Niet vergeten: eerst investeren in besparen

Niet vergeten: eerst investeren in besparen

Nog nasudderend van een Caribische vakantie werd ik opgeschrikt door alarmerende berichten in de dagbladen over de financiële risico’s van het opwekken van, al dan niet duurzame, energie. Duitse windmolens moeten worden stilgezet, Vattenfall zegt een miljardenstrop te hebben aan een nieuwe centrale in Eemsmond, PGGM heeft tegenwind bij de aanleg van een windpark in Mexico en het Haagse aardwarmteproject is failliet.

Het zal toeval zijn, maar ik werd er wel door aan het denken gezet. Hoe riskant is het om anno 2013 te investeren in energieopwekking? En waarom krijgt energievoorziening steeds zoveel aandacht en komt energiebesparing er zo bekaaid af in de politiek en pers? En opeens is het er weer: het Vergeten Scenario van Theo Potma.

Vergeten scenario
In 1979 publiceerde Theo Potma het ‘Vergeten scenario’. In zijn ogen was de discussie over het energiebeleid toentertijd veel te veel gefixeerd op de keuze tussen kernenergie of kolen. Duurzame energie werd daarbij afgeserveerd, vanwege de hoge kosten en ontoereikende bijdrage. Met zijn vergeten scenario toonde hij aan dat vergaande energiebesparing in combinatie met de ontwikkeling van duurzame energie wel degelijk een haalbaar alternatief bood. Een scenario dat vanuit kosten, betrouwbaarheid en milieu zelfs de voorkeur verdiende. Potma richtte vervolgens het Centrum voor Energiebesparing in Delft op.

Trias Energetica
In dezelfde periode ontwikkelde de Studiegroep Stadsontwerp en Milieu (SOM 1) van de TU Delft onder begeleiding van Cees Duijvestein de 3-Stappenstrategie. In een artikel in het vakblad BOUW: “Als we het energieprobleem willen aanpakken moet eerst gezocht worden naar mogelijkheden tot besparingen. Vervolgens kan gezocht worden naar zgn. eindeloze bronnen en ten slotte zal het dan nog resterende verbruik van fossiele energie op een efficiënte wijze moeten plaatsvinden.” [Milieu voorop bij uitwerking van een globaal bestemmingsplan. Hans Korbee, Bert Smolders en Frank Stofberg in: Bouw no. 22 27-10-1979]. In 1996 heeft Erik Lysen de strategie fraai omgedoopt tot Trias Energetica en internationaal bekendheid gegeven.

Samenhang cruciaal
Het onderzoek '100% schoon licht voor scholen' toont een variant op de Trias Energetica zoals er in de loop der jaren diverse zijn ontwikkeld. In dit geval: 1. Maak maximaal gebruik van daglicht zonder lichthinder en oververhitting te introduceren. 2. Vul aan met efficiënt kunstlicht. 3. Wek de elektriciteit hiervoor op met pv. En klaar is Kees. Leerlingen, leraren en schoolbestuur kunnen genieten van 100% schoon licht. In andere varianten op de Trias Energetica wordt bijvoorbeeld het gebruik van afvalwarmte opgenomen in de aanpak. Essentieel blijft in alle gevallen de samenhang en afweging besparen – duurzaam – fossiel. Door deze samenhang worden maximale resultaten tegen minimale kosten bereikt.

Prestatiecontracten en ESCo’s
Na de introductie van energieprestatie-eisen in het Bouwbesluit in 1995 zien we dat bij nieuwbouw de Trias Energetica volop is gebruikt, met steeds betere resultaten. De EPC-eis voor woningen is nu gedaald van 1,4 tot maximaal 0,6. Een prestatie waar de auto-industrie een puntje aan kan zuigen. Nu het verduurzamen van de bestaande gebouwen een serieuze markt wordt zien we ook hier implementatie dankzij de introductie van prestatiecontracten. Stel: een integrale opdracht en marktpartijen leveren op tijd en binnen budget het overeengekomene; dat idee wordt in steeds meer projecten gerealiseerd. De nieuwe whitepaper ‘Energiebesparing met ESCo’s geeft hiervan een elftal navolgbare voorbeelden.

Energiebesparing begint big business te worden nu het besef doordringt dat duurzame huisvesting niet duurder, maar juist goedkoper is. 34 jaar na introductie zijn de Trias Energetica en het Vergeten scenario actueler dan ooit. Bij de uitwerking van het Energieakkoord van de SER zullen de betrokken partijen hiervan vast goed gebruik maken.

