Hoe krijg ik het thema gezondheid op de kaart?

Hoe krijg ik het thema gezondheid op de kaart?

Een nieuw gebouw energieneutraal maken is een fluitje van een cent. Je bouwt muren van een meter dik zonder ramen of met kleine ramen die niet open kunnen. Als je vervolgens alle gaten dichtstopt heb je al bijna het niveau van energieneutraliteit bereikt. De mensen die in het gebouw aanwezig zijn plus de onvermijdelijke apparatuur voor ICT en verlichting zullen zorgen voor een aangename binnentemperatuur.

Echter het binnenklimaat in een dergelijk gebouw zal erbarmelijk zijn. In zo’n gebouw valt niet te wonen of te werken. En dan is het weer goed om je te realiseren waarvoor wij uiteindelijk gebouwen gebruiken: het weer dwingt ons gedurende een groot deel van het jaar ons te beschermen tegen te veel regen, zon, koude of warmte. Gelet op de primaire doelen van gebouwen, het mogelijk maken van wonen, werken, recreëren, ben ik van mening dat het energie- of materialengebruik van een gebouw ondergeschikt dient te zijn aan een creëren van een goed en gezond binnenklimaat (lucht, licht, geluid) in gebouwen.

Nearly zero in 2021

Ik ben daarom verheugd met de vraag die Harm Valk opwierp tijdens de PEP-meeting op donderdag 15 oktober: ‘Hoe krijgen we het thema gezondheid op de kaart?’ en die hij verder heeft uitgewerkt in zijn expertpost van 24 oktober. Ik vind deze vraag zeer relevant, ook gelet op het feit dat onze Europese wetgever vooralsnog met een grote boog om dit vraagstuk heenloopt: voor de nieuwbouw zet Brussel volop in op verbetering van de energieprestatie: de EPBD schrijft voor dat alle nieuwbouw vanaf 2021 ‘nearly zero’ moet zijn.

Gebruikersenquêtes en prestatie-indicatoren

Als ik de vraag van Harm Valk op mijzelf betrek: ‘Hoe krijg ík het thema gezondheid op de kaart?’, kan ik de volgende zaken aangeven uit mijn adviespraktijk: In prestatiecontracten, die ik voor ondermeer scholen, kantoren en woningen schrijf, veranker ik het thema gezondheid door zowel afspraken in het prestatiecontract op te nemen over het periodiek afnemen van enquêtes onder gebouwgebruikers over het ervaren binnenklimaat en afspraken over prestatie-indicatoren voor lucht (temperatuur en CO2-concentratie), licht (lux) en geluid (dB) in het gebouw, samen met wijzen van monitoren, rapporteren en afrekenen van deze waarden.

Het goede nieuws: uitvoerende partijen (nu vaak aangeduid als ‘ESCo’) zijn in de huidige markt bereid om op basis van een dergelijke set aan prestatie-indicatoren voor binnenklimaat gebouwen te bouwen of te renoveren en vervolgens te beheren en te monitoren gedurende de looptijd van het prestatiecontract.

Menukaart Prestatiecontracten

Voor meer informatie over prestatiecontracten inclusief afspraken over een gezond binnenklimaat verwijs ik graag naar de Menukaart Prestatiecontracten. In de menukaart, die ik samen met Marc Hopman van AT Osborne in opdracht van het Platform Duurzame Huisvesting heb gemaakt, is een voorbeeldset aan prestatie-indicatoren opgenomen voor het verbeteren en borgen van een goed binnenklimaat.

Als opdrachtgevers het thema binnenklimaat op een dergelijke wijze meenemen in hun uitvragen en opdrachtnemers op hun beurt deze thematiek standaard meenemen in hun aanbiedingen, staat het thema gezondheid binnenkort vanzelf op de kaart.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c54 c260
30

30

In de numerologie staat het getal 30 symbool voor creativiteit en optimisme. Wellicht niet geheel toevallig dat demissionair minister De Jonge de ambitie uitte ...

Lees verder

c21 c40 c54
De groennorm voor steden: een reflectie

De groennorm voor steden: een reflectie

‘Vele miljarden nodig voor vergroening van steden’, zo kopte dagblad Trouw recentelijk. In het rapport, dat onlangs aangeboden werd aan demissionair ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

The soaring twenties: het besef dat de temperaturen stijgen. Weten welke gevolgen dit heeft voor de zeespiegel en voor alle ecosystemen op de planeet. De zeespiegel ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Steek je NECK uit<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Steek je NECK uit”

Het is vreselijk om te zien hoeveel ellende er uit oorlog en vele andere soorten ontwrichtingen voorkomt. Dit knaagt aan alles en dreunt door in onze Tweede Kamer-verkiezingen. ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>De rol van AI en IT wordt enorm!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “De rol van AI en IT ...

In tijden van netcongestie, met name voor nieuwe en extra netaansluitingen, bestaat voor grote kantoorgebouwen en industrieën steeds vaker de noodzaak om het ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Als het aan mij ligt, doen we het zo!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Als het aan mij ...

Begin november 2023 voorspelde de Europese klimaatdienst Copernicus dat 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten wordt. Alarmerende berichten over het smelten ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Dit jaar maakt de weg vrij voor grootschalige duurzaamheid.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Dit jaar maakt de weg ...

Waarom wordt 2024 hét kanteljaar op duurzaamheidsvlak? We interviewen Bram Adema van CFP Green Buildings, die de urgentie voor verduurzaming laat zien voor ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>We ontkomen niet aan politieke vertraging; markt meer aan zet.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “We ontkomen niet aan ...

