De bezoekers van het BIM Seminar kregen naast positieve businesscases ook een primeur voorgeschoteld: de lancering van de nieuwe DigiDare Award.

Er was geen enkele twijfel, vandaag tijdens de bijeenkomst bij PRO6 managers in Amersfoort, over de vraag of BIM een geslaagde businesscase kan opleveren. Het was vooral Bob Moons (BAM), die duidelijk liet merken dat een gerenommeerd en groot bouwbedrijf als BAM blij is met de keuze voor BIM. En niet meer zonder kan. Moons: “Wij zien dat we veel meerwaarde uit de BIM-modellen halen, voor onszelf en voor de klant. Wij bouwen nu sneller dankzij het gebruik van BIM. Als we weer terug zouden moeten naar tweedimensionale ontwerpen zijn we zelfs duurder uit.”

“We hebben intern volop mensen voor BIM klaargestoomd en vragen dat nu ook voorzichtig aan onze leveranciers. Hoe volwassen zijn ze wat betreft de toepassing van BIM? We laten hen merken dat ze daar wel naartoe moeten werken, anders gaat het ons in de toekomst te veel kosten.”

Aan tafel

BIM is in de héle fase van het bouwen van belang, zo liet Moons zien. Te beginnen met het scannen van de locatie, gevolgd door het ontwerpen, waarbij de constructie in ogenschouw wordt genomen, de faalkosten fors omlaag kunnen gaan en de benodigde materialen worden berekend. Daarna volgen 4D-simulaties (fijn voor het bouwproces en ook de eindgebruiker), de productie van materialen (ook met 3D-printing en robotisering), het assembleren op de bouwplaats (voornamelijk nog zonder BIM) en uiteindelijk de live-fase van beheer en onderhoud.

Bob Moons

Moons verhulde niet dat in de ontwerpfase nog wel een deskundige op (bijvoorbeeld) het gebied van betonvlechten echt aan tafel moet komen zitten om de juiste zaken in BIM te kunnen opnemen. Er is heel veel samenwerking nodig, aldus Moons, die ook vertelde dat BIM bij BAM wordt ondersteund door negen ontwerpteams, vijftig modelleurs en ongeveer tien softwarepakketten. Elke twee weken wordt er door iedereen voor een tussenstand van een model gezorgd.

Tekeningen

Ondanks alle mogelijkheden van BIM vindt de uitvoering op de bouwplaats vaak nog plaats aan de hand van tekeningen, want een iPad is daar ook niet altijd even handig, aldus Moons. De toepassing van virtual, augmented of mixed reality verkeert nog in het beginstadium, maar biedt wel veel mogelijkheden, óók bij het beheer en onderhoud.

Bob Moons (BAM): ‘Het realiseren van deze brug in Zwolle was zonder BIM niet mogelijk geweest’.

Toch kan er ook met BIM nog wel eens iets mislopen, zo eerlijk was Moons wel. Maar dankzij de informatie in BIM kon bij een specifiek geval wel heel snel de oorzaak worden gevonden en de wijzigingen worden aangebracht, zodat de planning alsnog werd gehaald. Over wijzigingen in het algemeen liet Moons helemaal een positief geluid horen, want bij een toets bleek BIM te kunnen zorgen voor een beperking van liefst negentig procent van de wijzigingen in de planning.

Ruimtemanagement

Ook Léander van der Voet (Fimble) en Paul van der Veen (Sylryk) gingen heel specifiek in op het gebruik van BIM. Samen bespraken ze de opdracht van Habion, landelijk specialist in ouderenhuisvesting, om 211 panden in kaart te brengen. De aanleiding was een audit (NEN 2767 en NEN 2580), waarbij er weinig tot geen tekeningen aanwezig waren, evenals incomplete gegevens. Als het beheer een kwestie van ‘papier, 2D en Excel’ is, kan dat met BIM efficiënter.

Het verven van een pand wordt zo een veel soepelere klus, als vooraf al duidelijk is om hoeveel strekkende meters het gaat. Dan kan exact de benodigde hoeveelheid verf worden bepaald. Meet dat één keer goed op, zet het in BIM en je bent voor altijd klaar. Van der Voet: “Veel meer aspecten kunnen zo in BIM een plek krijgen en vergeet daarbij ook niet de gekoppelde wet- en regelgeving.”

