Frisse lucht

Frisse lucht

Als mij de vraag zou worden gesteld (en die heb ik mezelf vaak genoeg gesteld): "Hoe ziet het ideale ventilatiesysteem eruit?", wat zou ik dan antwoorden?

Zoals ik in blog 7 al aangaf, had ik een gesprek met De Groot Installatie en Zehnder, installateur en leverancier van installaties voor mijn nieuwe huis. De oorspronkelijke intentie was om balansventilatie aan te leggen: een wel bekend systeem, en als het goed wordt aangelegd, functioneert het heel aardig. Het hele jaar door gestuurde toe- en afvoer van een gecontroleerde hoeveelheid ventilatielucht.

Voor mij is dat echter niet genoeg. Ik wil na een grauwe winter de eerste lentelucht vol belofte kunnen opsnuiven, op een warme zomermiddag een zwoel briesje door mijn huis voelen waaien, op een mooie herfstochtend de knisperende frisheid in de lucht kunnen proeven. Met andere woorden: er zit informatie in buitenlucht die verdwijnt zodra deze door filters, een warmtewisselaar en meters lange kokers door betonnen vloeren en muren voert. En dan heb ik het nog niet over vervuiling die zich na verloop van tijd ophoopt in deze kanalen. Want wie laat werkelijk elke paar jaar zijn gebalanceerd ventilatiesysteem professioneel volledig uitborstelen?

Hybride ventilatie

Ik wil dus zoveel mogelijk natuurlijk ventileren: verse lucht direct van buiten. Om te waarborgen dat ik voldoende verse lucht krijg in elke ruimte, wordt deze straks per ruimte afgezogen, vraaggestuurd. Als er niemand in de ruimte is valt de ventilatie terug naar een minimum niveau, dat nog hoog genoeg is om vervuiling die toch ontstaat (denk bijvoorbeeld aan Radon of schoonmaakmiddelen) te verwijderen. Sommige ruimtes die geen raam of andere directe connectie met buiten hebben, zoals de badkamer in het souterrain en de berging, krijgen wel balansventilatie. In het stookseizoen (dat in een goed geïsoleerde woning steeds korter wordt, helemaal als we de winters van de afgelopen 10 jaar bekijken) wordt wel teruggegrepen op mechanische toe- en afvoer. Deze wordt per ruimte geregeld in plaats van het gebruikelijke per verdieping. Op deze manier wordt optimale luchtkwaliteit verkregen, zonder dat er oncomfortabel koude lucht binnenkomt.

In blog 2 had ik het al kort over de aanwezigheid van een zonneschoorsteen in mijn ontwerp. Die zit er nog steeds in. Warme lucht stijgt en dankzij de zonneschoorsteen kan die ongehinderd (buiten het stookseizoen, dan zit hij dicht) mijn woning verlaten, daarbij verse lucht via de gevels aanzuigend. Het mooie van dit systeem is dat het een geruisloos en natuurlijke manier van ventileren is, met een potentieel veel hoger debiet dan wat een regulier mechanisch ventilatiesysteem aankan. Vooral in de warme zomermaanden kan ik zo heel veel verse lucht binnenkrijgen zonder dat het energie kost of lawaai oplevert, en met de nachtventilatie kan ik overtollige warmte zonder problemen wegventileren, ondertussen mijn huis afkoelend voor de volgende dag.

Anders dan anders

Wat ik inmiddels wel heb begrepen, is dat op deze manier een woning ventileren – natuurlijke toevoer en mechanische afvoer per ruimte geregeld, met mechanische toevoer in het stookseizoen als alternatief – volstrekt geen standaard oplossing is. Maar waarom? Het is toch heel logisch om een onderscheid te maken tussen een zomer (inclusief lente en herfst) en een winter? Waarom wordt een (balans-)ventilatiesysteem gedimensioneerd op een winterseizoen, dat ook nog een steeds korter wordt?

Het antwoord is – natuurlijk – dat een hybride oplossing wat ingewikkelder is en misschien iets meer installaties vergt. Waardoor de initiële investering misschien ietsje hoger is. Maar die investering betaalt zich in veelvoud terug door een gezonder en hogere kwaliteit binnenklimaat waar ik vele jaren lang plezier van heb.

Overigens: petje af voor zowel De Groot als Zehnder. In een gezamenlijk driegesprek heb ik niet alleen mijn wensen kunnen kenbaar maken, maar dachten zij actief mee, overlegden met elkaar wat mogelijk was, waar mogelijk knelpunten zouden optreden en hoe die opgelost zouden kunnen worden. Geen afschuiven van verantwoordelijkheden, geen verschuilen achter ‘Ja, maar we doen het altijd zo’. Er ontstond enthousiasme voor het idee om een zo hoog mogelijke kwaliteit te realiseren, met veel aandacht voor gezondheid en comfort.

