Verworvenheden Nationale Milieu Database

Verworvenheden Nationale Milieu Database

Enige tijd terug verscheen er in CoBouw een verontrustend artikel over de Nationale Milieu Database (NMD), die onvoldoende objectief zou zijn. De schrijver van het artikel, Thomas van Belzen, baseerde zich op een uitgelekt intern rapport.

De kop van ‘onvoldoende objectief’ wordt nergens in het artikel onderbouwd en wordt in de praktijk ook niet zo ervaren. En grote financiële schade lijkt me ook zo’n overdreven uitspraak, want er is wel degelijk heel hard gewerkt om een unieke, nationale milieudatabase voor bouwproducten te maken. Dat is nog nergens ter wereld vertoond. Dat geld is dus zeer zinnig besteed, hoezo schade? Ongelukkigerwijs is de NMD van start gegaan met een uiterst bescheiden budget, terwijl wel een belangrijk deel van het nationale milieubeleid gebaseerd wordt op milieukenmerken van bouwproducten.

Kop uit CoBouw van 20 januari 2014

Toch zou ik hier graag een ander geluid willen laten horen.

Eerste LCA’s

Ik stam nog uit de begintijd van de levenscyclusanalyses (LCA’s). We hebben de tijden meegemaakt dat de producenten van betonnen rioleringsbuizen een LCA lieten maken en uit die LCA kwam naar voren dat hun product het minst milieubelastend was. De producenten van gres rioleringen lieten vervolgens ook een LCA maken en toevallig bleek hun product milieukundig de beste te zijn. De PVC producenten van rioolbuizen konden niet achterblijven en lieten ook een LCA maken en wat bleek, de PVC rioleringsbuizen zijn de milieuvriendelijkste. Alle drie de LCA’s waren gemaakt door gerenommeerde adviesbureaus. Er was dus iets anders aan de hand. Ieder bureau was uitgegaan van de gegevens van de industrie waar de opdracht vandaan kwam en de gegevens voor de andere producten werden gehaald uit internationale databases, die veelal sterk verouderde branche gemiddelde data beschikbaar hadden. Er werden dus appels met peren vergeleken en we beschouwen dat als wetenschappelijk onjuist.

Verworvenheid 1: Als er nu een LCA gemaakt wordt dan worden de gegevens uit de NMD gehaald om mee te vergelijken, zodat alle LCA-bureaus met dezelfde achtergrond data werken.

Instrumenten harmoniseren

Er zijn een drietal instrumenten die gebruik maken van LCA data, dat zijn GPR, GreenCalc en BREEAM NL. Ieder van deze instrumenten werkte met eigen data, waardoor vergelijkbare gebouwen in het ene instrument anders kon scoren dan in het andere instrument. Voorafgaand aan de NMD hebben de instrument eigenaren W/E Adviseurs, NIBE en IVAM hun instrumenten zodanig op elkaar afgestemd dat vergelijkbare maatregelen tot vergelijkbare resultaten leiden. Daarbij was het niet alleen noodzakelijk de rekenregels op elkaar af te stemmen, hetgeen gebeurd is in de ‘Bepalingsmethode’, maar was het ook noodzakelijk de databases te harmoniseren. Uit dat project, dat met steun van het Rijk werd uitgevoerd, is de NMD ontstaan.

Verworvenheid 2: De instrumenten werken nu allemaal met dezelfde database (NMD) en ook de rekenregels zijn geharmoniseerd, waardoor de uitkomsten gelijk zijn.

Producenten informatie

Milieu databases bestaan voornamelijk uit branche gemiddelde informatie. Het maken van een LCA was vroeger een zeer kostbare aangelegenheid en dat deed je het liefst als branche gemeenschappelijk. Dat had grote kostenvoordelen en betekende tevens dat je op milieugebied niet met elkaar concurreerde, wel op prijs en kwaliteit. Maar tijden veranderen, milieu wordt steeds belangrijker en door de opkomst van diverse keurmerken, werd het interessant om wel op milieukenmerken met elkaar te concurreren. Databases zouden dus feitelijk een grote slag moeten slaan van branche gemiddelden naar bedrijfsspecifieke informatie. Die omslag van branche gemiddelden naar bedrijfsspecifieke gegevens vindt nu plaats. De NMD wil daarop inspelen en dat faciliteren met verschillende soorten data, categorie 1 – getoetste bedrijfsspecifieke data, categorie 2 – getoetste branche gemiddelde data, categorie 3 – niet getoetste data. Maar in de huidige tijd met minimale bedrijfsresultaten en waar overleven belangrijker is dan milieu informatie verstrekken, loopt dat niet zo’n vaart. Dat is de NMD dus niet te verwijten.

