‘Honderd procent circulair door grenzen tussen organisaties weg te halen’

timer6 min
‘Honderd procent circulair door grenzen tussen organisaties weg te halen’

Circulariteit toepassen in een project doe je vooral samen in een keten. Er liggen dan tal van kansen voor het grijpen, waarbij Cirkelstad Deventer voor de juiste verbindingen kan zorgen.

Ook online kan een Community of Practice de verbinding brengen, waar partners in de bouwsector naar zoeken. Dat werd wel bewezen op dinsdag 18 mei tijdens een digitale bijeenkomst van Cirkelstad Deventer over ‘Circulaire Ketentransformatie en -samenwerking’. In drie presentaties werden veel praktijkvoorbeelden van circulariteit getoond en werd duidelijk wat partijen allemaal voor elkaar kunnen betekenen. En hoe ze elkaar ook nodig hebben. Sterker: al tijdens de presentaties werden nieuwe contacten aangeboord en plannen gesmeed.

‘Honderd procent circulair door grenzen tussen organisaties weg te halen’

Circulaire speelruimte

In de introductie van spinner Eric Kouters en aanjager Carmen Oude Wesselink werden eerst de vier nieuwe partners van Cirkelstad Deventer begroet: OBB, Obimex, Wordlenig en Circle Motion. Vervolgens werd de aftrap verzorgd door speelruimtespecialist Elske Oost-Mulder (OBB ingenieurs), die inging op de waarde van ketensamenwerking in haar werkveld. Na haar prikkelende start over Earth Overshoot Day benadrukte ze het belang van spelen voor kinderen, maar ook voor andere leeftijdsgroepen. De inrichting van speelplekken betreft integrale trajecten, de schaal is erg geschikt voor het buurtniveau en bovendien biedt dit een megakans om het in een samenwerkingsketen circulair uit te voeren.

“Geen vakgroep binnen een gemeente”, stelde Oost-Mulder, “kan er zijn handen vanaf trekken. Het inrichten van een speelruimte gaat over verhardingen, groen, verlichting, meubilair, hekwerken, afwatering. En ook over het sociaal domein, met ontmoetingen en bewegen. Bovendien past de bijbehorende participatie van de buurt mooi bij diverse doelstellingen van een gemeente, ook in het kader van de nieuwe Omgevingswet.”

Oost-Mulder bepleitte een strategie van circulair ontwerpen die uitgaat van deze vijf principes (ontwikkeld door W/E adviseurs):

  1. Benut beschikbaar
  2. Gebruik hernieuwbaar
  3. Minimaliseer milieu impact
  4. Voorwaarden cyclus tijdens levensduur
  5. Voorwaarden cyclus na levensduur

Vervolgens benoemde ze de vele circulaire grondstoffenstromen die er mogelijk zijn. Zoals allerlei soorten circulaire objecten of combinatietoestellen, diverse soorten ondergrond en verhardingen en ook putdeksels.

‘Honderd procent circulair door grenzen tussen organisaties weg te halen’

Verder liggen er goede kansen, zeker in het kader van ketensamenwerking, in het combineren van de inrichting van een speelruimte met de woningbouw op die locatie. Uit die keten komen veel materialen vrij, zoals dat ook geldt voor de biologische kringloop, met boomstammen en snoeiafval. Bijkomend voordeel: die laatste hebben geen veiligheidscertificaat nodig. OBB weet nog veel meer verrassende bronnen aan te boren, zo vertelde Oost-Mulder, van afgekeurde windmolenwieken tot afgedankte kinderbadjes (voor een pannakooi). Volop circulaire kansen, dus.

Bouwteam

Een fraai voorbeeld van ketensamenwerking werd getoond door de combinatie Onderpand Vastgoedbeheer. Daarin bieden tien bedrijven samen alle specialismen aan die nodig zijn op dit gebied. Onderpand trekt steeds op als bouwteam, waarbij de tien partners gezamenlijk inschrijven op aanbestedingen.

‘Honderd procent circulair door grenzen tussen organisaties weg te halen’

Bob Lenferink (Onderpand) lichtte toe dat het vooral zaak is het gezamenlijke doel scherp te houden en dat op elk niveau, strategisch en operationeel. In de praktijk zorgt dat er zelfs voor dat de collega’s op de werkvloer, van de verschillende bedrijven, dezelfde kleding aan hebben. Lenferink: “Zo voelen ze nog beter het gezamenlijke belang.”

