Showcase van circulariteit en duurzaamheid

timer4 min
Showcase van circulariteit en duurzaamheid

Architect Taco Tuinhof wil een stuk oude agrarisch-industriële omgeving bij het Kanaal door Walcheren in Middelburg omvormen tot ‘hotspot’ voor duurzame, circulaire bedrijvigheid en biobased bouwen. Een ware showcase van circulair denken en bouwen. Zijn bureau Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen is gevestigd in een energieneutrale voormalige graansilo.

Auteur: Peter Urbanus
Foto: Taco Tuinhof en Josephine Pawsey

“Er liggen hier prachtige kansen voor samenwerking en synergie”, menen Taco Tuinhof en Josephine Pawsey stellig. Zij is bij Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen verantwoordelijk voor marketing en new business development. Tuinhof deed onlangs van zich spreken bij nieuwbouw voor ggz-instelling Emergis. Delen en grondstoffen van een gesloopt kantoor van Rijkswaterstaat in Terneuzen werden hergebruikt. Ook herbruikbare delen van het gebouw verwerkte hij in het ontwerp.

De in de jaren vijftig gebouwde graansilo en de omringende loodsen en terreinen lagen vroeger aan een zijtak van het Kanaal door Walcheren. Na het doortrekken van de N57 en de aanleg van het nabijgelegen aquaduct is die afgesneden van het kanaal.

Comfortabel

De gemeente Middelburg had geen bestemming voor de graansilo, die al sinds begin jaren tachtig in onbruik was. Vijf jaar terug kocht Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen de grond en kreeg de silo er bij. Vanwege de economische crisis was de vestiging in Middelburg ingekrompen. “Ons hoofddoel was het overleven van de crisis”, verklaart Tuinhof. Ook de Kunstuitleen en de afdeling Bouwkunde van de Hogeschool Zeeland (HZ) namen hun intrek in de silo. De laatste verhuist op termijn weer naar een ander onderkomen.

Rothuizen maakte van een silo een passief gebouw met hoge isolatiewaarde. Voor de verwarming en koeling wordt grondwater opgepompt, dat wordt gebruikt in een vloerverwarmingssysteem. Tuinhof: “Het is hier binnen altijd comfortabel.”

Hergebruik gebouwen

“De loodsen zouden eigenlijk worden gesloopt. Maar het betreft hier beeldbepalend agrarisch erfgoed”, zegt de architect. “Hergebruik van een gebouw is weer beter dan slopen en delen hergebruiken.” Tuinhof ziet allerlei mogelijkheden om de bestaande gebouwen met elkaar te verbinden. Door de bestaande infrastructuur minimaal aan te passen, denkt hij dat beleving van het terrein kan worden verbeterd.

“De vraag is: wat willen we met dit terrein en deze gebouwen doen?”, zegt hij. “Daarom heb ik Josephine gevraagd om mee te denken.” Pawsey is cultureel antropoloog en verdiept zich in de sociale aspecten van een duurzame toekomst. Als voorbeeld noemt ze het succes van de Ceuvel in Amsterdam, een duurzame broedplaats voor creatieve en sociale ondernemingen op een voormalig scheepswerfterrein. “Laagdrempelig, kennis, cultuur, uitwisseling, maar ook met een biertje aan het water kunnen zitten. Er is voor iedereen wel een reden om er binnen te stappen.”

Voedselbank

Tuinhof en Pawsey zijn er van overtuigd dat zoiets ook in Zeeland succesvol zou kunnen zijn. Een voorbeeld nemen aan de Randstad houdt het blikveld open, al is Middelburg geen Amsterdam. “Een duurzame broedplaats voor creatieve en sociale onderneming, met een Zeeuws tintje”, luidt de conclusie.

Een van hun wensen is herstel van de verbinding met het kanaal. “Hoe super zou het zijn om met mijn kano naar het werk te kunnen?”, lacht Tuinhof. De nadruk moet liggen op circulariteit en duurzaamheid. Pawsey kwam met de suggestie dat ook de plaatselijke voedselbank hier moet blijven. Ook die past immers in de circulaire benadering.

Deze instelling is hier al gevestigd, maar het pand is sterk verouderd. Door de Voedselbank te verhuizen naar één van de andere geschikte panden op het terrein kan de instelling betere voorzieningen bieden voor zijn bezoekers. In combinatie met kooklessen, taallessen en een moestuinfunctie hebben. Zo ontstaat ook weer ruimte voor sociale interactie. “Een duurzame toekomst bereik je alleen met creatieve samenwerkingsvormen”, meent Pawsey.

Onderwijs

Tuinhof ziet hier toekomst als proeftuin voor duurzame innovatie en onderzoek naar duurzame en circulaire ontwerpen en technieken. Zo denkt hij aan een biobased woning, waar studenten proeven kunnen uitvoeren en zelfs zouden kunnen wonen.

