Aluminium producerende groothandel Comhan uit Uithoorn zocht een duurzame en betrouwbare verwarming voor het nieuwe magazijn. Uitgangspunt: de temperatuur mag nooit onder de 5 graden zakken om corrosie van het aluminium te voorkomen. De oplossing: vier in cascade geschakelde Ecodan lucht-/waterwarmtepompen van Mitsubishi Electric en een ingenieus ontworpen vloerverwarmingssysteem.“Als er dan één warmtepomp uitvalt, draaien er nog drie door.”

Technisch Bureau Wahlen & Jongkind is al jaren een betrouwbare partner van de aluminium producerende groothandel Comhan. Na diverse geslaagde projecten ging het dit keer om de bouw van een groot magazijn achter het bestaande bedrijfspand, inclusief een expeditieruimte en een ruimte voor het laden en lossen. Alle drie moesten op uitdrukkelijk verzoek van Comhan voorzien worden van ‘duurzame verwarming’, zegt Johan Groeneveld van Technisch Bureau Wahlen & Jongkind. “Er moest een minimale temperatuur gegarandeerd worden van 5 graden Celsius, zonder heaters en uiteraard zonder gas. Als je dat energiezuinig wilt doen, kom je al snel uit op laagtemperatuur verwarming, dus vloerwarming.” Tot zover de theorie. De praktijk was, zoals zo vaak, weerbarstiger. Na de inrichting wordt het 16 meter hoge magazijn van 3500 m2 immers gedomineerd door hoge stellages, met stevige draadeinden die in de betonvloer werden verankerd. Groeneveld: “De aluminium profielen en platen worden verplaatst met behulp van een industriële, volautomatische hefkraan die over een rails in het middenpad rijdt. Tussen de rails is uiteindelijk eerst de vloerverwarming aangelegd. Om hier het benodigde vermogen te kunnen realiseren, hebben we de vloerverwarming wel dicht tegen elkaar aan moeten leggen.”

“Een voordeel is”, vervolgt Groeneveld, “dat er hier in principe geen mensen aan het werk zijn. De temperatuur in het magazijn hoeft dus alleen op de aluminium producten te worden afgesteld. Daarbij moet worden voorkomen dat het aluminium corrodeert, wat een temperatuur vereist van tussen de 5 en 10 graden Celsius. Het aluminium wordt vanuit vrachtwagens gelost en kan ’s winters door de kou condens aantrekken. Om corrosie te voorkomen, wordt het aluminium daarom na het lossen eerst geacclimatiseerd, voordat het verder wordt verwerkt en uiteindelijk naar het magazijn gaat.”

Gezamenlijk advies

De uiteindelijke keuze voor de systemen van Mitsubishi Electric is vanzelfsprekend geen verrassing voor Jordy van den Berg, werkzaam bij Alklima, exclusief importeur van Mitsubishi Electric voor Nederland. “Wahlen & Jongkind vroeg ons om een offerte en gezamenlijk hebben we het advies uitgebracht om aan de slag te gaan met vier Ecodan-warmtepompsystemen. Deze lucht-/waterwarmtepompen zijn met een cascaderegeling aan elkaar verbonden. Ze verwarmen een buffervat van 1000 liter water voor de vloerwarming.”

De Ecodan buiten-units met Zubadan-techniek.

“We hebben al jaren goede ervaringen met de airconditioning-systemen van Mitsubishi Electric”, zegt Groeneveld. “Ook met de Ecodan-warmtepompsystemen in zowel luxere particuliere woningen als de utiliteit. Het is misschien niet de goedkoopste warmtepomp, maar wel een betrouwbaar product. We zijn zeer tevreden over de prestaties en bedrijfszekerheid. Bovendien bieden ze de mogelijkheden met cascade-opstellingen en de grotere vermogens, en dat kan niet iedereen. De meesten komen niet verder dan 17 kW. Op het platte dak van de expeditieruimte staan nu vier buitenunits van elk 23 kW naast elkaar. Met vier stuks zorg je ook voor een groot vermogen en een hogere bedrijfszekerheid. Als er dan één uitvalt, draaien er nog drie door en is je vermogensbereik dankzij de exacte aansturing van de cascaderegeling veel groter. Binnen aan de gevel hangt verder een staalconstructie met een bordes waarop het buffervat, de transportpomp en vier hydroboxen [binnenunits van de warmtepomp, red.] staan opgesteld.”

Vlekkeloos

Het systeem kan in theorie ook koelen, maar daarvan is nu geen sprake, ook in verband met de, voor het aluminium schadelijke, condensvorming. Groeneveld: “Die minimale temperatuur van 5 graden is niet een heel lastige opgave gezien de Rc-waarde van het magazijn en de expeditieruimte, die met 6,5 m²K/W supergoed geïsoleerd zijn. Een ander belangrijk aspect van de keuze voor Mitsubishi Electric is dat wij zelf het onderhoud kunnen doen.” Volgens Groeneveld verliep de aanleg vlekkeloos, maar valt er na één winter nog niets te zeggen over het rendement. Comhan is wel dik tevreden en was verrast over hoe snel de hal in de winter op temperatuur kwam.”

“Het is de installateur die het hele pand inregelt, zodat je overal de juiste temperatuur krijgt”, vervolgt Van den Berg. “Deze vloerverwarming geeft in principe een mooie, constante temperatuur af. De techniek bestaat natuurlijk al veel langer, dus het is nu een kwestie van finetunen om een hoger rendement te halen. Dat gaat zeker lukken dankzij de toepassing van onze Zubadan-techniek. Die heeft Mitsubishi Electric ontwikkeld om extra heet gas te kunnen maken zonder dat de druk expliciet wordt verhoogd. Daarmee zorgen wij bij buitentemperaturen tot -25 graden Celsius ook nog voor een goede verwarming. In dit systeem zit een koudemiddel dat met een flash injectie of kortsluitleiding door een compressor wordt rondgepompt, waardoor we extra heet gas kunnen maken. Normaal verliest een lucht-/waterwarmtepomp onder 0 graden vermogen, maar door deze Zubadan-techniek behoudt de Ecodan tot -10 graden Celsius de volledige capaciteit van 23 kW. Zo haal je er hier uiteindelijk met 1 kW aan elektrisch vermogen wel 4 tot 5 kW warmte uit”, besluit Van den Berg.

Ecodan

Ecodan is een lucht-/waterwarmtepomp die perfect aansluit op een vloerverwarmingssysteem dat Alklima veel levert aan de hotel- en retailbranche en ook steeds vaker aan de nieuwbouw. Van den Berg: “Nieuwe woningen kunnen met onze systemen van 5 kW al worden verwarmd. Dat is hartstikke weinig. Voor het tapwater kunnen wij tot 60 graden Celsius komen, wat ook nodig is voor legionellapreventie. Voor de verwarming van een pand kunnen we tot 45 graden gaan, maar dat is voor vloerverwarming niet nodig. Voor de bestaande bouw is dat echter wel weer handig.”

Tekst: Ysbrand Visser

Lees nu het complete magazine Duurzaam Gebouwd #47