Verworvenheid 3: De NMD faciliteert de overgang van branche gemiddelde data naar bedrijfsspecifieke data, een belangrijke stap op weg naar nog betere data.

Verouderde data

Het is reeds gememoreerd, een LCA laten maken was een zeer kostbaar proces en dat deed je dus niet al te vaak. De kosten voor een LCA zijn sterk omlaag gegaan, maar in de huidige tijd geven producenten desondanks niet of nauwelijks geld uit aan het verkrijgen van nieuwe milieugegevens. Daarmee verouderen data steeds meer. Productieprocessen en inzichten veranderen in de loop van de tijd, waardoor de milieudata regelmatig geüpdatet moeten worden. Het is dus noodzakelijk om ook de database steeds te updaten. Door de invoering van categorieën en met name door de categorie 3 data van een verouderingstoeslag van 30% te voorzien, worden branches en producenten gestimuleerd om hun data te verversen met nieuwe gegevens.

Verworvenheid 4: De NMD stimuleert branches en producenten om hun data te vernieuwen, zodat de database steeds verder ontwikkelt en steeds beter wordt.

Stichting Bouwkwaliteit (SBK)

SBK ligt in het betreffende artikel ook onder vuur. Daar is weinig reden toe. De onafhankelijkheid en integriteit van SBK staan buiten iedere twijfel. Probleem is het jaarlijkse verlies door een financieringsmodel dat afhankelijk was van het aantal afgegeven, sinds 1 januari verplichte gestelde, milieuprestatieberekeningen. Voor 15 euro per stuk geeft SBK certificaten af aan gemeenten als bewijs dat de berekeningen voldoen. Maar als ambtenaren er niet naar omkijken en minister Blok zich in CoBouw daar niet echt druk over maakt, komt dat verdienmodel natuurlijk nooit van de grond. Dus ligt de noodzaak bij een ander financieringsmodel te vinden voor de NMD. De stakeholders zijn zich dat bewust en er vinden gesprekken plaats om daar een oplossing voor te vinden. Die gaat er komen.

Verworvenheid 5: De NMD is bij een onafhankelijke en integere organisatie ondergebracht.

Dit andere geluid dat ik hier heb opgeschreven, heeft brede ondersteuning. Zo hebben een groot aantal brancheverenigingen brieven gestuurd aan de betroffen Ministeries ter ondersteuning van het huidige beleid om de database in beheer te houden bij SBK, met behoud van het uitgevoerde beleid, maar met een robuustere financiering.

Eén voorbeeld van een deel uit een SBK-ondersteunende brief aan de beide Ministeries van een aantal branche verenigingen. Er zijn er meer geschreven.

Auteur: em.prof.dr.ir. Michiel Haas

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c185 c225
Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen Oost-Nederland

Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen ...

“Alleen ga je sneller, samen kom je verder”. Met die gedachte bundelde Mart Mensink van de onafhankelijke matchingstool DuSpot koplopers in circulaire ...

Lees verder

c21 c26 c185
Bankkantoor grotendeels uit gerecyclede materialen gebouwd 

Bankkantoor grotendeels uit gerecyclede materialen ...

ING heropende het verbouwde bankkantoor aan de Coolsingel in Rotterdam. Er zijn zoveel mogelijk materialen gebruikt uit het oude kantoor en gerecylede materialen ...

Lees verder

c21 c26 c185
<span>“</span>Het voornaamste is dat de opdrachtgever circulair wil renoveren<span>“</span>

“Het voornaamste is dat de opdrachtgever ...

Renoveren is zeker niet nieuw, maar ook in renovatieprojecten komt er steeds meer aandacht om zoveel mogelijk materialen te hergebruiken. Een goede ontwikkeling, ...

Lees verder

c21 c40 c185 c190 c225 c244
De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

Losmaakbaar detailleren is een voorwaarde voor een circulaire economie. Platform CB’23 illustreerde het belang met een leidraad, om de circulariteitstransitie ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame Toekomst

Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame ...

De Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) lanceert de position paper ‘Samen Circulair’. Het is een handreiking met als doel de overgang ...

Lees verder

c21 c26 c185 c237 c265
Houtbouw woongebouw Sawa officieel van start

Houtbouw woongebouw Sawa officieel van start

Met de plaatsing van de eerste houten delen is de houtbouw van het project Sawa in de Delfshaven in Rotterdam officieel van start gegaan.

Lees verder

c21 c41 c185 c225 c260
Op weg naar een circulaire economie met Endless Materials

Op weg naar een circulaire economie met Endless ...

Materialen die voor altijd in de keten blijven en je eindeloos hergebruikt in gebouwen: Endless Materials. Is dat een droom of is dit al werkelijkheid? Op weg naar ...

