Nog één keer EPC

Nog één keer EPC

Wat we in de bouw goed kunnen is het koesteren van de status quo. Sterker nog: we beroepen ons het liefst op het verleden om aan te tonen waarom bepaalde dingen in de toekomst niet kunnen. Zichtbare trends worden niet opgepakt en afgedaan als spielerei. Wat de koplopers kunnen, gaan we pas echt stimuleren als de rest het ook kan: wat over het algemeen decennia kan duren. De overheid, de brancheorganisaties en de advieswereld gruwen van vernieuwing en denken dat een sector als de bouw alleen in stapjes kan veranderen.

Niets is minder waar: over een paar jaar kan de functie van Ruud Eggens, kostenadviseur bij gemeente Rotterdam en schrijver van een door EPC-critici bejubeld stuk, niet eens meer bestaan. De bouwindustrie ontwikkelt namelijk producten die helemaal niet meer passen in de rekenmodellen die zij en adviesbureaus hanteren om de kostprijs van een bouwwerk uit te rekenen.

In zijn artikel refereert Eggens  aan een onderzoek van Arcadis en W/E. Daarin is te zien dat alle meerkosten voor EPC-verhoging zijn gebaseerd op de zogenoemde 'stapelmethode'. Een methode die is gestoeld op de achterhaalde gedachte dat je zogeheten duurzaamheidsmaatregelen moet stapelen om uit te komen op een voorgeschreven energieprestatie. Deze manier van denken is vooral ontstaan bij de introductie van labels en de EPC.

Producten krijgen punten en een duurzaam gebouw wordt gecreëerd door een slimme verzameling van producten met zo veel mogelijk EPC-punten. Producten worden daardoor niet meer gezien als onderdeel van een systeem. Zo investeerde Valliant 1 miljoen euro in het verbeteren van haar cv-ketel om er 0,01 punt EPC aan over te houden, zonder effect op de echte energetische prestatie.

Stapelen maatregelen problematisch

Het stapelen van maatregelen wordt steeds problematischer, naarmate de EPC wordt verlaagd. De stapelmethode volstaat niet meer omdat daarmee de kosten te hoog worden, de beoogde prestaties niet worden behaald en innovatie uitblijft.

Om echt de slag naar lagere EPC’s te maken, dient een gebouw als een systeem te worden beschouwd. Een systeem waarbij losse bouwproducten moeten worden gezien als onderdelen van deelsystemen, die op hun beurt op een sublieme manier ontworpen, ge-engineerd en gedimensioneerd moeten worden. De productie van deze systemen en complete gebouwen zal steeds meer geïndustrialiseerd plaatsvinden. Een ontwikkeling die niet zomaar is te marginaliseren met een verwijzing naar catalogusproducten. En die manier van denken beperkt zich niet alleen tot EGW-woningen.

Wie wil er een energierekening van € 45 z’n leven lang?

Als je niet stapelend van EPC 0,6 naar EPC 0,4 gaat maar in één slag een EPC 0,4-woning bedenkt, dan kost deze niet meer dan die traditioneel ontwikkelde EPC 0,6-woning. Sterker nog, de systeembenadering zorgt ervoor dat je veel verder kunt gaan dan 0,4. Want het is inderdaad waar dat de waarde van een EPC 0,4-woning weinig zal verschillen van een woning met een EPC van 0,6. Maar als de woning geen energierekening meer heeft en de meerprijs slechts € 15.000 is, dan wordt het andere koek. Minister Dijsselbloem heeft er recent voor gezorgd dat voor deze woningen € 13.500 extra geleend mag worden. In de woorden van Eggens zorgt deze extra financieringsmogelijkheid ook dat de consument die meerprijs zal waarderen. Wie wil er nou geen energierekening van € 45 zijn hele leven lang?

Ik heb niet de indruk dat Eggens de ontwikkelingen op dit terrein actief volgt. Een karikatuur maken van zeer energiezuinige woningen is niet zo moeilijk. Maar de producten die nu worden opgeleverd, staan ver af van zijn werkelijkheid.

