Is ‘samenwerken’ toe aan de volgende fase?

timer4 min
Is ‘samenwerken’ toe aan de volgende fase?

Waarom kunnen we niet zonder gedoe samenwerken? Henberto Remmerts (Tauw) wijdde er een blog aan: het morele kompas als instrument.

Al enige tijd worstel ik met hoe we nu toch verder moeten met ‘samenwerken’. Dat het belangrijk is, is inmiddels algemeen bekend. Dat het noodzakelijk is, weten we inmiddels ook: oorzaakanalyses van een instortende parkeergarage, omvallende kranen en het (nog) niet halen van duurzaamheidsdoelen. Maar ook aanbestedingen met ongewenste resultaten, discussie over verantwoordelijkheden en risico’s, en financiële tegenvallers zowel voor opdrachtgever als opdrachtnemer laten steeds weer zien hoe een effectievere samenwerking communicatie- en cultuurproblemen hadden kunnen voorkomen.

Zonder gedoe samenwerken

Waarom dóen we het dan niet? Ik worstel daarmee, en neem dagelijks waar hoe misverstanden, andere beelden bij de taakverdeling, een slechte match in voorkeuren of persoonlijke stijlen leidt tot een frustrerende samenwerking die niet tot de gewenste doelen leidt. Samen iets wíllen is één, daar zelf daadwerkelijk in investeren is een tweede…

Onlangs nog zag ik hoe er eerst enthousiasme ontstond bij het gezamenlijk formuleren van duurzaamheidsdoelen. Om daarna vast te lopen op het investeren in een passende relatie, materialen en materieel, niet gedeelde verwachtingen, contractuele afspraken (o.a. over risicoverdeling) met gevolgen voor de kosten. In die situaties merk ik dat er al snel naar de andere partij wordt gekeken. Zelfreflectie en eigen verantwoordelijkheid nemen is dan nog niet de gewoonte.

Daarom stel ik mij de vraag: ‘Hoe geven we samenwerking vorm en welke motivaties gaan er achter schuil?’ Soms kan ik het antwoord makkelijk vinden. Denk hierbij aan persoonlijke behoeftes; wie wil er nou niet zonder gedoe samenwerken? Een duurzaamheidsdoelstelling formuleren, een gezamenlijke kansensessie is altijd een succes, want het schept een gezamenlijk perspectief. Zelf vind ik het positief afsluiten van een aanbesteding en de start van het werk feestelijk vieren altijd inspirerende momenten in een project. Allemaal topmomenten waarin ik en anderen samenwerking als positief en waardevol ervaren. 

Bouwagenda en Samenwerken 3.0

In de Bouwagenda las ik een antwoord op de samenwerking die nodig is: Samenwerken 3.0, ‘alle partijen in de keten - van beleidsmakers, opdrachtgever en ingenieursbureaus tot aannemers groot en klein, toeleveranciers en andere partijen - werken samen aan optimaal maatschappelijk resultaat (gezond land en gezonde sector)’. Dit geeft meer ruimte aan transparantie voor wederzijdse belangen, werk met werk maken, circulair werken en de mogelijkheid voor een lerende omgeving.

Het klinkt aannemelijk om een serie van kunstwerken te bouwen/onderhouden in plaats van één voor één als aparte projecten te benaderen. Dat zette me aan het denken: mijn waarnemingen vinden meestal plaats in de context van projecten, veelal kleine onderdelen van een grotere opgave of doel.

Met de Bouwagenda in mijn achterhoofd begin ik te vermoeden dat samenwerken binnen projectoverstijgende programma’s enorm gaat helpen in het halen van doelen en resultaten. Niet meer focussen op een subdoel, maar steeds kijken naar hoe dit onderdeel bijdraagt aan de grotere ambities en resultaten. Dat doet direct een appèl op ieders verantwoordelijkheidsgevoel (in plaats van het behalen van een taak of losse prestatie) en reflectievermogen (want je vraagt je steeds af: hoe draagt dit bij aan…?).

Ketensamenwerking

Een tweede moment waarop ik een antwoord zag in het verbeteren van het samenwerken was een keynote van Jack van der Veen (Nijenrode) over ketensamenwerking tijdens het congres van het Bouwgenootschap. In de huidige (keten)samenwerking is prijs en autoriteit/hiërarchie te dominant en tegelijkertijd zijn het gemeenschappelijk doel, gemeenschapszin, iets voor elkaar over hebben en van betekenis kunnen zijn onvoldoende aanwezig.

Meer aandacht voor de gemeenschapszin is rekening houden met andere belangen, zonder oordeel aan tafel schuiven, elkaar helpen, de ander laten ontwikkelen en werken met respect voor verschillen. Het zijn allemaal morele waarden die we in ons privéleven hoog houden. Morele waarden die ons ook in het samenwerken tussen overheden en bedrijven kunnen helpen. Iedereen heeft een moreel kompas in zijn systeem. Het morele kompas is juist een instrument dat ons influistert meer voor elkaar over te hebben, te werken aan een gemeenschappelijk doel en de ander helpen van betekenis te zijn.