Circulariteit is bij Onderpand nog een betrekkelijk nieuw onderwerp, waarbij de ketenpartners elkaar nodig hebben om dit verder vorm te geven, aldus Demi Roelofzen (Onderpand): “We kunnen snel schakelen, samen dingen uitproberen en kennis delen. En omdat we gedurende de hele ontwerpfase niet prijs gedreven zijn, kunnen we goed sparren over de mogelijkheden voor circulariteit. Honderd procent circulariteit in 2050 halen we alleen door de grenzen tussen de organisaties weg te halen. Liever vandaag dan morgen.”

Renovatieprojecten

‘Honderd procent circulair door grenzen tussen organisaties weg te halen’Deze vorm van samenwerking betaalt zich goed uit bij renovatieprojecten van woningcorporaties. Er is dan vaak sprake van een bewoonde situatie, die de nodige overlast veroorzaakt. Mede door de samenwerking met Raab Karcher, de leverancier van bouwmaterialen aan Onderpand, werd de renovatie van een badkamer en een apart toilet ingekort van zeven tot slechts twee dagen. Onderpand en Raab Karcher werken ook aan het verbeteren en circulair maken van dit concept. Daarbij beoordeelt Raab Karcher, aldus Gerhard Hospers, in samenwerking met een recyclingbedrijf welk afval - ingeleverd in grote Take-It Bags - kan worden ingezet als grondstof voor nieuwe producten en hergebruik.

Raab Karcher werkt zelf binnen het merk Greenworks ook samen in een keten van leveranciers van bouw- en installatiematerialen. De diverse producten worden zorgvuldig geselecteerd en samengesteld op basis van de lage milieu-impact. Op basis van tien producteigenschappen wordt ook duidelijk welk product voor een project het meest milieuvriendelijk is. Inclusief vier kenmerken die de circulaire mogelijkheden duiden, zoals de aard van de grondstof, de technische levensduur en de herbruikbaarheid.

Een ander concept van Greenworks op basis van ketensamenwerking betreft Boester: een betaalbaar en integraal renovatieconcept, dat eenvoudig is uit te voeren door aannemers en installateurs. Liefst 22 A-merken werken hierbij samen en leveren alles van zonnepanelen en binnenwanden tot warmtepompen. Ook in dit verband worden overbodige materialen en afval in één keer teruggenomen.

Circulaire afbouw

In de laatste presentatie van de bijeenkomst liet Obimex de radicale switch zien die het bedrijf maakte richting circulariteit. De groothandel in droge afbouwproducten pioniert sinds kort met circulaire afbouw, zo vertelde Maikel Eshuis. Daarvoor moet er volgens hem wel iets veranderen aan de traditionele bouwkolom, waarbij het nog gaat om: ‘u vraagt en wij draaien’. Omdat er nog geen vraag naar circulaire producten is - die vaak ook nog duurder zijn - pakt Obimex zelf de handschoen op. Egbert Rinsma van Wordlenig is daarbij de deskundig adviseur.

“Gebruikte gips- en plafondpanelen, systeemwanden en glazen wanden worden nog niet goed op waarde gewaardeerd”, aldus Eshuis, “maar vormen wel producten die bij uitstek circulair te maken zijn. De besparingen door hergebruik hiervan leveren een enorme CO2-reductie op. Daarom treedt Obimex vanaf dit jaar naar buiten als specialistische, onafhankelijke afbouwpartner, die beweegt tussen vraag en aanbod van duurzame afbouw-oplossingen. De eerste circulaire producten worden nu ontwikkeld en/of getest.”

‘Honderd procent circulair door grenzen tussen organisaties weg te halen’

Ketensamenwerking is bij dit alles essentieel, vervolgde Eshuis. Steun en hulp van diverse partijen is gewenst en/of nodig, en deels ook al gevonden. “De uitdaging is nu om ervoor te zorgen dat gebruikte materialen ook terugkomen en vervolgens om bewustzijn en marktvraag voor de circulaire afbouw te creëren. Obimex zit vooral aan het einde van de keten, wanneer we worden ingeschakeld door onderaannemers, en daarom willen we juist aan het begin van de bouwkolom meer bekendheid gaan creëren”, aldus Eshuis. Gezien de positieve reacties in de onlinebijeenkomst belandde die boodschap bij de juiste personen uit de sector.

Op 14 september gaat de volgende Community of Practice van Cirkelstad Deventer over ‘Businessmodellen en waardecreatie’.