Vervolgens worden adviesbureaus als W/E, Arcadis en dGmR bestempeld als wetenschap. Adviesbureaus snappen echter helemaal niks van de revolutie die nu plaatsvindt bij bouwers en toeleverende industrie. Zou een adviesbureau in staat zijn om de exacte kostprijs van een auto uit te rekenen? Denk ‘t niet. Zo moeten de spullen van bouwers ook beschouwd worden. Een systeembenadering zorgt ervoor dat de traditionele regelbegrotingen de prullenbak in kan.

0,4 slaan we gewoon over

En nu maar wachten tot alles goedkoper wordt? Nee dus, dat gebeurt pas bij schaal. En alleen bij schaal die is gebaseerd op een geïndustrialiseerd aanpak. De koplopers stimuleren dus. De kleine stapjes zelfs loslaten zal, hoe gek het ook klinkt, zorgen dat we de stap van 0,4 gewoon overslaan.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c54 c260
30

30

In de numerologie staat het getal 30 symbool voor creativiteit en optimisme. Wellicht niet geheel toevallig dat demissionair minister De Jonge de ambitie uitte ...

Lees verder

c21 c40 c54
De groennorm voor steden: een reflectie

De groennorm voor steden: een reflectie

‘Vele miljarden nodig voor vergroening van steden’, zo kopte dagblad Trouw recentelijk. In het rapport, dat onlangs aangeboden werd aan demissionair ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

The soaring twenties: het besef dat de temperaturen stijgen. Weten welke gevolgen dit heeft voor de zeespiegel en voor alle ecosystemen op de planeet. De zeespiegel ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Steek je NECK uit<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Steek je NECK uit”

Het is vreselijk om te zien hoeveel ellende er uit oorlog en vele andere soorten ontwrichtingen voorkomt. Dit knaagt aan alles en dreunt door in onze Tweede Kamer-verkiezingen. ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>De rol van AI en IT wordt enorm!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “De rol van AI en IT ...

In tijden van netcongestie, met name voor nieuwe en extra netaansluitingen, bestaat voor grote kantoorgebouwen en industrieën steeds vaker de noodzaak om het ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Als het aan mij ligt, doen we het zo!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Als het aan mij ...

Begin november 2023 voorspelde de Europese klimaatdienst Copernicus dat 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten wordt. Alarmerende berichten over het smelten ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Dit jaar maakt de weg vrij voor grootschalige duurzaamheid.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Dit jaar maakt de weg ...

Waarom wordt 2024 hét kanteljaar op duurzaamheidsvlak? We interviewen Bram Adema van CFP Green Buildings, die de urgentie voor verduurzaming laat zien voor ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>We ontkomen niet aan politieke vertraging; markt meer aan zet.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “We ontkomen niet aan ...

Na de politieke aardverschuiving op 22 november werd duurzaam Nederland wakker met een flinke kater. De verkiezingsuitslag staat niet voor een kleine verandering, ...

Lees verder

c21 c41 c54 c237 c265 c299
Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen en wijken

Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen ...

Om innovaties aan te jagen, moeten we woningen blijven bouwen en verkopen. Om dit voor elkaar te krijgen, is het van belang het financiële speelveld te veranderen. ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: met Net Zero sneller naar het social tipping point

Expertvisie 2024: met Net Zero sneller naar ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om een ambitieuze CO2-strategie ...

Lees verder

c21 c41 c54 c243 c265
De toekomst van energiebeheer: de smart power plant

De toekomst van energiebeheer: de smart power ...

Een smart power plant is de sleutel voor een groene toekomst van je bedrijf. Deze innovatieve systemen openen de deur naar kostenbesparing, duurzaamheid én ...

Lees verder

c21 c54
Digitaal bouwen bevordert groener en betaalbaar wonen

Digitaal bouwen bevordert groener en betaalbaar ...

