'Stimuleer CO2-opslag in gebouwen'

timer4 min
'Stimuleer CO2-opslag in gebouwen'

Door gebouwen uit nagroeibare grondstoffen te maken, worden grote hoeveelheden CO2 in het gebouw vastgelegd. Terwijl tegelijkertijd andere bouwmaterialen die een stevige CO2-uitstoot hebben, zoals beton en baksteen, vervangen kunnen worden door deze nagroeibare bouwmaterialen. Daarvoor pleit Michiel Haas, founding partner/senior consultant NIBex.green en emeritus hoogleraar Materials & Sustainability van TU Delft.

Om aan de doelen van Parijs te voldoen moet er een grote inspanning verricht worden. Het kabinet wil in 2018 in de EU pleiten voor 55% minder uitstoot van CO2 in 2030 ten opzichte van 1990. Ook en nadrukkelijk zal de bouwindustrie hier zijn steentje moeten bijdragen. Daarbij wordt al snel gedacht aan energiebesparing en energiezuinige gebouwen. Dat is zeker een belangrijk onderdeel van het beleid, maar realiseren we ons dat we ook met de toe te passen bouwmaterialen een stevige besparing van uitgestoten CO2 kunnen realiseren?  

In plaats van CO2-uitstoot naar CO2-opslag 

Uit levenscyclusberekeningen blijkt dat iedere m3 hout die een steenachtig bouwmateriaal vervangt, gemiddeld 1,1 ton CO2 bespaart. Als je dan rekening houdt met het feit dat er in een m3 hout circa 0,9 ton CO2 opgeslagen is, blijkt dat we totaal 2 ton CO2 besparen. Dat is een niet onaanzienlijk resultaat. Enkele voorbeelden op bouwdeel niveau:

De gemiddelde uitstoot c.q. opslag gedurende het productieproces van CO2 van verschillende buitenwanden per m2, ziet er als volgt uit:

•Massief houten wand: - 88 kg CO2
•Houtskeletbouw wand: - 45 kg CO2
•Bakstenen wand:+ 57 kg CO2 
•Betonnen wand: + 82 kg CO2

Bij de berekeningen zijn standaard wanden met een gelijke warmte isolatie vergeleken en is rekening gehouden met de CO2 emissie tijdens het productieproces en de opslag CO2 capaciteit van het betreffende bouwmateriaal. 

Waarom is CO2 opslag in gebouwen van belang? 

Het is duidelijk dat ook hout en andere biobased producten feitelijk net niet CO2-neutraal zijn, vanwege bewerking en transport. Maar ze leggen CO2 voor een langere periode vast. Hout is in feite uitgestelde emissie. En als er veel hout gebruikt gaat worden, zal er ook veel aangeplant moeten worden, want ontbossing is een belangrijke medeoorzaak van onze klimaatproblemen.

Alle klimaatmodellen gaan er vanuit dat we maximaal de komende 50 jaar, maar liever de komende 30 jaar de CO2-uitstoot aanmerkelijk moeten terugdringen naar een zero fossiele uitstoot. Dan kan er weer een evenwicht gaan ontstaan in een hopelijk slechts licht opgewarmde wereld. Het is dus van het grootste belang om een oplossing voor de CO2 te vinden voor een periode van bij voorkeur 100 jaar en daar voldoet de gedachte om CO2 in gebouwen vast te leggen helemaal aan. Daarna hebben we feitelijk geen CO2-probleem meer, omdat we alleen nog maar met ‘renewable energy’ werken waardoor de CO2-concentratie zal afnemen. 

CO2-ratio van gebouwen 

De meeste bouwmaterialen veroorzaken een grotere CO2-uitstoot dan ze opnemen. Ze belasten de CO2-balans in onze atmosfeer met extra uitstoot vanuit het materiaal zelf of via fossiele brandstoffen. Dit aandeel CO2-uitstoot zal richting de doelen van Parijs steeds lager moeten worden ten guste van materialen die CO2 opnemen. Het zijn bij wijze van spreken communicerende vaten. 

