Circulair en energieneutraal kunnen ook samen

timer4 min
Circulair en energieneutraal kunnen ook samen

Circulair en energieneutraal bouwen zijn beiden hot. Overal in het land komen nieuwe initiatieven op en we discussiëren ons wat af op interessante bijeenkomsten. Mooi, maar circulaire bouwers ontmoeten elkaar geregeld in andere circuits dan de pleitbezorgers van energieneutraal. Hoe kunnen we in Nederland de klimaatdoelstellingen (die zich meer richten op energieneutraal) verenigen met circulariteitsdoelstellingen in de bouw?

Het klimaatakkoord staat in Nederland prominent op de politieke agenda. Voor de bouw wordt dit thema al vrij snel vertaald naar het idee dat we van ons geliefde, maar oprakende gas af moeten, dat we onze gebouwen beter moeten isoleren en bovendien energie moeten gaan opwekken door middel van zonnepanelen en warmteboilers op onze daken. Over materialen wordt niet tot nauwelijks gesproken. Wie zijn huis bijvoorbeeld wil laten isoleren, komt terecht op vergelijkingswebsites met de voor- en nadelen van diverse isolatiematerialen, maar verneemt niets over de duurzaamheid van de materiaalkeuze. Laat staan of deze materialen een recyclingswaarde hebben.

Tegelijkertijd geeft staatssecretaris Stientje van Velthoven aan dat het klimaatakkoord mede kan worden gerealiseerd door circulariteitsdoelstellingen te behalen. Als er minder nieuwe materialen nodig zijn, wordt de CO2-uitstoot immers vanzelf gereduceerd. De vraag is of dit altijd helemaal juist is, maar om niet al te veel af te dwalen: laten we er vanuit gaan dat deze veronderstelling klopt. Wanneer je de circulariteitsambities (dus het verminderen van onze afhankelijkheid van nieuwe grondstoffen) van de rijksoverheid vrij vertaalt naar de bouw, komen je vaak terecht in gesprekken over materialenpaspoorten, modulair bouwen en de recycling van bouwmaterialen. 

Bij het begrip circulariteit is er overigens een belangrijke toevoeging te maken. Nu circulair het woord ‘duurzaam’ langzaam aan het vervangen is in de politieke arena, blijft het van belang om goed in de gaten te houden of de juiste zaken worden gestimuleerd door slim gebruik te maken van meetinstrumenten als LCA’s (Life Cycle Analyses). Dit om te analyseren of de maatregelen die we nemen daadwerkelijk milieuwinst opleveren. Circulair behoort geen doel op zich te zijn, maar is een middel om ervoor te zorgen dat we als samenleving een lagere milieu-impact hebben op onze vitale ecosystemen. Het is dan ook belangrijk foute prikkels te voorkomen: een gemeente die zich bijvoorbeeld blind staart op een circulair product (vaak vertaalt als een goed te recyclen product), maar daarmee een product aanschaft dat het al na een korte periode moet vervangen, is niet goed bezig. Het meest circulaire product blijft natuurlijk het product dat het minste materiaal gebruikt, het langste meegaat en de laagste milieu-impact heeft!

Auteur Marjolein van Gelder

Hoe kunnen deze circulaire en energieneutrale uitgangspunten voor de bouw worden verenigd? Dit kan door in het geval van bijvoorbeeld isolatie en warmtepompen ook te kijken wat een duurzame variant is met een lage milieu-impact, een product dat lang meegaat én aan het einde van zijn of haar leven te recyclen is. Kijk bijvoorbeeld in het geval van de warmtepomp of deze gemaakt is van duurzame materialen. Bovendien is een warmtepomp een uitstekend product om te gaan leasen zodat deze eigendom blijft van de fabrikant. Dit daagt de fabrikant uit om een product te produceren dat lang meegaat, te investeren in goede schoonmaak en onderhoudscontracten en het op te halen en te recyclen aan het einde van het leven. Daarnaast zijn warmtepompen duur en is het voor consumenten interessant zo’n enorme uitgave niet in één keer te hoeven doen.

Tegelijkertijd kun je ervoor kiezen om materialen toe te passen in een gebouw die én een lage CO2-footprint hebben én goed te recyclen of te composteren zijn aan het einde van het leven. Denk bijvoorbeeld aan het toepassen van (gecertificeerd) hout in de constructie wat een veel lagere CO2-uitstoot heeft dan het gebruik van beton. Maar ook gerecyclede materialen hebben over het algemeen een lagere CO2-uitstoot dan de virgin tegenhanger.