Vooral het ruimtemanagement werd door het duo benoemd, zodat het beheer kan worden verbeterd juist op het moment (exploitatie) dat een bouwwerk de meeste kosten met zich gaat meebrengen. Van der Veen: “Gebruik dan wel een versie van BIM die deels is uitgekleed, zodat je vooral werkt met de strikt noodzakelijke informatie.”

Paul van der Veen en Léander van der Voet (rechts)

Is de inzet van BIM hiervoor dan niet een te grote, onrendabele investering? Nee, betoogde het duo, want de winst is op de lange termijn uiteindelijk veel groter wanneer alles goed in kaart wordt gebracht én inzichtelijk gemaakt voor externe partijen. Die mogen dan niet op de eigen informatie blijven zitten.

Bouwsector 3.0

Vanzelfsprekend is Elisabeth Klören (BIM Loket, foto boven) een warm pleitbezorger voor BIM. Zij benadrukte de urgentie van BIM mede vanuit de bouwopgave van 600.000 woningen. Vandaar de sectorbrede afspraken gemaakt in de DigiDealGO. Open standaarden zijn wat haar betreft cruciaal en daar sloten de andere sprekers zich van harte bij aan.

BIM vraagt er nadrukkelijk om dat de hele bouwketen met elkaar samenwerkt, aldus Klören, en informatie deelt. Ook de kleinere MKB-bedrijven. Klören: “Doe je dat niet, dan verlies je juist informatie en uiteindelijk geld. Het is een cultuurverandering, waarin anders wordt gewerkt, met andere vaardigheden en echt samen met partners. Zo moeten we naar de Bouwsector 3.0.” Ook voor Klören is de businesscase wel duidelijk: “Natuurlijk zijn er kosten aan de voorkant, maar wie niet meedoet, gaat aan de achterkant de nadelen ervaren.”

Het ontbreekt verder, aldus Klören, nog wel aan structurele financiering voor een Nationaal Digitaliserings- & Informatiseringprogramma. Want hoe gaan alle partijen ook allemaal dezelfde (BIM-)taal speken? Het BIM Loket is wat dat betreft al een open clubhuis, maar met vijf mensen op het kantoor in Delft (en 200 ‘verwanten’ in den lande) is de slagkracht beperkt.

“Het BIM Loket probeert vooral de cultuur van het bimmen over te dragen. Wij organiseren daartoe verschillende kennis- en onderwijsdagen en proberen het onderwerp aan te jagen door mensen bij elkaar te brengen. Bepaal wat jouw expertise en toegevoegde waarde is en wacht niet op anderen. Als je te lang wacht, loop je de kans dat Google of Amazon het onderwerp overneemt.” De meeste aanwezigen antwoordden echter met ‘Ja’ toen dagvoorzitter Niels van Ommen (Duurzaam Gebouwd) de stelling poneerde dat ‘de hele bouw over tien jaar bimt’.

Niels van Ommen

D-day

In de zaal ging de discussie verder vooral over het opnemen van BIM als criterium in aanbestedingen, zonder de regels met voeten te treden. Wie daar nog een goed idee voor heeft, kan meteen opgaan voor de nieuwe award die ten slotte in Amersfoort werd aangekondigd.

Op 4 oktober wordt door Duurzaam Gebouwd samen met het BIM Loket de DigiDare Award uitgereikt voor de beste bijdrage aan een nieuwe cultuur rondom digitale samenwerking. De uitreiking vindt plaats op de BIM Loket D-day, waarbij de finalisten (geselecteerd op basis van een twee minuten durend filmpje) live pitches van drie minuten mogen houden.

Award

Pitch je inzending in een filmpje van maximaal twee minuten. Uit alle ingediende pitches worden door een jury de drie beste inzendingen geselecteerd. Stuur je pitch (filmpje en toelichting) voor 16 september 2019, 12.00 uur, naar Jody Andernach, projectmanager Bouw & Infra van Duurzaam Gebouwd via deelname@digidareaward.nl.

Leestips

Bob Moons noemde in zijn bijdrage dat onderzoek aantoont dat werken met BIM zichzelf terugverdient. In dat kader de volgende literatuurtips:

• Return on investment analysis of Building Information Modeling in construction. Brittany Kathleen Giel, University of Florida, 2009.
• Construction Disconnected. Rethinking the management of project data and mobile collaboration to reduce costs and improve schedules. PlanGrid and FMI, 2018.