Hoe krijg je de gebouwde omgeving duurzamer?

Hoe krijg je de gebouwde omgeving duurzamer?

Tot 2023 groeit het totale oppervlak aan gebouwen wereldwijd met 24%, van 138 miljard m2 naar 171 miljard m2. “Met name binnen steden in ontwikkelingslanden neemt het aantal nieuwe gebouwen sterk toe, een verontrustende ontwikkeling want gebouwen behoren tot de grootste gebruikers van energie, water en materiaal.”

Dat schrijft Michael Renner, onderzoeker van het Amerikaanse Worldwatch Institute, in het onlangs verschenen lijvige jaarboek Can a City Be Sustainable?. Dit is geheel gewijd aan de milieuaspecten van de stedelijke omgeving.

In dit boek stelt Renner zich de vraag hoe het mogelijk is om de ecologische voetafdruk van de gebouwde omgeving te verminderen. Het gaat daarbij in eerste instantie om eengezinswoningen en appartementen, die verantwoordelijk zijn voor driekwart van het energieverbruik van gebouwen. Daarnaast staat het energieverbruik van kantoren en andere commerciële gebouwen hoog op de agenda, want ook dit energieverbruik neemt sterk toe.

Certificatiesystemen

Tegenover deze verontrustende ontwikkelingen is inmiddels een heel scala aan maatregelen bedacht, die de milieubelasting van gebouwen kan minimaliseren. Illustratief voor deze positieve tendens is het feit dat er wereldwijd inmiddels bijna 600 certificatiesystemen zijn ontworpen, die onder meer verlichting, verwarming, waterverbruik en materiaalkeuze van een waardeoordeel voorzien.

Een van de oudste beoordelingssystemen is de bekende Building Research Establishment’s  Environmental Assessment Method (BREEAM), dat inmiddels net als het Leadership in Energy and Environmental Design (LEED) wereldwijd is uitgegroeid tot de belangrijkste certificatiemethoden. “Een positieve ontwikkeling”, schrijft Renner.

Lat hoger leggen

Hij vindt echter wel dat bij deze oudere beoordelingsmethoden de lat hoger mag liggen. Hierbij verwijst hij naar de Living Building Challenge, dat met name in de Verenigde Staten en Canada in gebruik is en dat veel verder gaat dan de andere gangbare systemen. Dit beoordelingssysteem stelt bijvoorbeeld de eis dat een gebouw evenveel elektriciteit moet opwekken als het verbruikt, uitsluitend dat water mag gebruiken dat op het betreffende gebouw valt, terwijl daarnaast de inzet van ernstig schadelijke materialen zoals asbest, koper en PVC verboden is.

Van de mogelijke milieumaatregelen binnen de stedelijke omgeving speelt in verschillende delen van de wereld het verwarmen met zonne-energie een opvallende rol. Terwijl in ons land de zonnecollector ten opzichte van het aantal pv-panelen een bescheiden positie inneemt, is de situatie in landen als China, Spanje en Brazilië radicaal anders. Een extreem voorbeeld is hierbij de Chinese stad Rizhao, waar de overheid de afgelopen 20 jaar het gebruik van zonnecollectoren sterk gestimuleerd heeft. Met veel succes, want momenteel verwarmt 99 procent van alle huishoudens hier het huishoudelijk water met zonne-energie. Inmiddels geldt voor alle nieuwbouwwoningen in deze havenstad van 2,5 miljoen inwoners de verplichting dat deze uitgerust moeten zijn met een zonnecollector.

Amsterdam en Rotterdam in top-5

Ook het bevorderen van woningen, die gebouwd zijn volgens het principe van passief bouwen, zet zoden aan de dijk. Met name in Duitsland zijn dergelijke woningen erg populair, de stad Freiburg bepaalde bijvoorbeeld in 2011 dat alle nieuw te bouwen woningen in nieuwbouwwijken aan deze principes moeten voldoen, in Hamburg volgde een jaar later het besluit dat alleen nieuwbouwprojecten volgens het principe van passiefbouwen op subsidie konden rekenen.

De vraag hoe het Nederlandse beleid ten aanzien van dit onderwerp scoort, komt slechts sporadisch in dit overigens uitstekend gedocumenteerde jaarboek aan de orde. Dat kan wel eens ten onrechte zijn. Uit de – ook door het Worldwatch Institute geciteerde – Arcadis Sustainable Cities Index blijkt namelijk dat Europese steden in het algemeen op milieugebied goed scoren, met Frankfurt, Londen en Kopenhagen in de top 3. Met Amsterdam en Rotterdam op respectievelijk de 4e en 5e plaats is ons land behoorlijk goed vertegenwoordigd. Is het zaak dat wij op het gebied van duurzaamheid internationaal wat harder aan de weg gaan timmeren?

