Comfortabel binnenklimaat door innovatief ventilatieconcept (4)

Comfortabel binnenklimaat door innovatief ventilatieconcept (4)

In veel Nederlandse schoollokalen is de kwaliteit van het binnenmilieu onder de maat. Dit komt niet alleen voor bij bestaande scholen, ook in nieuwbouw scholen is het binnenmilieu vaak niet in orde.

In de praktijk wordt er vaak niet voldaan aan de regelgeving op het gebied van ventilatie. In dit vierde en laatste deel van deze artikelreeks wordt MuzeRijk in de wijk Bitswijk te Uden belicht.

In opdracht van de gemeente is door DAT een ontwerp gemaakt voor een nieuwe multifunctionele accommodatie in de wijk Bitswijk te Uden. In MuzeRijk komen twee scholen, kinderopvang, sportfaciliteiten, een grand café, activiteitenruimtes en woningen voor starters en ouderen. DAT ontwierp hiervoor een woongebouw en de eigenlijke MFA voor alle andere genoemde functies. Op de dakverdieping van de MFA komen daarnaast vier zorgappartementen. MFA MuzeRijk is onlangs opgeleverd.

Natuurlijke toevoer via plenum en geperforeerd plafond
Het gebouw is voorzien van natuurlijke toevoer van ventilatielucht via elektronisch gestuurde, zelfregelende roosters en mechanische CO2-gestuurde afzuiging. De roosters zijn aangebracht boven de ramen, zodat de lucht in het plenum boven het verlaagde plafond binnenkomt. Het verlaagde plafond bestaat uit geperforeerde plafondpanelen. Doordat de perforaties klein en verspreid zijn over het gehele plafond, komt de lucht met een zodanig lage snelheid het leslokaal binnen, dat geen tocht veroorzaakt wordt. Daarnaast wordt de lucht in het plenum voorverwarmd door warmte uit de constructievloer.

Geen extra verwarming van toevoerlucht
Bijzonder aan dit concept is dat geen extra verwarmingscapaciteit ter plaatse van de toevoerroosters nodig is om tocht te voorkomen. De verwarmingscapaciteit van de vloerverwarming is voldoende om de totale warmteverliezen te dekken. Normaliter is natuurlijke toevoer lastig te combineren met (alleen) vloerverwarming vanwege mogelijke tochtproblemen, maar ook omdat een vloerverwarmingssysteem te weinig capaciteit heeft om de transmissie- én hoge ventilatieverliezen van een leslokaal op te vangen.

Het ventilatiesysteem dat in dit voorbeeld wordt toegepast maakt maximaal gebruik van de thermische massa van de vloeren, waardoor het warmteverlies door ventilatie wordt uitgespreid over 24 uur. Hierdoor hoeft geen rekening gehouden te worden met het momentane warmteverlies bij maximale ventilatiecapaciteit, maar kan van een gemiddeld ventilatieverlies worden uitgegaan. Daarnaast wordt de benodigde verwarmingscapaciteit beperkt door de CO2-geregelde toe- en afvoer: er wordt alleen maximaal geventileerd als veel kinderen aanwezig zijn, die gezamenlijk voor een behoorlijke warmtebron zorgen.

Klaslokaal met geperforeerd plafond voor ventilatietoevoer

Beperken van oververhitting
Ook in dit project draagt de grote capaciteit van het ventilatiesysteem (door deze op temperatuur te regelen) bij aan het voorkomen van te hoge temperaturen in de zomer. De inblaas via een plenum zorgt er bovendien voor dat gebruik gemaakt wordt van de, middels nachtventilatie afgekoelde thermische massa van de betonvloeren.

Samenvatting
De drie besproken praktijkvoorbeelden laten zien dat met een slim ventilatieconcept met natuurlijke toevoer een aangenaam binnenklimaat in klaslokalen gerealiseerd kan worden. Tocht is in de voorbeelden voorkomen door:

Het verlagen van de luchtsnelheid
Met de toepassing van zelfregelende roosters als basis is de snelheid waarmee de lucht de ruimte binnenkomt in de projecten beperkt door toepassing van een:

  • geperforeerde plenumbak;
  • plenum met spoiler en open stroken in het verlaagd plafond;
  • plenum en een geperforeerd verlaagd plafond.

Voorverwarmen toevoerlucht
Daarnaast is het voor het voorkomen van tocht van belang ervoor te zorgen dat de toegevoerde lucht niet met te lage temperaturen binnenkomt. Dit kan door de verse lucht nabij de toevoerroosters 5 - 10oC voor te verwarmen. Met een slim concept dat gebruik maakt van de thermische massa van het gebouw kan verwarming van de toevoerlucht achterwege blijven.

Het ventilatiesysteem draagt in de voorbeeldprojecten bij aan:

Behaaglijke temperatuur in de zomer
In alle projecten is het ventilatiesysteem gebruikt voor vrije koeling: vanwege de grote ventilatiecapaciteit die nodig is in leslokalen draagt natuurlijke toevoer van buitenlucht bij aan het voorkomen van te hoge binnentemperaturen. Vrije koeling kan benut worden door de toevoerroosters en de afzuiging (ook) op temperatuur te regelen en door middel van nachtventilatie in combinatie met een thermisch open plafond.