Meer informatie: Cirkelstad Deventer & LinkedIn

Eric Kouters, eric@versnellingnl.nl, 06-3022 7685

Carmen Oude Wesselink, carmen@versnellingnl.nl, 06-4045 8019

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c41 c184 c225 c243 c283
Aardgasvrij dankzij programmatische aanpak ‘Plan Arthur’

Aardgasvrij dankzij programmatische aanpak ‘Plan ...

De klok tikt door om de vastgoedvoorraad aardgasvrij te maken. Om grote stappen te zetten naar duurzame wijken, zonder gebruik van fossiele brandstoffen en uitstoot ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225 c283
Op weg naar de perfecte circulaire aanbesteding

Op weg naar de perfecte circulaire aanbesteding

Het adviesbureau Alba Concepts publiceerde afgelopen week een kennisdocument over circulair aanbesteden. Deze whitepaper is erg interessant voor opdrachtgevers ...

Lees verder

c21 c225 c283
‘Traditionele aanpak projectinkoop fundamenteel veranderen’

‘Traditionele aanpak projectinkoop fundamenteel ...

De lancering van de Modelovereenkomst Bouwteam Duurzaam Gebouwd 2020 heeft niet alleen nationaal veel aandacht getrokken. Ook internationaal timmert het model aan ...

Lees verder

c21 c225 c283
Ontdek de voordelen van programmatisch inkopen

Ontdek de voordelen van programmatisch inkopen

Wat zijn de ingrediënten voor een inkoopproces waarbij het streven is om doelen en ambities in de GWW-sector op een hoger niveau te behalen? Dat onderwerp ...

Lees verder

c21 c225 c283
Openhartig gesprek: diepe dalen én hoge pieken samenwerking

Openhartig gesprek: diepe dalen én hoge ...

Het was een opmerkelijke bijeenkomst, half januari in Deventer. Hoe beslecht je een langdurige samenwerking, van meer dan tien jaar, waarin de partijen het door ...

Lees verder

c21 c225 c267 c283
De bouw gaat met paardensprongen vooruit!

De bouw gaat met paardensprongen vooruit!

Als aan de kant van opdrachtgevers de inhoudelijke kennis ontbreekt, wat moeten hoofdaannemers dan meebrengen om projecten tot een goed einde te brengen? En wat ...

Lees verder

c21 c225 c283
‘Het geïntegreerde contract is nog lang niet afgeschreven’

‘Het geïntegreerde contract is nog ...

Hebben geïntegreerde contracten nog bestaansrecht in een aannemers-markt? “Meer dan ooit”, vinden Joris Vergouwen en Esteban Döll van Antea ...

Lees verder

c21 c225 c267 c283
Bereken met dit stappenplan de levensduurkosten van een toekomstbestendig gebouw

Bereken met dit stappenplan de levensduurkosten ...

Om voor toekomstbestendige gebouwen een verantwoorde en duurzame investeringsbeslissing te kunnen nemen, is het van belang de levensduurkosten te berekenen. In ...

Lees verder

c21 c225 c269 c283
Samenwerking in bouw & infra fundamenteel gewijzigd

Samenwerking in bouw & infra fundamenteel ...

Het was afgelopen week exact twee jaar geleden dat een expertgroep van Duurzaam Gebouwd de Modelovereenkomst Bouwteam Duurzaam Gebouwd 2020 lanceerde. Met dit document ...

Lees verder

c21 c225 c261 c283
Smart contracts in gebouwonderhoud

Smart contracts in gebouwonderhoud

In een pragmatisch verhaal over smart contracts en gebouwonderhoud, schrijft smart buildings-expert Wilfred van der Plas hoe je die contracten toepast en wat het ...

Lees verder

c21 c225 c283
‘Praten en afstemmen is ook je werk’

‘Praten en afstemmen is ook je werk’

Ruim vier jaar lang zette het ingenieursbureau van de gemeente Zaanstad de ramen wijd open. Door een transparante, samenwerkingsgerichte werkwijze met aannemers ...

Lees verder

c21 c135 c225 c283
Duurzaamheid en gebiedsgericht werken bij verbetering 7 kunstwerken

Duurzaamheid en gebiedsgericht werken bij verbetering ...

Hoe pak je bij de verbetering van sluizen ook thema’s aan als duurzaamheid en gebiedsgericht werken en let je tevens op meekoppelkansen? Samen met Hoogheemraadschap ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up