En dat is mooi. Want het is bijna zover.

Over de auteur: Bas Hasselaar is projectmanager bij SBRCURnet en bouwt de komende maanden een Active House in Den Haag.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c137 c225
Parametrisch ontwerpen van een Active House

Parametrisch ontwerpen van een Active House

Een parametrisch ontwerp van de schil van een Active House kan de aannames van een bouwfysisch adviseur snel checken. Onder andere die conclusie trekt Danita Aalbrecht ...

Lees verder

c21 c134 c137 c225 c243
Zomerse zoektocht naar duurzamere gebouwde omgeving

Zomerse zoektocht naar duurzamere gebouwde omgeving

Gezocht voor pitches tijdens bbq: producten die bijdragen aan een duurzamere energieleverende gebouwde omgeving.

Lees verder

c21 c137 c225 c236 c245
Verregaande digitalisering maakt woning betaalbaar of zelfs gratis

Verregaande digitalisering maakt woning betaalbaar ...

Een huurhuis volgehangen met elektronica kan dankzij allerlei extra diensten veel opleveren. Laat jij Big Brother binnen?

Lees verder

c137 c160 c225
'Biobased bouwen wordt mainstream'

'Biobased bouwen wordt mainstream'

Consumenten worden steeds kritischer. Ze gaan niet alleen bewuster om met voeding. Een groeiend aantal mensen kijkt ook kritisch naar de bouw van hun eigen woning. ...

Lees verder

c137 c225
Kennispaper belicht integraal ontwerpen

Kennispaper belicht integraal ontwerpen

De gratis kennispaper ‘Integraal ontwerpen met Active House’ vat de belangrijkste bevindingen uit een workshop integraal ontwerpen samen. De paper is ...

Lees verder

c54 c137
ZEN voor jezelf

ZEN voor jezelf

Harm Valk: Misschien wel de mooiste en moeilijkste uitdaging voor een bouwprofessional: je eigen huis bouwen. Wij kregen die kans een kleine drie jaar geleden en inmiddels ...

Lees verder

c137 c225
Het ontwerp voor mijn Active House is klaar

Het ontwerp voor mijn Active House is klaar

De afgelopen weken is er veel denk- en tekenwerk verricht. Alle kennis die ik heb over duurzaam bouwen, gezond binnenklimaat, bouwfysica, en mijn eigen ideeën ...

Lees verder

c137 c225
Lancering van Active House ontwerprichtlijnen nadert

Lancering van Active House ontwerprichtlijnen ...

Dit voorjaar verschijnt de ‘Active House Ontwerprichtlijnen’, een praktische handleiding om de Active House-principes eenvoudig en correct door te voeren ...

Lees verder

c137 c225
Keuzestress

Keuzestress

Keuzestress. Volgens de Amerikaanse psycholoog Barry Schwartz wordt deze vorm van stress veroorzaakt doordat iemand overspoeld wordt met informatie, die ...

Lees verder

c137 c225
Houd hier rekening mee

Houd hier rekening mee

Ik kom in een heel fijn huis te wonen. Een huis waar veel aandacht is gegeven aan het binnen- en buitenklimaat, het energieverbruik en gebruik van water en materialen. 

Lees verder

c137 c225
Struisvogels

Struisvogels

Recent ben ik, samen met een aantal andere partijen, waaronder constructeur en installateur, gevraagd mee te denken bij een workshop over de bouw van een nieuwe ...

Lees verder

c137 c225
Opgelost

Opgelost

Als je denkt dat je de oplossing hebt, is dat dan wel de oplossing?

Lees verder

Reacties

Kan ik informatie over de opzet ontvangen, de zonneschoorsteen klinkt als aardig concept. Heb vanmorgen nog aan tafel gezeten, verschillende verhalen revue laten passeren, o.a. ventilatie en Active House. Wil het t.z.t. in groepje mee kunnen nemen.

beste Bas, Heb je al eens goed naar het Brabantwoning concept gekeken ? Daarin is alles al uitgezocht wat jij zoekt. Groet Renz Pijnenborgh

Beste Bart, de spijker op zijn kop, alleen zal een en ander meegenomen moeten worden met de warmtelast berekeningen van je huis. Wat betreft de lucht van buiten, daar ben ik het geheel mee eens! Maar al gedacht aan wat je met al die warmte moet die je alsnog via het ventilatie systeem kwijt gaat raken ? Ook hier is een prima hele groene oplossing voor, vraag maar eens aan Lars Boelen! Verder is het al heel lang gebruikelijk, maar wegens de kostprijs niet bekend bij woningen, om op basis van CO2 metingen, verse lucht van buiten aan te voeren en via een kleppen kast te sturen waar je dat nodig hebt. Wat niet veel mensen beseffen, is dat al wordt gebruikt bij de meeste supermarkten,o.a. met die Hamsters. Net als CO2 koel/warmtepomp techniek inzetten. Dat bestaat al sinds 1886 (Ja die 18 klopt!) Goed werk, om eindelijk eens gebruik te maken van de mogelijkheden die er al lang zijn. Moeten we meer doen, ik doe al mee. Tinus de vreugd Thermopunt Katwijk.

