaming en energietransitie staan installateurs voor steeds nieuwe uitdagingen. Voor een deel van die vraagstukken is energiemonitoring een belangrijk ...

Lees verder

c21 c148 c225 c243 c263
Energiezuinige ventilatie op basis van natuurlijk concept

Energiezuinige ventilatie op basis van natuurlijk ...

Terwijl we in onze gebouwen steeds meer energie besparen, valt het stroomverbruik van gebouwventilatie nog uit de toon. Door echter gebruik te maken van natuurlijke ...

Lees verder

c21 c185 c225 c263 c293
Strijd om de thermostaat

Strijd om de thermostaat

Duurzaam Gebouwd trapt 2023 af met het nieuwe, gratis digitale magazine Gezondheid. Met daarin een breed scala aan onderwerpen over het binnenklimaat in gebouwen. ...

Lees verder

c21 c54 c148 c263
Installateur steeds vaker ook adviseur energietransitie

Installateur steeds vaker ook adviseur energietransitie

Er zijn steeds meer mensen actief met het verduurzamen van hun woning. Naast de klimaatdoelen vormen ook de hoge energieprijzen een belangrijke drijfveer. Al deze ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Antwoord op complexe vragen in installatiemarkt

Antwoord op complexe vragen in installatiemarkt

Maatschappelijke ontwikkelingen stellen steeds hogere eisen aan de apparatuur voor verwarming, ventilatie en koeling. Steeds meer mensen, bewoners én corporaties ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
De warmtepomp op weg naar 2026

De warmtepomp op weg naar 2026

Er heerste een gepaste ‘feestelijke’ stemming, afgelopen week tijdens het Congres Toekomst van de Warmtepomp. In het Louwman Museum werd stilgestaan ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up