‘Op ventilatie- en energiesystemen wordt vaak bezuinigd’

‘Op ventilatie- en energiesystemen wordt vaak bezuinigd’

Robert de Bourgraaf uit Goes ontwerpt ventilatie- en energiesystemen in schoolgebouwen. Daarnaast adviseert hij bij de installatie en optimalisatie van dergelijke systemen. Veel schoolgebouwen hebben een slechte luchtkwaliteit. Ook is het energieverbruik vaak te hoog, door ontwerp- en uitvoeringsfouten en verkeerd gebruik van systemen.

Met zijn adviesbureau Dubourgraaf levert De Bourgraaf energie- en installatieadviezen aan overheden, scholen, woningcorporaties, bedrijven en particulieren. Bij nieuwbouwprojecten werkt hij veelal samen met de architect. Afgelopen maart kreeg hij samen met de andere leden van het ontwerpteam internationale erkenning voor het energieontwerp van het meest duurzame kantoor ter wereld: het kantoor van Geelen Counterflow in het Limburgse Haelen. Dit scoorde 99,94 punten, de hoogste score ter wereld volgens het internationale BREEAM-certificeringssysteem.

Gewenste comfortniveau

Hij ontwerpt de systemen voor het binnenklimaat en het gewenste comfortniveau. “In nauw overleg met de architect en opdrachtgever bereken ik de vraag van het gebouw en zijn gebruikers en de daarbij passende installaties, met hun energiegebruik en exploitatiekosten. Daarnaast kan ik het bestek schrijven en de uitvoeringskwaliteit bewaken. Je moet altijd nagaan of datgene wat in de praktijk gerealiseerd wordt, ook overeenkomt met wat op papier is ontworpen. Die combinatie van kennis en ervaring in bouwfysica, duurzame installatietechniek en energie maakt mijn expertise tamelijk uniek.”

Systemen ontworpen voor Brabantse scholen

Samen met de Architecten Alliantie uit Goes heeft hij de energie- en ventilatiesystemen in nieuwe schoolgebouwen in de Brabantse Best en Lage Mierde ontworpen. “Onze voorstellen gingen veel verder dan de oorspronkelijke duurzaamheidsambities van de schoolbesturen en de kosten voor de exploitatie over de levensduur gezien zijn lager”, zegt De Bourgraaf. “Ik heb de bouwfysische rekenmodellen uitgewerkt – ofwel energieverbruik – hoeveel warmte er nodig is en hoeveel er moet worden geventileerd voor een bepaalde binnenluchtkwaliteit.  De gebruikers zijn zeer tevreden, de binnenluchtkwaliteit is prima en het energieverbruik ligt erg laag.” 

CO2-gehaltes van 2.000 parts per million (ppm) zijn geen uitzondering, terwijl het gewenste maximum op 900 ligt.'

Robert de Bourgraaf

Daarnaast wordt hij geregeld ingeschakeld voor het verbeteren van installaties in bestaande schoolgebouwen. Ketels zijn meestal veel zuiniger af te stellen en met ventilatiesystemen wordt vaak verkeerd omgegaan. “Veel scholen zijn gebouwd in de jaren 70 en 80, met een bezetting van soms meer dan 35 leerlingen per lokaal. Plafonds zijn meestal laag. Als je daar CO2-metingen doet, sla je soms steil achterover. CO2-gehaltes van 2.000 parts per million (ppm) zijn geen uitzondering, terwijl het gewenste maximum op 900 ligt.”

CO2-gehalte

In de praktijk is het bijna niet te doen om in een vol klaslokaal onder de 800 ppm te komen, zegt hij. De buitenlucht bevat gemiddeld al 400 ppm, door de mondiale CO2-uitstoot. “Bij een ventilatie die het CO2-gehalte onder de 800 ppm brengt, neemt het aantal zieken tijdens een epidemie af en gaan de leerprestaties omhoog”, benadrukt De Bourgraaf. “Als je menselijke geurtjes ruikt wanneer je een gebruikt klaslokaal binnenkomt, ligt het CO2-gehalte boven de 900 ppm.” Ook vluchtige stoffen uit vloerbedekking, verf, elektronica, cosmetica, schoonmaakmiddelen, opgehoopt stof en schoolmeubilair beïnvloeden de luchtkwaliteit. “Het is broodnodig dat die worden afgevoerd. Nog beter is ervoor te zorgen dat deze vervuilingsbronnen niet in het lokaal komen.”