Auteur: Hans Korbee, programma adviseur Agentschap NL

De eerste white paper ‘ESCo voor voordeel en gratis energiebesparing’ Agentschap NL, januari 2013 is te downloaden via de website van Agentschap NL.

De tweede white paper ‘Energiebesparing organiseren met ESCo’s’ Agentschap NL, januari 2013 is te downloaden via de website van FMM. 

 

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c54 c260
30

30

In de numerologie staat het getal 30 symbool voor creativiteit en optimisme. Wellicht niet geheel toevallig dat demissionair minister De Jonge de ambitie uitte ...

Lees verder

c21 c40 c54
De groennorm voor steden: een reflectie

De groennorm voor steden: een reflectie

‘Vele miljarden nodig voor vergroening van steden’, zo kopte dagblad Trouw recentelijk. In het rapport, dat onlangs aangeboden werd aan demissionair ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

The soaring twenties: het besef dat de temperaturen stijgen. Weten welke gevolgen dit heeft voor de zeespiegel en voor alle ecosystemen op de planeet. De zeespiegel ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Steek je NECK uit<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Steek je NECK uit”

Het is vreselijk om te zien hoeveel ellende er uit oorlog en vele andere soorten ontwrichtingen voorkomt. Dit knaagt aan alles en dreunt door in onze Tweede Kamer-verkiezingen. ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>De rol van AI en IT wordt enorm!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “De rol van AI en IT ...

In tijden van netcongestie, met name voor nieuwe en extra netaansluitingen, bestaat voor grote kantoorgebouwen en industrieën steeds vaker de noodzaak om het ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Als het aan mij ligt, doen we het zo!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Als het aan mij ...

Begin november 2023 voorspelde de Europese klimaatdienst Copernicus dat 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten wordt. Alarmerende berichten over het smelten ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Dit jaar maakt de weg vrij voor grootschalige duurzaamheid.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Dit jaar maakt de weg ...

Waarom wordt 2024 hét kanteljaar op duurzaamheidsvlak? We interviewen Bram Adema van CFP Green Buildings, die de urgentie voor verduurzaming laat zien voor ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>We ontkomen niet aan politieke vertraging; markt meer aan zet.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “We ontkomen niet aan ...

Na de politieke aardverschuiving op 22 november werd duurzaam Nederland wakker met een flinke kater. De verkiezingsuitslag staat niet voor een kleine verandering, ...

Lees verder

c21 c41 c54 c237 c265 c299
Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen en wijken

Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen ...

Om innovaties aan te jagen, moeten we woningen blijven bouwen en verkopen. Om dit voor elkaar te krijgen, is het van belang het financiële speelveld te veranderen. ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: met Net Zero sneller naar het social tipping point

Expertvisie 2024: met Net Zero sneller naar ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om een ambitieuze CO2-strategie ...

Lees verder

c21 c41 c54 c243 c265
De toekomst van energiebeheer: de smart power plant

De toekomst van energiebeheer: de smart power ...

Een smart power plant is de sleutel voor een groene toekomst van je bedrijf. Deze innovatieve systemen openen de deur naar kostenbesparing, duurzaamheid én ...

Lees verder

c21 c54
Digitaal bouwen bevordert groener en betaalbaar wonen

Digitaal bouwen bevordert groener en betaalbaar ...

“Het is in veel gevallen beter om wat we al hebben aan te passen, het zogenaamde retrofitten, dan te beginnen vanaf nul.” Dat zegt Leander Grasman, ...

Lees verder

Reacties

Hans was in zijn vorige baan natuurlijk kolen lobbyist. Dit verhaal is onzin. Het is een 1960 verhaal. Je moet beide doen En bezuingen op fossiele energie En duurzame energie opwekken. Naarmate duurzame energi esteeds goedkoper wordt, kun je er best wel meer van gebruiken, en ook verspillen. De boer verspilt ook grote hoeveelheden zonnewarmte als het gemaaide gras op hetl land ligt te drogen. Zit je zelf in de zon, dan leg je jezelf ook geen quotum zonnewarmte op. We levenin een overvloed aan duurzame energie. Dus naarmate we meer duurzame energie vangen, mag het best verspild worden.

@Hans: complimenten voor je blog. Ik ging googlen op 'Vergeten scenario' en CE en stuitte op een rapport uit 2007 voor Greenpeace: energiecentrale: (o.a. Eemshaven) de vergeten kosten in beeld. Afgewentelde kosten: 4 miljard. Over serendipiteit gesproken.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up