Na de politieke aardverschuiving op 22 november werd duurzaam Nederland wakker met een flinke kater. De verkiezingsuitslag staat niet voor een kleine verandering, ...

Lees verder

c21 c41 c54 c237 c265 c299
Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen en wijken

Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen ...

Om innovaties aan te jagen, moeten we woningen blijven bouwen en verkopen. Om dit voor elkaar te krijgen, is het van belang het financiële speelveld te veranderen. ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: met Net Zero sneller naar het social tipping point

Expertvisie 2024: met Net Zero sneller naar ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om een ambitieuze CO2-strategie ...

Lees verder

c21 c41 c54 c243 c265
De toekomst van energiebeheer: de smart power plant

De toekomst van energiebeheer: de smart power ...

Een smart power plant is de sleutel voor een groene toekomst van je bedrijf. Deze innovatieve systemen openen de deur naar kostenbesparing, duurzaamheid én ...

Lees verder

c21 c54
Digitaal bouwen bevordert groener en betaalbaar wonen

Digitaal bouwen bevordert groener en betaalbaar ...

“Het is in veel gevallen beter om wat we al hebben aan te passen, het zogenaamde retrofitten, dan te beginnen vanaf nul.” Dat zegt Leander Grasman, ...

Lees verder

Reacties

Na het beeindigen van de overheidsagenda op dit onderwerp is nu de markt aan zet: Spaar het klimaat pakt het op voor de bestaande bouw. Want een groot deel van de bestaande woningen zullen comfortabel en gezond moeten worden na-geisoleerd als we tenminste de breed gedragen afspraken uit het verleden nog steeds willen nakomen.

Gezondheid moét op de kaart. De gezondheidsraad publiceerde vorig jaar een rapport waarin een grote bezorgdheid wordt geuit over de gezondheidsgevolgen van het feit dat het binnenklimaat in gebouwen verre van (ja zo dramatisch is het) op orde is. Mij verbaast die bezorgdheid niet als je weet dat de leerprestatie in scholen met 15% omhoog gaat als het binnenklimaat volgens een nadere hier niet uit te diepen specificatie wordt verbeterd (bron TNO). Dat aandoeningen als astma en allergieën in hoge mate worden gerelateerd aan gebrekkige ventilatie in woningen, zelfs als ze aan het bouwbesluit voldoen. En dat er enorme bedragen op gezondheidskosten zijn te besparen bij een ventilatievoud van ca. 2x het niveau bouwbesluit (promotieonderzoek F. Franchimont 2009), dat gebouwen kunnen helpen om diabetes te reduceren (W. Van Marken Lichtenbelt, 2014). Dat neigt allemaal naar extra energieverlies, maar so what: zijn woningen er nu primair om energie te besparen of om er gezond in te kunnen wonen? Bovendien kun je terugwinnen en met PV, wind en biobrandstof duurzaam compenseren. Hoe krijg je het op de kaart? Wellicht door het rapport van de gezondheidsraad en andere relevante literatuur te ‘promoten’. Dat is door de minister wat terzijde geschoven. Het roept immers een beeld van kosten op en dat komt even niet goed uit. Ik breng dit rapport regelmatig onder de aandacht (zo ook hier en nu), omdat ik denk dat we als maatschappij deze omvangrijke problematiek nog niet goed onderkennen. Onbewust onbekwaam heet dat. Een beweging als Active House speelt er al op in, maar is daarin een absolute voorloper. Het devies is hoort zegt het voort! Als de maatschappij en met name bewindvoerders bewust onbekwaam zijn geworden is er een drive en gaat het ook gebeuren.

Beste Albert, een mooi initiatief en waardevolle documenten! Toch nog graag een kanttekening. De Rijksoverheid is al ruim 10 jaar actief met prestatiecontracten in PPS projecten. Daar is heel veel tijd, denkwerk en moeite in gestoken. Ik heb daar zelf als unitleider Bouwfysica van de Rijksgebouwendienst actief in meegewerkt. Er is inmiddels een hele serie gebouwen gerealiseerd met Outputspecificaties en een Monitoringprotocol. Ervaringen zijn beschikbaar. Onderdeel was ook het evalueren van ISSO74 door metingen in 4 gerechtsgebouwen. Daaruit blijkt dat het beoordelen van en ingrijpen in een comfortabel en gezond binnenklimaat meer om het lijf heeft dan de App nu faciliteert. De OS van de rijksgebouwen zijn openbaar. Veel ervaringen heeft de Rgd samen met alle grote bouwfysische bureaus vastgelegd in het Handboek Bouwfysische Kwaluiteit kantoorgebouwen. Dit is gratis te downloaden via. www.nvbv.org

25 NZEB's in NL zijn van 7-9 nov open gedurende de Internationale Passiefhuis dagen. Deze bewoners/eigenaren hebben gezondheid concreet op de kaart gezet met een nieuw, gerenoveerd of te renoveren passiefhuis. Warm aanbevolen! Meer info.

Dit is een goede beweging, nu nog de vertaalslag naar de praktijk. Isoleren betekent (ruimhartig) ventileren! Als fabrikanten verenigd in de VLA merken wij vaak dat er nog onvoldoende aandacht hiervoor is. Dit vraagt om bewustwording bij professionele partijen maar zeker ook om bewustwording bij eindgebruikers/bewoners.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up