Lees verder

c21 c26 c185 c260 c265
Houten bedrijfsgebouw met maximale inzet op Reduce

Houten bedrijfsgebouw met maximale inzet op ...

De ontwikkeling en realisatie van het nieuwe houten bedrijfsgebouw van BluePrint Automation (BPA) wordt uitgevoerd door Aan de Stegge Twello. Er worden natuurlijke ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Consortium voor circulaire modulaire woningen

Consortium voor circulaire modulaire woningen

Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen werkt samen met een Limburgs consortium van bedrijven en kennisinstellingen, aan de ontwikkeling van een innovatief ...

Lees verder

c21 c185 c225
Circulair bouwen met herwonnen gevelstenen

Circulair bouwen met herwonnen gevelstenen

Door op grote schaal herwonnen gevelstenen aan te bieden, wil Rebrick in grote verduurzamingsstappen zetten. Bouwen met tweedehands stenen zorgt voor een verlaging ...

Lees verder

c21 c26 c40 c185 c190
Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Als je de milieulast van een gebouw onder de loep neemt, zie je dat de draagconstructie een groot aandeel heeft in de milieulast: ongeveer 60 procent van de materialen ...

Lees verder

c21 c41 c185 c225 c260
Webinar belicht veranderingen MIA/Vamil 2024

Webinar belicht veranderingen MIA/Vamil 2024

Met wel 243 bedrijfsmiddelen die in aanmerking komen en € 217 miljoen beschikbaar voor 2024, biedt de MIA/Vamil-regeling interessante investeringskansen. Een ...

Lees verder

Reacties

Het is toch merkwaardig dat het gros van de milieuvriendelijke materialen niet meegenomen kunnen worden in de beoordelingen zoals Breeam en Green-Calc omdat de producenten geen geld hebben om deze producten te laten keuren. Verschillende malen hebben we Milieu Centraal gevraagd hier iets aan te doen en/of onafhankelijke keuringen te financieren zodat de mensen die de producten kopen door ons als leverancier goed voorgelicht kunnen worden. Helaas zoals overal in de industrie laat een ieder de oren hangen naar de grote producenten die de Europese normen bepalen zonder dat de echte specialisten mee mogen doen (verf) en in mijn ogen maakt ook het NIBE zich hieraan schuldig met het verlenen van de Dubo prijs voor Ecose van Knauf terwijl ze het product zelf geen Dubo keurmerk willen toekennen , dan laat je je toch een beetje gebruiken als excuus Truus. De klacht van onze staatssecretaris dat er veel te veel logo`s zijn komt dan ook niet zomaar uit de lucht vallen. In deze tijden van internet is het toch niet zo moeilijk producten op milieuvriendelijkheid en LCA te beoordelen samen met de massa? We doen het in onze branche al jaren We vergelijken en boordelen producten samen met onze klanten omdat bijna niemand ons wil helpen. In onze winkels en bouwgroothandel hebben we van alle duurzame producten in principe maar 1 soort op voorraad en deze zijn veelal gekozen met gezond verstand, komt er vervolgens een leverancier met een milieuvriendelijkere variant dan geven we de oude leverancier de kans om de claim te weerspreken. Komen de leveranciers/producenten er samen niet uit dan moeten onze klanten gaan helpen en vragen we hen om hulp. Valse claims of gejok ?? onze klanten (vaklui) laten van zich horen door of een product te steunen of een product weg te stemmen hetgeen via onze site kan. Het vervelende van al die door jullie omarmde beoordelingen, keurmerken en logo`s is dat het traag en niet modern is, als b.v. in de LCA het transport zwaar mee telt is dat over een paar jaar helemaal niet interessant meer als er elektrisch of over water vervoerd gaat worden. Ik pleit dan ook voor een soort bouw wiki samen met de onderkant van de markt en gesteund door Milieu Centraal . Er is behoefte aan en tot nu toe de enige die dit inzien zijn de Wageningen Universiteit die een samenwerking met ons zijn aangegaan !!..... Waar blijft de rest want de onderkant moet er in wonen en en werken……. in die door jullie beoordeelde gebouwen