Hoog tijd dus dat kamp energieneutraal gaat nadenken over hoe en welke materialen worden toegepast in de verduurzaming van de gebouwde omgeving! Daarnaast is het noodzakelijk dat de pleitbezorgers van circulair bouwen inzichtelijk maken wat de CO2-impact is van circulaire oplossingen. En beiden zullen zich blijvend moeten inzetten om ook werkelijk meetbare oplossingen te bedenken die onze aarde leefbaar houden.

Ga je ook aan de slag met circulariteit en duurzame materialen in vloeren? Neem dan gerust contact met mij op.

Tekst: Marjolein van Gelder

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c185 c225
Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen Oost-Nederland

Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen ...

“Alleen ga je sneller, samen kom je verder”. Met die gedachte bundelde Mart Mensink van de onafhankelijke matchingstool DuSpot koplopers in circulaire ...

Lees verder

c21 c26 c185
Bankkantoor grotendeels uit gerecyclede materialen gebouwd 

Bankkantoor grotendeels uit gerecyclede materialen ...

ING heropende het verbouwde bankkantoor aan de Coolsingel in Rotterdam. Er zijn zoveel mogelijk materialen gebruikt uit het oude kantoor en gerecylede materialen ...

Lees verder

c21 c26 c185
<span>“</span>Het voornaamste is dat de opdrachtgever circulair wil renoveren<span>“</span>

“Het voornaamste is dat de opdrachtgever ...

Renoveren is zeker niet nieuw, maar ook in renovatieprojecten komt er steeds meer aandacht om zoveel mogelijk materialen te hergebruiken. Een goede ontwikkeling, ...

Lees verder

c21 c40 c185 c190 c225 c244
De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

Losmaakbaar detailleren is een voorwaarde voor een circulaire economie. Platform CB’23 illustreerde het belang met een leidraad, om de circulariteitstransitie ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame Toekomst

Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame ...

De Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) lanceert de position paper ‘Samen Circulair’. Het is een handreiking met als doel de overgang ...

Lees verder

c21 c26 c185 c237 c265
Houtbouw woongebouw Sawa officieel van start

Houtbouw woongebouw Sawa officieel van start

Met de plaatsing van de eerste houten delen is de houtbouw van het project Sawa in de Delfshaven in Rotterdam officieel van start gegaan.

Lees verder

c21 c41 c185 c225 c260
Op weg naar een circulaire economie met Endless Materials

Op weg naar een circulaire economie met Endless ...

Materialen die voor altijd in de keten blijven en je eindeloos hergebruikt in gebouwen: Endless Materials. Is dat een droom of is dit al werkelijkheid? Op weg naar ...

Lees verder

c21 c26 c185 c260 c265
Houten bedrijfsgebouw met maximale inzet op Reduce

Houten bedrijfsgebouw met maximale inzet op ...

De ontwikkeling en realisatie van het nieuwe houten bedrijfsgebouw van BluePrint Automation (BPA) wordt uitgevoerd door Aan de Stegge Twello. Er worden natuurlijke ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Consortium voor circulaire modulaire woningen

Consortium voor circulaire modulaire woningen

Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen werkt samen met een Limburgs consortium van bedrijven en kennisinstellingen, aan de ontwikkeling van een innovatief ...

Lees verder

c21 c185 c225
Circulair bouwen met herwonnen gevelstenen

Circulair bouwen met herwonnen gevelstenen

Door op grote schaal herwonnen gevelstenen aan te bieden, wil Rebrick in grote verduurzamingsstappen zetten. Bouwen met tweedehands stenen zorgt voor een verlaging ...

Lees verder

c21 c26 c40 c185 c190
Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Als je de milieulast van een gebouw onder de loep neemt, zie je dat de draagconstructie een groot aandeel heeft in de milieulast: ongeveer 60 procent van de materialen ...

Lees verder

c21 c41 c185 c225 c260
Webinar belicht veranderingen MIA/Vamil 2024

Webinar belicht veranderingen MIA/Vamil 2024

Met wel 243 bedrijfsmiddelen die in aanmerking komen en € 217 miljoen beschikbaar voor 2024, biedt de MIA/Vamil-regeling interessante investeringskansen. Een ...

Lees verder

Reacties

Hetzelfde geldt voor gezonde gebouwen (WELL) en klimaatadaptatie. Je zou niet OF maar EN moeten willen. Een gezond én circulair én energieneutraal én klimaatadaptief gebouw. Kom je toch weer op duurzaamheid in brede zin aanpakken. Met soms even extra focus op de aspecten die achterblijven (zoals circulariteit nu doet voor het materiaalgebruik).

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up