Energiebesparing
In alle projecten is het ventilatiesysteem energie-efficiënt door de regeling op CO2 en door het elektronisch sluiten van de roosters na gebruikstijd. In vergelijking met een gebalanceerd ventilatiesysteem is er geen elektriciteitsverbruik door een toevoerventilator. Warmteterugwinning uit de retourlucht kan met behulp van een lucht-water warmtepomp.

Projectgegevens

Opdrachtgever Gemeente Uden
Projectmanagement VB&T
Architect DAT (de architectenwerkgroep Tilburg)
Looptijd 2011 - 2013

Auteurs: Cees Leenaerts, senior adviseur, Petra Briggen, adviseur, W/E adviseurs

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c26 c148 c185 c243
Integrale verduurzaming voor Langeveld Building

Integrale verduurzaming voor Langeveld Building

Een energiezuinig onderwijsgebouw dat tegelijk klimaatadaptief, circulair en groen is. Die uitvraag stelde de Erasmus Universiteit Rotterdam voor het nieuwste gebouw ...

Lees verder

c21 c125 c148 c225 c243
Warmte en stroom combineren voor een flexibeler energienet

Warmte en stroom combineren voor een flexibeler ...

In 2021, tijdens de ontwerpfase van de Regionale Energie Strategie (RES), stond het de bestuurders niet op hun netvlies. Tegenwoordig, bij de uitvoering van de ...

Lees verder

c21 c148 c225 c243 c263 c298
‘Dit is impact: gasverbruik van 8 miljard kuub naar 2’

‘Dit is impact: gasverbruik van 8 miljard ...

Om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen fors te verminderen, is massa noodzakelijk. Niet alleen de mensen die in verduurzaming geloven moeten in beweging ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263 c265
Deze luchtbehandelingskast brengt verduurzaming dichterbij

Deze luchtbehandelingskast brengt verduurzaming ...

Maandenlang moesten we toekijken hoe de energieprijzen stegen tot nieuwe en absurde hoogtes. Hoewel de prijzen op het moment van schrijven iets lijken te dalen, ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Klimaatsystemen worden slimmer, zuiniger én stiller

Klimaatsystemen worden slimmer, zuiniger én ...

Stijgende energieprijzen, personeelstekorten, transportproblemen en een toenemende vraag. De markt voor airco’s en lucht-water warmtepompen is volop in beweging. ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Elke zone in je woning verdient eigen ventilatie

Elke zone in je woning verdient eigen ventilatie

Ventilatie is niet een kwestie van één oplossing voor je hele woning. Je huis is een verzameling van verschillende ruimten, die elk hun eigen ventilatie ...

Lees verder

c21 c148 c225
Maak woningen gereed voor hybride warmtepomp

Maak woningen gereed voor hybride warmtepomp

Nog een kleine drie jaar en dan valt het doek voor nieuwe HR-ketels. Bij vervanging van die installatie dient de keuze te vallen op een duurzaam alternatief met ...

Lees verder

c21 c148 c225 c263
Akoestische technieken om stil van te worden

Akoestische technieken om stil van te worden

Waar kun je beter een seminar over het onderwerp akoestiek organiseren dan in Beeld & Geluid? Vandaar dat DUCO, leverancier van oplossingen voor ventilatie ...

Lees verder

c21 c148 c225 c261 c263
‘Het begint met een energielabel, maar het draait om gedrag’

‘Het begint met een energielabel, maar ...

Door de verduurzaming en energietransitie staan installateurs voor steeds nieuwe uitdagingen. Voor een deel van die vraagstukken is energiemonitoring een belangrijk ...

Lees verder

c21 c148 c225 c243
Duurzame installaties in monumentale kerk vragen om maatwerk

Duurzame installaties in monumentale kerk vragen ...

De Grote of Sint-Clemenskerk in Steenwijk heeft een geschiedenis die meer dan duizend jaar teruggaat. Eeuwenlang veranderde er bijna niets aan de trots van het ...

Lees verder

c21 c148 c225 c243 c263
Energiezuinige ventilatie op basis van natuurlijk concept

Energiezuinige ventilatie op basis van natuurlijk ...

Terwijl we in onze gebouwen steeds meer energie besparen, valt het stroomverbruik van gebouwventilatie nog uit de toon. Door echter gebruik te maken van natuurlijke ...

Lees verder

c21 c34 c148 c160 c225
Verzilveren van duurzame kansen in beheer en onderhoud

Verzilveren van duurzame kansen in beheer en ...

Hogeschool Windesheim pakt de verduurzaming en het circulair maken van de huisvesting en het vastgoed aan met een roadmap circulariteit. Die moet de komende jaren ...

Lees verder

Reacties

Het toevoerrooster bepaald de ruimte doorspoeling is mij geleerd. De druk over dit toevoerrrooster is heel laag omdat er geen ventilatordruk aanwezig is. Derhalve zal de ruimtedoorspoeling minimaal zijn. Er wordt niet gesproken hoe het lokaal verwarmd wordt. we hebben grote bedenkingen met dit concept. Ook wordt er gesproken over warmteterugwinning uit de ventilatielucht, echter bij CO2 regeling kan de luchthoeveelheid ver terug gaan, waardoor er geen warmte beschikbaar is.

De roosters zijn gekozen op basis van een laag drukverschil over het rooster (1 Pa). Door de afzuigventilator wordt een drukverschil over de roosters gerealiseerd. Wanneer er weinig mensen in het lokaal zijn is de ventilatiebehoefte en dus de warmtebehoefte klein. De lucht-waterwarmtepomp werkt in dat geval hoofdzakelijk op buitenlucht.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up