Hybride ventilatie, 2e alinea: Ik begrijp hieruit in de zomer situatie heeeel veel meer lucht via openingen in de gevel (geen te openen raam zijnde) op basis van natuurlijke trek opgewekt door de ventilatie schoorsteen. Dit vergt in de gevel verhoudingsgewijs extra grotere openingen gezien de verschildruk wordt verkregen door interne warmte toevoer aan de binnengekomen koudere (24 - 28 gr C) ventilatie lucht die dan met 3 - 5 K verschil het vertrek weer verlaat. Hoe met loef en leizijde aspecten, weerstand in de gevel-luchttoestroomarmaturen?

Ha Bas, een paar opmerkingen in de kantlijn: - "En dan heb ik het nog niet over vervuiling die zich na verloop van tijd ophoopt in deze kanalen. Want wie laat werkelijk elke paar jaar zijn gebalanceerd ventilatiesysteem professioneel volledig uitborstelen?" In een hybride systeem moet je nog steeds de boel zo nu en dan uitborstelen, alleen heb je dan meer buizen vanwege meerdere systemen. - "In het stookseizoen (dat in een goed geïsoleerde woning steeds korter wordt..)" Het stookseizoen wordt weliswaar steeds korter in een goed geïsoleerde woning, maar dat komt doordat je warmte niet naar buiten blaast, en koude niet naar binnen trekt. Het is nu juni, maar de nachten waren in mei nog knap fris; een (passief/active)huis zou met een mechanisch-natuurlijk-ventilatiesysteem niet zonder verwarming kunnen, terwijl (praktijk) met een balansventilatie deze vanaf april niet meer aanslaat (dagen worden langer, meer zon -> meer warmte). - Techniek: hybride == meer apparatuur. Dit impliceert meer ruimtebeslag, meer onderhoud, meer dingen die stuk kunnen. Een huis staat zo 50 jaar, zeker een huis-van-de-toekomst. In een auto treden na een jaar of 10 bijna altijd problemen met sensoren en kleppen op, bewegende onderdelen en motortjes slijten. - Besturing: tailormade. CO2, buitenlucht, temperatuur, meerdere ventilatiesystemen, zonneschoorsteen, ventilatieroosterkleppen, allemaal op elkaar afgestemd zodat het huis altijd fris is, niet te warm/koud etc. Zie ook de blog van jouw studiegenote Claudia Bouwens http://www.lente-akkoord.nl/blog-slaap-lekker/ - "balansventilatie: een wel bekend systeem, en als het goed wordt aangelegd, functioneert het heel aardig. Het hele jaar door gestuurde toe- en afvoer van een gecontroleerde hoeveelheid ventilatielucht." Hergeformuleerd: Balansventilatie, mits goed ontworpen en aangelegd (niet zo heel ingewikkeld, maar gebruik de goede spullen en werk netjes) functioneert perfect. Wanneer het buiten lekker weer is zet je een raam open voor gemaaid-gras-geur, en dicht wanneer de buren vlees gaan verbranden. En natuurlijk altijd een goed binnenklimaat zonder lawaai (zie ook de blog Slaap Lekker). Maar: the proof is in the eating, en ik ben benieuwd hoe jouw woning zich zal gaan gedragen, meten is weten tenslotte!

Jongens, jongens jongens, wat een gelul allemaal, wat is er mis met ARKO ?? Alle ramen kunnen open ! Kost geen cent (dus duurzaamheidsklasse 1) en is individueel per ruimte te regelen. Maar ja dat is commercieel gezien natuurlijk géén wenselijke zaak in nederland!

Beste Bas, Ik wil je graag attenderen op de mogelijkheden van de Movair+ ventilerende onderdorpel. In combinatie met verschillende componenten uit de installatie branche kan je alle ruimten individueel en naar behoefte ventileren al dan niet met WTW, verwarmen of koelen. Bovendien kan je hierin later, wegens gewijzigd gebruik of behoefte, eenvoudig, zonder grote ingrepen of kosten, veranderingen in aanbrengen. Kijk eens op de website van www.isc-nl.com.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up