State of the World: Can a City Be Sustainable?
Uitgeverij: Worldwatch Institute, 2016
448 pagina's 
Prijs paperback: $25.00, ISBN: 9781610917551
E-book: $24.99, ISBN: 9781610917568

Duurzaam Gebouwd besteedt 3 artikelen aan het boek ‘State of the World: Can a City Be Sustainable?’. Het volgende artikel verschijnt in juli.

Illustratie boekomslag via Canacitybesustainable.org

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c168 c225
Slimme oplossingen voor toekomstbestendige steden

Slimme oplossingen voor toekomstbestendige steden

Smart Cities hebben slimme gebouwen, woningen en industriële plants. Hoe ziet zo’n stad van de toekomst eruit en welke oplossingen zijn er?

Lees verder

c21 c225 c265
Round Table: zo ontwikkel je draagvlak voor duurzaamheid

Round Table: zo ontwikkel je draagvlak voor ...

Hoe zorg je voor draagvlak voor duurzaamheid en ontwikkel je strategisch beleid voor een werkomgeving die inspeelt op milieu en je voetafdruk? Expertvisies bij ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen Oost-Nederland

Krachtenbundeling voor circulaire bouwketen ...

“Alleen ga je sneller, samen kom je verder”. Met die gedachte bundelde Mart Mensink van de onafhankelijke matchingstool DuSpot koplopers in circulaire ...

Lees verder

c21 c41 c225
<span>“</span>Onze ambitie was niet om houten woningen te maken<span>“</span>

“Onze ambitie was niet om houten woningen ...

In de Eindhovense wijk ’t Ven wilde Woonstichting ’thuis onder meer 88 grondgebonden nieuwe betonnen sociale huurwoningen bouwen. Toen bouwbedrijf Heijmans ...

Lees verder

c21 c225 c243 c293
Zo renoveer je zonder spijt

Zo renoveer je zonder spijt

Het webinar 'Toekomstbestendige renovatie' kun je vanaf nu terugkijken. Experts delen inzichten met je over isolatie, ventilatie, bewonersgedrag en comfort. Ontdek ...

Lees verder

c21 c40 c225
Carbon Control: zo bereik je CO2-reductie in alle bouwfases

Carbon Control: zo bereik je CO2-reductie in ...

Om klimaatneutraliteit te bereiken wordt de GWP-waarde, uitgedrukt in CO2-equivalent, van een gebouw belangrijker bij investeringen en aanbestedingen. Dat bleek ...

Lees verder

c21 c41 c160 c225
Gezonde Gebouwen centraal in Van Nelle Fabriek

Gezonde Gebouwen centraal in Van Nelle Fabriek

Op woensdag 17 april vindt de Duurzaam Gebouwd op Locatie met het thema 'Gezonde Gebouwen' plaats in de historische Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Deze fabriek ...

Lees verder

c21 c168 c225
Regie voeren over onderhoud is geen utopie

Regie voeren over onderhoud is geen utopie

De informatiebehoefte over onder andere beheer en onderhoud van installaties bereikt een nieuw hoogtepunt. Of het nu gaat om de status van een storing, inzicht ...

Lees verder

c21 c40 c185 c190 c225 c244
De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

Losmaakbaar detailleren is een voorwaarde voor een circulaire economie. Platform CB’23 illustreerde het belang met een leidraad, om de circulariteitstransitie ...

Lees verder

c21 c40 c225 c243
Nieuwe gebouwen moeten vanaf 2030 emissievrij zijn

Nieuwe gebouwen moeten vanaf 2030 emissievrij ...

Het Europees Parlement heeft afgelopen dinsdag ingestemd met plannen om het energieverbruik en de CO2-uitstoot in gebouwen te verminderen. Uiterlijk in 2050 moeten ...

Lees verder

c21 c190 c225
Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten nodig!”

Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten ...

Leveranciers en producenten besteden op dit moment nog te weinig aandacht aan de brandveiligheid van toepassingen van ecologische isolatiematerialen. En dat terwijl ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225
Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame Toekomst

Position Paper: Samen Circulair voor een Duurzame ...

De Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) lanceert de position paper ‘Samen Circulair’. Het is een handreiking met als doel de overgang ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up