“Het is in veel gevallen beter om wat we al hebben aan te passen, het zogenaamde retrofitten, dan te beginnen vanaf nul.” Dat zegt Leander Grasman, ...

Lees verder

Reacties

Als het doel is EPC 0 dan is het doel geen EPC meer. Als we het doel hebben energieleverende gebouwen te maken die onze vervoersmiddelen kunnen opladen start daar dan gisteren mee (OK vandaag mag ook nog) . Niet omdat het moet maar omdat het iedereen die in dat proces betrokken wordt zo allemachtig veel energie geeft.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet begrijp wat je probeert te zeggen. Wat is je voorstel? Als de adviesbureaus het niet weten, wie weet het dan wel? Ik veronderstel dat de rol van toeleverende bedrijven zoals Valliant juist is om superbe stapelbare deeloplossingen te ontwikkelen die gestapeld kunnen worden. Adviesbureaus met EPC-software en andere modellen PROBEREN het effect op de prestatie van het gehele gebouw als systeem door te rekenen. Waar baseer je op dat "bouwers en toeleverende industrie" dit beter doen?

Dag Jan Willem, Grappig hoe jij de plank volledig kunt misslaan, zonder dat dit erg is. De EPC is bijna twintig jaar geleden geïntroduceerd, ik was er bij, juist om een einde te maken aan stapelen van losse maatregelen. In Utrecht zeggen we dan "foutje, bedankt!". De EPC is behoorlijk robuust gebleken en kan aantonen dat gebouwen energie leveren. Naar analogie van BREEAM in use zou ik wel twee fundamentele aanvullingen willen: een maat voor beheer en een maat voor gebruik. Niet in de laatste plaats om te voorkomen dat de fantastische 'nul op de meter gebouwen' straks in de publieke opinie onderuit gaan. Mvg Hans Korbee

Ben het vaak niet eens met slogans als 'nota-loze woning' om de vernieuwing aan te slingeren, maar deze analyse snijdt hout. Het gaat altijd om de samenhang der dingen,

Het stuk van JanWillem heeft misschien ook last van hetzelfde probleem wat hij beschrijft. Ja, we kunnen misschien beter isoleren, ja we moeten de bouw als geheel zien, en ja het gaat over kosten. Allemaal waar. Maar beide kanten zien het gebouw als een statisch systeem. Je isoleert omdat je model ervan uitgaat dat het eeuwigdurend koud is, en in de zomer eeuwigdurend warm. Het is ook voor JanWillem van de Groep nog een hele stap om een gebouw als een dynamisch systeem te zien waarbij technologie een veel betere en goedkopere weg is om duurzaamheid te implementeren. Door gebruik te maken van het dynamisch karakter van het weer bijvoorbeeld, of door niets te doen wanneer het niet hoeft. Allemaal veel efficiënter en goedkoper dan wat hij voorstelt. Alleen jammer genoeg gaat de EPC ook uit van dat statisch wereldbeeld. Het enige wat ons ontbreekt is kennis en inzicht in de dynamiek, van de omgeving en van gebruikers. Het zou fijn zijn als we ophielden over passiefhuizen, de EPC en ons hierop richtten.

Het stuk van JanWillem heeft misschien ook last van hetzelfde probleem wat hij beschrijft. Ja, we kunnen misschien beter isoleren, ja we moeten de bouw als geheel zien, en ja het gaat over kosten. Allemaal waar. Maar beide kanten zien het gebouw als een statisch systeem. Je isoleert omdat je model ervan uitgaat dat het eeuwigdurend koud is, en in de zomer eeuwigdurend warm. Het is ook voor JanWillem van de Groep nog een hele stap om een gebouw als een dynamisch systeem te zien waarbij technologie een veel betere en goedkopere weg is om duurzaamheid te implementeren. Door gebruik te maken van het dynamisch karakter van het weer bijvoorbeeld, of door niets te doen wanneer het niet hoeft. Allemaal veel efficiënter en goedkoper dan wat hij voorstelt. Alleen jammer genoeg gaat de EPC ook uit van dat statisch wereldbeeld. Het enige wat ons ontbreekt is kennis en inzicht in de dynamiek, van de omgeving en van gebruikers. Het zou fijn zijn als we ophielden over passiefhuizen, de EPC en ons hierop richtten.