Stimuleren CO2 opslag in gebouwen

In bovenstaande figuur is het idee van communicerende vaten uitgewerkt: links de traditionele bouwmaterialen die CO2 uitstoot veroorzaken, onder midden de hybride materialen die minder uitstoten of deels al CO2 binden, rechts de biobased materialen die CO2 binden (figuur naar een idee van Boudewijn Piscaer)

In het kader van een eenvoudig instrument om te beoordelen of we al de goede richting op gaan, kun je denken aan een CO2-ratio. In het begin zal een gebouw mogelijk 10 keer meer CO2-uitstoten door zijn bouwmaterialen dan de gebruikte bouwmaterialen opnemen. Dit omdat er betrekkelijk weinig biobased materialen zijn toegepast. Bijvoorbeeld 200 ton CO2-uitstoot tegenover 2 ton CO2-opname, de ratio is dan 10:1, die we dan -10 noemen. 

Biobased materialen

Berekeningen zullen moeten uitwijzen hoe de ratio’s momenteel met de huidige standaard bouwwijze liggen. Maar in de toekomst zullen er steeds meer biobased materialen gebruikt gaan worden, mede met het oog op circulariteit, waardoor deze verhouding kan gaan veranderen. Gebouwen als HAUT kunnen nu al een ratio hebben van 1:15, welke we dan +15 noemen. 

Het is mogelijk op eenvoudige wijze doelen te stellen. Stel: de huidige ratio ligt vermoedelijk tussen -15 en -8; doel is om binnen 10 jaar naar bijvoorbeeld een ratio van 1 te komen. Terwijl gebouwen met een ratio van +10 en hoger in aanmerking komen voor een award. Met deze ratio wordt zichtbaar dat het mogelijk is om grote hoeveelheden CO2 vast te leggen en er komen tevens cijfers beschikbaar om de Parijse doelen te halen. 

Voor de berekening hoeven geen nieuwe instrumenten gebouwd te worden, omdat met een kleine aanpassing de huidige instrumenten, die de MPG-berekeningen faciliteren, de nieuwe berekeningen kunnen maken. De gegevens zijn al beschikbaar.

Foto geheel boven: Interieur foto van HAUT, een hoog woongebouw geheel uit hout opgetrokken, wat binnenkort in Amsterdam zal verschijnen (foto: www.amsterdamwoont.nl) 

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c185 c190 c225 c244
De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

Losmaakbaar detailleren is een voorwaarde voor een circulaire economie. Platform CB’23 illustreerde het belang met een leidraad, om de circulariteitstransitie ...

Lees verder

c21 c190 c225
Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten nodig!”

Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten ...

Leveranciers en producenten besteden op dit moment nog te weinig aandacht aan de brandveiligheid van toepassingen van ecologische isolatiematerialen. En dat terwijl ...

Lees verder

c21 c26 c40 c185 c190
Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Als je de milieulast van een gebouw onder de loep neemt, zie je dat de draagconstructie een groot aandeel heeft in de milieulast: ongeveer 60 procent van de materialen ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Deal circulair slopen met 37 partijen

Deal circulair slopen met 37 partijen

In de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord worden afspraken gemaakt over het circulair slopen van gebouwen. Circulair oogsten moet volgens ...

Lees verder

c21 c40 c185 c190 c225 c260
Hollands Hout in houtskeletbouwwoningen

Hollands Hout in houtskeletbouwwoningen

Dankzij een samenwerking tussen Staatsbosbeheer en Heijmans wordt OSB-plaatmateriaal gemaakt van hout uit Nederlandse bossen, in houtskeletbouwwoningen verwerkt. ...

Lees verder

c21 c185 c190 c225
Milieu-impact van wanden verlagen tot 3 procent

Milieu-impact van wanden verlagen tot 3 procent

Steeds meer partijen in de bouw richten zich op het beperken van de milieu-impact van gebouwen en stellen hoge eisen aan de materialen die ze toepassen. Het belang ...