Mooie reactie schrijf je op het artikel ‘Verworvenheden van de NMD’. Je verzuchting is te begrijpen en voor het overgrote deel staan we daar volledig achter. Maar je hebt ook een onjuistheid in je reactie staan en die willen we graag rechtzetten. • NIBE heeft Ecose van Knauf zeker geen milieuprijs gegeven, wij hebben tot nu toe nog nooit een milieuprijs uitgereikt. Het product lijkt best interessant om te bezien of het voor DUBOkeur in aanmerking komt, maar het is nooit bij ons aangeboden, dus geweigerd hebben we het ook niet. Maar we onderschrijven je verzuchting dat een groot aantal producten niet meegenomen kunnen worden in programma’s als Breeam en GreenCalc omdat ze gewoon niet getoetst zijn op basis van een LCA. Dat is jammer en juist veelbelovende nieuwe ontwikkelingen zouden wij ook graag getoetst willen zien. Toch doen we daar veel aan voor zover binnen ons vermogen. • De DUBOkeur toetsing vindt plaats op basis van een onafhankelijk levenscyclusanalyse onderzoek hieraan zijn kosten verbonden, maar omdat er alles aan gedaan is om het toetsingsproces efficiënt te maken, zijn deze kosten relatief laag (zie www.dubokeur.nl). Dit hebben we gedaan zodat de kosten voor innovatieve en nieuwe producten/bedrijven geen belemmering vormt. • Voor het DUBOkeur worden bepaalde producten nooit van te voren uitgesloten, we toetsen dus elk product wat het DUBOkeur aanvraagt. Indien het blijkt dat een product na toetsing niet in aanmerking komt voor het DUBOkeur kan er een milieutechnisch optimalisatieadvies plaats vinden waarin geadviseerd wordt hoe het product aangepast kan worden (bijvoorbeeld door aanpassing van de grondstoffen of het productieproces) om alsnog in aanmerking te komen voor het DUBOkeur. • Milieutechnisch wordt niet alleen het beste product maar de milieutechnische top van de markt onderscheiden. Hiervoor is gekozen om de keuze vrijheid te behouden. Een product kan zich op meerdere manieren onderscheiden, wij toetsen voor het DUBOkeur echter alleen de milieu- en de gezondheidsaspecten. Het kan voorkomen dat een product milieutechnisch net iets beter scoort dan het tweede product, maar dat het tweede product bijvoorbeeld beter scoort op verwerking, kosten of beter aansluit bij de esthetische wensen. Om die producten niet uit te sluiten vinden we het belangrijk om te laten zien welke producten, op het gebied van duurzaam bouwen, de goede keuze zijn en niet alleen op het beste product te focussen. • Het LCA onderzoek gebeurd op wettenschappelijk gegevens en een breed gedragen wetenschappelijk methodiek, waarbij gelet wordt op alle levensfases en een breed scala aan milieueffecten. Deze onderzoeken geven een totaal beeld van de milieu-impact van een product. Er zijn al vele gevallen bekend dat dit totaalbeeld van de milieu-impact tegenstrijdig was met de intuïtie, maar later goed te verklaren was en wetenschappelijk te onderbouwen. Met het onderzoeken middels een LCA wordt er dus een stuk verder gekeken dan de waan van de dag. Een keuze maken middels een stemming op internet is ons inzien zeer afhankelijk van een collectief onderbuik gevoel daarnaast spelen soms ook anderen belangen mee in zo’n stemming. Dat willen we dus niet aanraden voor serieuze milieutechnische keuzes. • We kijken voor een LCA onderzoek en de DUBOkeur berekening naar hoe een product op dit moment scoort. De toekomstsituatie (met bijvoorbeeld elektrisch transport of een geheel functionerend recycling systeem) kunnen we in kaart brengen, maar daardoor wordt de milieu-impact van het product nu niet beter. Om de daadwerkelijke ontwikkelingen van een product, mee te nemen wordt om de twee jaar een product opnieuw getoetst aan de eisen van het DUBOkeur. Dit betekend dat indien het productieproces is veranderd dit wordt mee genomen. Ook wordt gekeken of het product nog steeds bij de beste producten binnen de toepassing behoord en indien dat het geval is wordt het DUBOkeur verlengd. Zo weet de gebruiker van het DUBOkeur product dat het product bij de actuele milieutechnisch top van de markt behoort. • Het openbaar maken van de gegevens en het delen van de kennis is iets waar het NIBE helemaal achter staat. Omdat we er van overtuigd zijn dat een duurzame verandering begint met kennis. We hebben daarom de resultaten van onze LCA onderzoeken en de achterliggende gegevens en methodiek voor iedereen gratis toegankelijk gemaakt, deze informatie is te vinden op www.nibe.info. • Voorts nemen wij in onze milieuclassificaties veel producten op waarvoor wij nooit een opdracht tot toetsing hebben ontvangen, maar vinden we dat deze producten niet mogen ontbreken in een milieu vergelijking. Die producten worden dan echter als branchegemiddelde opgenomen, ook als het maar één product betreft, omdat we zonder opdracht geen gegevens mogen openbaren. Op deze wijze proberen we de gebruiker van onze milieuclassificaties desondanks zo goed mogelijk van gegevens te voorzien.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up