Wat daarvoor nodig is? Weinig. We hebben en doen het allemaal al, maar vergeten het soms in te zetten in ons werk. Zeker wanneer de belangen schuren, de opvattingen uiteenlopen en de voorkeuren verschillen. Laten we dus gewoon gaan experimenteren met ons moreel kompas als richtinggever in een Samenwerking 3.0. Ik ben alvast begonnen. Doe je mee?

Lees ook het interview met Tauw-topman Ralph van Roessel in ons nieuwe digitale magazine (thema: Innovatieve samenwerking).

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c41 c184 c225 c243 c283
Aardgasvrij dankzij programmatische aanpak ‘Plan Arthur’

Aardgasvrij dankzij programmatische aanpak ‘Plan ...

De klok tikt door om de vastgoedvoorraad aardgasvrij te maken. Om grote stappen te zetten naar duurzame wijken, zonder gebruik van fossiele brandstoffen en uitstoot ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225 c283
Op weg naar de perfecte circulaire aanbesteding

Op weg naar de perfecte circulaire aanbesteding

Het adviesbureau Alba Concepts publiceerde afgelopen week een kennisdocument over circulair aanbesteden. Deze whitepaper is erg interessant voor opdrachtgevers ...

Lees verder

c21 c225 c283
‘Traditionele aanpak projectinkoop fundamenteel veranderen’

‘Traditionele aanpak projectinkoop fundamenteel ...

De lancering van de Modelovereenkomst Bouwteam Duurzaam Gebouwd 2020 heeft niet alleen nationaal veel aandacht getrokken. Ook internationaal timmert het model aan ...

Lees verder

c21 c225 c283
Ontdek de voordelen van programmatisch inkopen

Ontdek de voordelen van programmatisch inkopen

Wat zijn de ingrediënten voor een inkoopproces waarbij het streven is om doelen en ambities in de GWW-sector op een hoger niveau te behalen? Dat onderwerp ...

Lees verder

c21 c225 c283
Openhartig gesprek: diepe dalen én hoge pieken samenwerking

Openhartig gesprek: diepe dalen én hoge ...

Het was een opmerkelijke bijeenkomst, half januari in Deventer. Hoe beslecht je een langdurige samenwerking, van meer dan tien jaar, waarin de partijen het door ...

Lees verder

c21 c225 c267 c283
De bouw gaat met paardensprongen vooruit!

De bouw gaat met paardensprongen vooruit!

Als aan de kant van opdrachtgevers de inhoudelijke kennis ontbreekt, wat moeten hoofdaannemers dan meebrengen om projecten tot een goed einde te brengen? En wat ...

Lees verder

c21 c225 c283
‘Het geïntegreerde contract is nog lang niet afgeschreven’

‘Het geïntegreerde contract is nog ...

Hebben geïntegreerde contracten nog bestaansrecht in een aannemers-markt? “Meer dan ooit”, vinden Joris Vergouwen en Esteban Döll van Antea ...

Lees verder

c21 c225 c267 c283
Bereken met dit stappenplan de levensduurkosten van een toekomstbestendig gebouw

Bereken met dit stappenplan de levensduurkosten ...

Om voor toekomstbestendige gebouwen een verantwoorde en duurzame investeringsbeslissing te kunnen nemen, is het van belang de levensduurkosten te berekenen. In ...

Lees verder

c21 c225 c269 c283
Samenwerking in bouw & infra fundamenteel gewijzigd

Samenwerking in bouw & infra fundamenteel ...

Het was afgelopen week exact twee jaar geleden dat een expertgroep van Duurzaam Gebouwd de Modelovereenkomst Bouwteam Duurzaam Gebouwd 2020 lanceerde. Met dit document ...

Lees verder

c21 c225 c261 c283
Smart contracts in gebouwonderhoud

Smart contracts in gebouwonderhoud

In een pragmatisch verhaal over smart contracts en gebouwonderhoud, schrijft smart buildings-expert Wilfred van der Plas hoe je die contracten toepast en wat het ...

Lees verder

c21 c225 c283
‘Praten en afstemmen is ook je werk’

‘Praten en afstemmen is ook je werk’

Ruim vier jaar lang zette het ingenieursbureau van de gemeente Zaanstad de ramen wijd open. Door een transparante, samenwerkingsgerichte werkwijze met aannemers ...

Lees verder

c21 c135 c225 c283
Duurzaamheid en gebiedsgericht werken bij verbetering 7 kunstwerken

Duurzaamheid en gebiedsgericht werken bij verbetering ...

Hoe pak je bij de verbetering van sluizen ook thema’s aan als duurzaamheid en gebiedsgericht werken en let je tevens op meekoppelkansen? Samen met Hoogheemraadschap ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up