Lees verder

c21 c160 c185 c190 c225
‘Holistische aanpak gezondheid kan niet zonder aanpak VOS-emissies’

‘Holistische aanpak gezondheid kan niet ...

Het thema gezondheid lijkt overal aan aandacht te winnen: steeds meer mensen richten zich op gezondere voeding, willen een aangename en gezonde werkplek en stellen ...

Lees verder

c21 c122 c185 c186 c190 c225
Isoleren met biocirculaire grondstoffen

Isoleren met biocirculaire grondstoffen

Wie op zoek is naar isolatiemateriaal, moet wikken en wegen tussen standaard materialen en biobased oplossingen. Ook kun je kiezen voor isolatieproducten op basis ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de praktijk toe

Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de ...

In 2050 wil Nederland volledig circulair zijn. Een van manieren om dit te bereiken, is het zo goed mogelijk hergebruiken van materialen, producten en installaties. ...

Lees verder

c21 c140 c190 c225 c243
Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt verder

Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt ...

Bij alle positieve berichten over de enorme hoeveelheid energie die zonnepanelen opwekken, past een stevige kanttekening. De productie ervan is verre van smetteloos ...

Lees verder

c21 c54 c140 c190
Endless materials bieden een circulaire toekomst

Endless materials bieden een circulaire toekomst

Dat we op een andere manier met onze aarde moeten omgaan, is inmiddels voor de meeste mensen wel duidelijk. Bij alles wat we doen, moeten we de milieu-impact ervan ...

Lees verder

c21 c122 c140 c190 c225 c243
Circulaire gevels met lage CO2-voetafdruk

Circulaire gevels met lage CO2-voetafdruk

Met het ontwerpen van duurzame, circulaire gevels bundelen Hydro Building Systems en Saint-Gobain Glass hun krachten om zo de CO2-reductie in de bouwsector te helpen ...

Lees verder

Reacties

Inderdaad Circulair en Biobased Bouwen is de ideale GEO-ENGINEERING ECO-Boards® (Stroboards) gaan nog verder dan CRADLE 2 CRADLE aangezien het start met grondstoffen die nu een afvalprobleem zijn maar toch hoogwaardig en gezond bouwmateriaal en meubels leveren die bij einde leven probleemloos herwerkt worden tot evenwaardig plaatmateriaal. Stro en andere biomassa uit de landbouw of tuinbouw neemt gedurende het groeien ongeveer 1.78 kg CO2 op per kg. Voor alle duidelijkheid , het bestaat voor ongeveer 45 % uit (C)arbon of 0.45 kg C per kg en maakt bij verbranding 1.78 kg CO2. aan Bij compostering is dit minder maar dan komt er ondermeer methaan vrij, een ander greenhouse gas dat 20 keer erger is dan CO2. Landbouw neemt dus nog meer CO2 op dan een bos bomen want stro is eigenlijk een boompje dat reeds gekapt is en dat er volgend jaar terug staat of na 6 maanden naargelang het land. Door van dit stro een materiaal te maken (fossiel dus) slaat men deze Carbon op. De LCA van ECOBoards laat zien dat de impact op het milieu na het produceren inclusief alle energie, additieven en transport uiteindelijk MIN 1,08 kg CO2 per kg is omdat men start van MIN 1.78 kg CO2. Bij einde leven worden de oude ECOBoards of overschotten terug gebruikt als grondstof voor nieuwe ECOBoards en blijft de Carbon dus opgeslagen > cradle2cradle. De impact op de CO2 balans is ENORM. Een ECOBoard fabriek met een capaciteit van 100.000 m3 is verantwoordelijk voor opslag van > 100.000 TON CO2 per jaar impact van > 200.000 TON CO2 per jaar minder red > 400.000 m3 BOMEN per jaar.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up