In veel Nederlandse schoollokalen is de kwaliteit van het binnenmilieu onder de maat. Dit komt niet alleen voor bij bestaande scholen, ook in nieuwbouw scholen is het binnenmilieu vaak niet in orde.

In de praktijk wordt er vaak niet voldaan aan de regelgeving op het gebied van ventilatie. In deel twee van deze vierdelige artikelreeks wordt ingezoomd op de Brede School Waterhoef te Oisterwijk, een groene, frisse school.

In opdracht van de gemeente ontwierp DAT een duurzame, groene en frisse school in Oisterwijk. Het ontwerp omvat naast een nieuwbouwgedeelte ook de renovatie van een tot gemeentelijk monument verklaard kloostergebouw. De brede school omvat een kinderdagverblijf, basisschool, gymzaal en peuterspeelzaal.

Natuurlijke toevoer via geperforeerde plenumbak
Vanwege de beperkte beschikbare raambreedte is boven de ramen een dubbele rij zelfregelende suskasten aanbracht om voldoende toevoer te realiseren. Over de volledige breedte van de lokalen is voor de suskasten een geperforeerde plenumbak aangebracht. Door de verspreiding van de ventilatielucht over deze plenumbak wordt de snelheid waarmee de lucht het klaslokaal binnenkomt beperkt. Daarnaast is in de plenumbak een verwarmingselement opgenomen om de toevoerlucht voor te verwarmen en het risico op tocht verder te minimaliseren.

Vraaggestuurde mechanische afvoer met warmtepomp en elektronisch geregelde klep
De mechanische afvoer van de ventilatielucht wordt in elk lokaal op basis van CO₂ én temperatuur geregeld. Een lucht-water warmtepomp wint warmte terug uit de afgezogen ventilatielucht en levert daarmee een bijdrage aan de verwarming. De roosters worden gedurende het stookseizoen na schooltijd met een elektronisch geregelde klep dicht gestuurd. Dit voorkomt onnodig ventilatieverlies wanneer de lokalen niet gebruikt worden.

Klaslokaal met geperforeerde plenumbak voor ventilatietoevoer

Beperken van oververhitting
Natuurlijke toevoer van buitenlucht draagt bij aan het voorkomen van hoge binnentemperaturen. De buitenluchttemperatuur is het grootste gedeelte van het jaar lager dan de temperatuur in het klaslokaal. Omdat voor een ‘frisse school’ een hoge ventilatiecapaciteit nodig is, kan natuurlijke ventilatie daarom een behoorlijke bijdrage leveren aan de ruimtekoeling. In de zomer kan het gebouw met een zomernachtregeling voorgekoeld worden met frisse nachtelijke buitenlucht.

Buiten het stookseizoen wordt de ventilatiecapaciteit daarom behalve op CO₂ ook op temperatuur geregeld. Als het in een lokaal te warm dreigt te worden en het is buiten kouder dan binnen, wordt maximaal geventileerd en daarmee met buitenlucht gekoeld. Belangrijk voor het thermisch comfort in de leslokalen is dat de buitenzonwering goed gebruikt wordt en ramen op tijd geopend worden.

Ervaringen
In april 2012 is Waterhoef officieel geopend. In het kader van het Frisse scholenproject heeft de Provincie Noord-Brabant in overleg met de gemeente het project uitgeroepen tot voorbeeldproject. Het Frisse scholenproject heeft als doel om Brede Scholen binnen de gestelde VNG-budgetten zo duurzaam mogelijk uit te voeren. In drie lokalen wordt de luchtkwaliteit continu gemonitord.

Projectgegevens

Auteurs: Cees Leenaerts, senior adviseur, Petra Briggen, adviseur, W/E adviseurs