Andy van den Dobbelsteen doet vandaag voor het laatst verslag van het World Sustainable Building Conference in Melbourne.

Melbourne, donderdag 25 september, 22:42 PT

Vandaag de allerlaatste congresdag, en dat heeft ook na een saai congres een nostalgische component. Met enige treurnis op naar de closing session…

Collega Rob en ik reisden tot nu toe per tram naar de Melbourne Convention & Exhibition Centre, maar vanochtend hadden we bedacht – helemaal duurzaam – een fiets te huren, ook om na het afsluitende programma een leuk tochtje door de stad te maken. Dus met casual kleren en helm op verschenen we vanochtend bij het afsluitende evenement. Dat bestond uit een discussie met een paar lokale bekendheden uit de duurzame hoek. De opstelling op het podium was echter al fout: twee luie banken en een fauteuil. Hoe kon daar een scherpe discussie uit voortkomen?

Vies woord
De discussie werd geleid door Tim Lee, van de Australian Broadcasting Corporation, die duurzaamheid zo belangrijk vond dat ik me afvroeg waarom ze dan het hele evenement niet uitgezonden hadden. Hij probeerde de vier panelleden uit te lokken tot pittige uitspraken, wat pas lukte toen Kaarin Taipale, een Finse in dienst van de VN, stelde dat het niet snel genoeg gaat en dat we een 'quantum leap' nodig hebben.

In de discussie die volgde viel het woord 'holistic' veel, in Nederland een vies woord, maar hier het kenmerk van een verstandige benadering. Architect John MacDonald, ontwerper van het via Green Star met 6 sterren beoordeelde CH2-gebouw riep om icoonprojecten; we moeten immers van een beslag van 4 naar 1 planeet. Taipale, die zich profileerde als de luis in de pels, reageerde dat dit makkelijk was omdat zijn project al vastgelegd was in het programma van eisen, en Harry Blutstein, de man die de 'Melbourne principles' opstelde, legde de nadruk op projecten op grotere schaal dan alleen gebouwen.

“Can I respond to that?”
Het werd leuk toen Anita Roper, van Sustainability Victoria (de staat waar Melbourne onder valt), verkondigde dat de ambities eerst getest moesten worden in een business case. Blutstein reageerde fel dat de meeste positieve kwaliteiten van duurzaamheid niet te meten waren met een business case. Taipale hakte door dat ze het gehad had met business cases: toen patiënten longkanker hadden ging de sigarettenindustrie eerst een business case doen, omdat ze het niet vertrouwden en moesten zien of beleidswijzigingen wel haalbaar waren.

Toen kwam het moment waarop de zaal had gewacht: iemand uit de zaal vroeg "can I respond to that?" ("No, actually that is not allowed" – Australië is panisch over alles wat niet volgens de regels gaat…). Het bleek om een ontwikkelaar te gaan die stelde dat je tegenwoordig tenminste een 5 Green Star project moet doen om in de toekomst nog enige waarde te hebben van je vastgoed. Alles draait om marktwaarde en duurzaamheid is daar zeer bepalend in! Heerlijke interruptie in de saaie discussie.

Latership
De discussie ging daarna over governance en leadership, waarbij het me opviel dat de Australische uitspraak van het laatste eerder 'latership' is – misschien passender dan gedacht… MacDonald legde uit dat hij op zijn bureau interne reviews houdt om elk project beter te krijgen, en hoewel Taipale stelde dat hij vooral de elite dient met zijn ontwerpen, had hij daarmee de sympathie van het publiek. Per slot van rekening was hij de enige die echte projecten afleverde.

Hilarisch voor insiders was op gegeven moment de reactie op Taipale, die pleitte voor de aloude oplossing van het Griekse agora, waarop Blutstein instemmend doorging op atria. Ik geloof dat niet veel mensen het merkten…

Slechte congresafsluiting
Iedereen was het eens over het feit dat we niet moesten blijven hangen in de 'doom and gloom' van onheilspellende verhalen. Hèhè, daar zat ik op te wachten: dit congres had veel te weinig aandacht besteed aan de positieve initiatieven. Daarom werd ook gevraagd aan het panel wat ze in 2018 voorzagen.

Roper reageerde gevat door te stellen dat dan de volgende generatie in ieder geval geen discussie meer nodig heeft over wat zij moet doen. Blutstein wees op de 'tipping point' die dan bereikt zal zijn: vervoer met fossiele bronnen zal dan te duur zijn geworden voor veel mensen. Vervolgens ging de discussie door over wat SB2011 moet doen, maar dat is het noemen hier niet waard.

Iedereen uit de zaal die ik er naderhand over sprak was het erover eens dat dit gewoonweg niet de juiste vorm van een congresafsluiting was. Graag geen beleidsmensen met elkaar laten babbelen over zaken die inspiratie vereisen. Dit moeten we in Delft beter doen.

Als je wint heb je vrienden…
Ter afsluiting een spannender onderdeel: de awards. Het beste studentenplan, de beste poster, de beste beleidsreview en het beste internationale duurzaamheidsteam kregen een prijs, waarbij tijdens het laatste de Duitsers in de zaal hard en in de maat bleken te kunnen klappen. Erg grappig, wat een saamhorigheid.

Rob en ik wilden tijdens de discussie alvast beginnen aan een vervroegde lunch, maar de positie vooraan in de zaal belette ons dat, dus we bleven maar hangen. Gelukkig maar, want Rob's paper (met mij als coauteur) bleek zowaar de belangrijkste onderscheiding gewonnen te hebben: de prijs voor de beste paper, wat geen slechte prestatie is uit bijna 1000 oorspronkelijke abstracts. We moesten het podium op en werden– met de eerdergenoemde casual kleding – beduusd vereeuwigd op de foto.

Als je wint, heb je vrienden, zongen Herman Brood en Hennie Vrienten al, dus ook wij ondergingen het ritueel der felicitaties tijdens de lunch. Daarbij kwamen gelukkig vooral de leuke contacten van afgelopen week nog eens langs – de anderen benijdden ons wellicht – en werden driftig de laatste visitekaartjes uitgewisseld.

Daarna sprongen we op onze mountainbikes en reden een triomftocht langs verschillende duurzame projecten in Melbourne. De dag kreeg een passende afsluiting met lokale architect Luke Middleton, met wie de afspraak voor een biertje uitliep in een etentje en veel plannen voor gezamenlijke projecten in de toekomst. De tijd zal het uitwijzen…

En terwijl Rob alweer tevreden in zijn bed ronkt, zeg ik u bij deze laatste blog uit Melbourne gedag,
Andy

Afbeeldingen
- de paper award
- de saaie discussie op het podium, in te luie banken en fauteuils
- de leegte bij het opruimen
- de winnaar met fans van de bediening