Dat zou in samenwerking kunnen gebeuren met het lectoraat Biobased Bouwen van de HZ en de Avans Hogeschool. De mbo-opleidingen Scalda en het EduDelta College zouden er kunnen werken met groenprojecten. Er is nog veel onderzoek nodig naar de isolerende functies van groenbedekking, regenwaterbuffering, voeding en educatie. Zo’n opzet zou ook verbindingen mogelijk maken tussen ondernemers en onderwijs, denken Tuinhof en Pawsey. “Een showcase voor circulariteit en het combineren van maatschappelijke en commerciële functies.” Momenteel denken ze ook over een festival dat (mogelijk) aankomende zomer op het terrein plaats zal vinden. Een laagdrempelig evenement, waar cultuur, bedrijvigheid, duurzame ontwikkeling, muziek en theater samen komen. Allemaal in het kader van circulariteit.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c120 c225 c243
Soorten Management Plan voor natuurinclusief isoleren

Soorten Management Plan voor natuurinclusief ...

Over minder dan een maand staat het symposium ‘Innovatief Isoleren’ op de rol, op 28 november in Oss. Je leert alles over biobased en circulaire innovaties ...

Lees verder

c120 c136 c223
Whitepaper: Kostenneutraal renoveren kan nu al met conceptmatig bouwen

Whitepaper: Kostenneutraal renoveren kan nu ...

De verduurzamingsvraag is enorm: 8 miljoen woningen krijgen de komende jaren een opknapbeurt om ze weer toekomstbestendig te maken. Waar het draagvlak voor verduurzaming ...
c21 c120 c225
<span>‘Transformatie vraagt ontwerp van multifunctionele gebouwen’</span>

‘Transformatie vraagt ontwerp van multifunctionele ...

Een veelgehoorde oplossing om de woningnood op korte termijn (gedeeltelijk) op te lossen is transformatie van bestaand vastgoed. Denk bijvoorbeeld aan leegstaande ...

Lees verder

c21 c120 c185 c225 c260
Stadswinkel Tilburg wijst weg naar circulair renoveren

Stadswinkel Tilburg wijst weg naar circulair ...

Het voormalige Stadskantoor 2 en bibliotheek - ooit een ‘anonieme beige moloch’ - zijn de afgelopen jaren gerenoveerd en omgetoverd in de Stadswinkel. ...

Lees verder

c21 c120 c225 c280 c286 c298
Talkshow: slimme aanpak om sneller woningen te renoveren

Talkshow: slimme aanpak om sneller woningen ...

Studio Uptempo! breidt uit! Naast de Talkshow-video zijn de programma’s van Peter Linders en Niels Rood nu ook als podcast te beluisteren. Met ‘Renovatiestromen’ ...

Lees verder

c20 c26 c120 c225 c277
Het minst inspirerende het meest bestendig maken

Het minst inspirerende het meest bestendig maken

Het is tijd dat we renovatieprojecten serieuzer gaan nemen in de transitie naar een regeneratieve leefomgeving. Dat zegt Karin Dorrepaal, partner bij DOOR architecten. ...

Lees verder

c21 c120 c185 c225 c280
Circulariteit corporatie: milieu-impact en ketensamenwerking

Circulariteit corporatie: milieu-impact en ketensamenwerking

De klimaatverandering vraagt om hergebruik van bestaande grondstoffen en materialen. Maar hoe kunnen woningcorporaties dat adequaat oppakken? Merel Stolker liet ...

Lees verder

c21 c120 c225 c280
Data en AI spelen cruciale rol bij renovatieaanpak

Data en AI spelen cruciale rol bij renovatieaanpak

Woningen kennen grote onderlinge verschillen en dat aspect is vaak een sta in de weg bij het verduurzamen van die huizen met uniforme maatregelen. Die specifieke ...

Lees verder

c21 c120 c140 c225
Hergebruik modulaire klaslokalen als flexwoningen Oekraïners

Hergebruik modulaire klaslokalen als flexwoningen ...

In twaalf weken tijd is in Yerseke iets bijzonders gerealiseerd. Daar worden 102 Oekraïense vluchtelingen ondergebracht in een nieuw complex van flexwoningen. ...

Lees verder

c21 c120 c225 c265
Programma Verbouwstromen wil duurzame renovaties versnellen

Programma Verbouwstromen wil duurzame renovaties ...

Vier partijen die actief zijn in de verduurzaming van de woningbouw bundelen hun krachten in het nieuwe programma Verbouwstromen. De Bouwcampus, Stroomversnelling, ...

Lees verder

c21 c120 c135 c185 c225 c260
Rijksvastgoedbedrijf: strengere eisen circulariteit en MPG

Rijksvastgoedbedrijf: strengere eisen circulariteit ...

Wie vanaf 2023 wil bouwen voor het Rijksvastgoedbedrijf moet voldoen aan strengere circulariteitseisen. Dit geldt bij aanbestedingen van alle nieuwbouw-, onderhouds- ...

Lees verder

c21 c120 c160 c225 c265 c267
Geef jouw huisvesting toekomstvastwaarde

Geef jouw huisvesting toekomstvastwaarde

De dag van morgen vraagt om verduurzaming van je bedrijfsvoering. Hoe bereid jij jouw huisvesting voor op een duurzame toekomst en hoe ga je als gebouweigenaar ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up