De EPC - Hans - doet inderdaad een poging de energiecomponent in samenhang te beschouwen en heeft zijn nut zeker bewezen. Toch is het in de praktijk vaak zo dat aan een ontwerp energiemaatregelen (alleen dat woord al ...) worden toegevoegd om een bepaalde waarde van de EPC te realiseren. De kosten van die extra maatregelen worden dan gezien als meerkosten. Dat voorkom je door het gebouw en de omgeving daarvan - plaats op de aardbol en de locatie - te zien als één energetisch systeem. Als je er bij het ontwerp van uitgaat dat dit systeem zelfvoorzienend moet zijn dan maak je vanaf de eerste pennestreken andere keuzen, dan zijn er geen energiemaatregelen en geen extra kosten. Hetzelfde geldt voor een verzameling van gebouwen, een buurt, wijk, stad, ... En wat zou het mensen en bedrijven niet waard zijn geen energiekosten meer te hoeven betalen? Zolang we maar niet uit het oog verliezen dat we ontwerpen voor mensen, die in die gebouwen en hun omgeving gezond en prettig moeten kunnen leven, wonen en werken. Een gebouw wordt niet gerealiseerd om zijn energieprestatie ... dat is niet meer en niet minder dan een randvoorwaarde ... Om alle aspecten in onderlinge samenhang te kunnen beschouwen en te maximaliseren is een holistische benadering nodig. Die vind je niet bij de bouwindustrie. Die moet komen van ontwerpers. Jan Willem haalt er graag voorbeelden bij uit de autoindustrie. Maar gebouwen worden op een plek ontworpen en vormen mede de omgeving waarin mensen leven. De gebouwde omgeving is onze kunstmatig ontwikkelde habitat, die invloed heeft op ons welbevinden, gevoel van veiligheid, gezondheid, sociale samenhang, enz. enz. Dus systeemdenken, graag, maar dan wel een benadering waarin alle aspecten gewogen worden en ook die van de omgeving.

Beste Dirk Dicke, De benadering waar jij omvraagt bestaat al, kijk eens op www.activehouse.info daarin worden de aspecten energie, binnenklimaat en omgeving gewogen met de mens als centraal element. Het doel : bouw aantrekkelijker dan het bestaande zo creeer je vraag wat de transitie in gang zal zetten. de ontwerpers en industrie worden uitgedaagt het holisme en de systemen te bedenken en worden daarnaast ook getoetst. Ben benieuwd wat je ervan vindt...

Wat mij als technicus stoort is dat niemand een eerlijke kostenanalyse doet ten aanzien van "nul op de meter" woningen. Het feit is dat dergelijke woningen, uitgevoerd met zonnepanelen, zuiver door zware subsidie op 'nul' uitkomen. "salderen" is subsidie, evenals het niet hoeven betalen van energiebelasting. Het publiek heeft dat nu nog niet door, maar deze subsidies zullen vermoedelijk niet het eeuwige leven hebben. Wanneer ze verdwijnen is de kater voor de bewoners. In potentie gaat het om een bedrag van 4 miljard euro per jaar - het volume van de huidige energiebelasting voor huishoudens. Het gaat dus om een kater die wedijvert met de "kredietcrisis". Zou fijn zijn als we adder in het gras grijpen voordat er ongelukken gebeuren, niet waar?

De EPC is, zoals v.d. Groep terecht aanstipt, een getal dat niets zegt over het energieverbruik van een woning. De hele discussie over energiezuinigheid wordt er door vertroebeld. Wat houdt ons toch tegen om over te gaan tot een eenheid die werkelijk inzicht geeft in het energieverbruik en energie productie van een woning??

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up