Bezuiniging op installaties

Op goed ontwerpen, inregelen en gebruiken van installaties bezuinigen scholen vaak. De Bourgraaf geeft enkele praktijkvoorbeelden. “Bij goed geïsoleerde schoolgebouwen is de verwarming maar even nodig om de lokalen ’s ochtends op temperatuur te krijgen. Daarna zorgen de lichaamswarmte van de leerlingen en de zon dat de temperatuur hoog genoeg blijft. Radiatoren met thermostaatkranen gaan dan automatisch uit, waardoor bij natuurlijke ventilatie de binnenkomende lucht niet meer wordt voorverwarmd. Soms zetten leraren de ventilatieroosters ‘s winters dicht vanwege comfortklachten, waarna de kwaliteit van de binnenlucht weer verslechtert. In reactie daarop laten ze de afvoerventilatoren soms de hele nacht in de hoogste stand staan, waardoor de verwarming ‘s nachts totaal onnodige warmte levert.”

Tevreden gebruikers

Volgens De Bourgraaf levert een adequaat gebouwontwerp een goed comfort, passend bij de gebruikers en gebruikspatronen in dat gebouw met een laag energiegebruik dat nu of in de nabije toekomst tegen zo laag mogelijke kosten is te verduurzamen. Dit levert de laagste exploitatiekosten op de lange termijn en tevreden gebruikers op.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c143 c148 c225 c263
‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan luchtreiniging werken’

‘Scholen moeten naast ventilatie ook aan ...

Met het stijgen van de coronabesmettingen staan veel scholen voor een fikse uitdaging. Volgens prof. dr. ir. Bert Blocken, hoogleraar bouwfysica aan de TU Eindhoven ...

Lees verder

c21 c143 c225 c293
Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS De Marke

Subsidies en ambities voor DG Expeditie KBS ...

Op dinsdag 20 september vond een dubbelbijeenkomst plaats van de Duurzaam Gebouwd Expeditie KBS De Marke. Deelnemers kregen meer inzicht in de juridische en economische ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c265
Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Immens onderwijsgebouw met hoge BREEAM-score

Morgen neemt de Hogeschool van Amsterdam haar meest duurzame onderwijsgebouw officieel in gebruik: het Jakoba Mulderhuis. De focus op minimaliseren van verbruik, ...

Lees verder

c143 c223
Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere kwaliteit schoolgebouw binnen handbereik

Whitepaper: Betere leerprestaties en hogere ...

Dringender dan ooit zijn de opgaven voor schoolbesturen om toekomstbestendig te zijn en de leeromgeving gezond te maken. Waar moet je gezonde leeromgeving ...
c21 c143 c225 c293
De eerste stap naar een gezond binnenklimaat voor DG Expeditie KBS De Marke

De eerste stap naar een gezond binnenklimaat ...

Op dinsdag 28 juni vond de eerste bijeenkomst plaats van DG Expeditie KBS De Marke. Deelnemers konden een blik werpen op het schoolgebouw en ervoeren aan den lijve ...

Lees verder

c21 c135 c143 c160 c225
Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid en huiselijkheid

Feringa Building: enorme campus biedt veiligheid ...

In de serie BouwHelden verhaalt architect Joost Ector over zijn ontwerp voor het Groningse Feringa Building met extra aandacht voor de gevel. “We zijn er ...

Lees verder

c21 c143 c185 c225
Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gebruikt oude spijkerbroeken als gevelisolatie

Metadecor gaat oude spijkerbroeken gebruiken als gevelisolatie bij de middelbare school van De Goudse Waarden in Gouda. De leerlingen kunnen vanaf deze week zo ...

Lees verder

c21 c143 c225 c243 c263
Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen Congres

Blik terug op het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Op 10 november kwamen we in Eindhoven bij elkaar om de volgende stappen voor gezonde en duurzame scholen te concretiseren tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen ...

Lees verder

c21 c143 c160 c225 c243 c263 c265
Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen voor elkaar 

Alleen samen krijgen we duurzame schoolgebouwen ...

Het onderwijsveld wacht de komende jaren een enorme uitdaging. Duizenden schoolgebouwen moeten vanwege het Klimaatakkoord verduurzaamd worden, maar hoe concretiseren ...

Lees verder

c21 c143 c225
Doe mee aan serious game De Expeditie

Doe mee aan serious game De Expeditie

Tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres op 10 november kun je tot twee keer toe deelnemen aan een serious game. Leer hoe je samenwerkingen tussen verschillende ...

Lees verder

c21 c143 c148 c160 c225
Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres compleet!

Programma Duurzame & Gezonde Scholen Congres ...

Op 10 november komen we samen in Eindhoven voor het Duurzame & Gezonde Scholen Congres. Leer alles over energiezuinige, aardgasvrije, circulaire en gezonde ...

Lees verder

c21 c143 c225 c245
Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Zo ontwerp je een school voor betere leerprestaties

Wat leveren zaken als licht, geluid, thermisch comfort en luchtkwaliteit voor bijdrage aan de leerprestaties en hoe is daar vanuit het ontwerp al op in te spelen? ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up