Samenleven in verbondenheid

Samenleven in verbondenheid

Als gesproken wordt over duurzame energiesystemen en systemen om van gas af te komen, komt al snel de discussie op het onderwerp centrale of decentrale energieoplossingen en in het verlengde daarvan de discussie over individuele warmtepompen versus collectieve stadsverwarming. Voor nieuwbouw lijkt er consensus; voor grondgebonden woningen individuele warmtepompen, voor grootschalige gestapelde woningbouw collectieve (stads)verwarming met daartussen het dal van verwarring. Voor de bestaande bouw ligt het complexer.

Ikzelf ben zeer terughoudend over de (monsterlijke) hybrides van warmtepomp/gasketels, omdat dit betekent dat we onnodig vast blijven houden aan gas en daarmee aan de macht van de fossiele industrie. Dat is vanuit CO2-uitstoot niet wenselijk, maar wat in mijn ogen absoluut onderbelicht blijft, is het veiligheidsaspect van aardgas met meer dan 100 gewonden en 5 doden per jaar1). Ik vrees dat dat met veroudering van de infrastructuur toe zal nemen.

De uiteindelijke route voor de gebouwde omgeving is in 99% van de gevallen daarom all-electric of het warmtenet. Geen groengas, pellets of waterstof. Daarover in een andere blog meer. Vanuit gebruikers is er een absolute voorkeur voor de all-electric, men voelt zich dan verbonden met het maatschappelijke duurzaamheidsvraagstuk maar niet gebonden aan een systeem. Ik ben er ook van overtuigd dat all-electric in de meeste gevallen de juiste oplossing is. Er is in mijn ogen echter nog sprake van een te beperkt goed en betaalbaar (warmtepomp)product in de markt voor de bestaande bouw. Oftewel er ligt nog een enorme ontwikkelopgave voor fabrikanten en leveranciers om met een beter product te komen.

Warmtenet voor gestapelde bouw

Een duurzaam warmtenet zou ook een forse bijdrage kunnen leveren om met name de gestapelde bouw van het gas af te krijgen. De aanpassing is relatief eenvoudig en het zorgt voor weinig gedoe voor de consument door de beperkte aanpassing in de woning. Je zou kunnen zeggen, stadsverwarming heeft ijzersterke voordelen. We zijn echter op verschillende plekken betrokken bij projecten met stadsverwarming en daar is bij (potentiele) gebruikers een enorme weerstand tegen de stadsverwarming. Dat gaat zelfs zo ver dat enkele woningcorporaties van bestaande flats van hun bestaande warmtenetaansluiting afwillen vanwege de klachten van hun huurders. De argumenten zijn: duur, arrogant en monopolistisch gedrag en gebondenheid. Ik vraag me daarbij af of ‘duur’ en ‘gebondenheid’ wel twee aparte argumenten zijn.

Als de prijs alleszins acceptabel is en er geen betere alternatieven zijn zal die gebondenheid niet zo spelen. Andersom, men gaat pas echt rationeel kijken naar de prijs en vergelijken met andere alternatieven zodra men niet meer gebonden is aan een warmteleverancier. Een conclusie zou dan wel eens kunnen zijn dat, alles overziende, het minder duur is dan men dacht. Stadsverwarmingsleveranciers willen leveringscontracten afsluiten van minimaal 25 jaar of meer met een beroep op zekerheid ten aanzien van de rentabiliteit en hoge voorinvesteringen in de infrastructuur. Goed beschouwd lopen ze achter en zijn ze nog erg star. Vastgoed en huurwoningen kunnen tegenwoordig voor een periode van een jaar of minder worden gehuurd, terwijl de investeringen daarin over een zelfde termijn worden afgeschreven als stadsverwarmingsnetten.

Binden in plaats van gevangen houden

Oftewel het kan wel en het wordt, gezien de noodzaak om weerstanden voor duurzame alternatieven te overwinnen, ook hoog tijd dat stadsverwarmingsmarkt in beweging komt en daarmee indirect ook het signaal afgeeft in haar eigen product te geloven. Dat betekent concreet opzegtermijnen terugbrengen naar minder dan een jaar en ook daadwerkelijk de vrijheid bieden om afscheid te nemen. Open warmtenetten met meerdere aanbieders en een netbeheerder kunnen hierin ook een rol spelen. Het zou enorm schelen in de publieke weerstand tegen stadverwarming en daarmee tegen één van de oplossingen om van het gas af te gaan. En tot slot, het dwingt ze om de klanten aan zich te binden in plaats van gevangen te houden. Uiteindelijk komt het neer op leven in verbondenheid en niet gebondenheid.

In de aanloop naar het Duurzaam Gebouwd Congres publiceert Duurzaam Gebouwd expertblogs als onderdeel van een 10-punten Expertplan, dat op het congres wordt gepresenteerd. Bekijk de website van het Duurzaam Gebouwd Congres en koop direct kaarten

Bron: Registratie van gasinstallatieongevallen achter de meter, jaaroverzicht 2015, KIWA

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c184 c225 c243 c265
Plan en klimaatlabel noodzakelijk voor klimaatbestendige woningvoorraad

Plan en klimaatlabel noodzakelijk voor klimaatbestendige ...

Extreme wateroverlast, funderingsschade en hittestress zijn slechts enkele gevolgen van klimaatverandering. Er is op korte termijn actie nodig om de lasten eerlijk ...

Lees verder

c21 c26 c41 c184 c277
45 klimaatadaptieve en gasloze sociale huurwoningen

45 klimaatadaptieve en gasloze sociale huurwoningen

Woningcorporatie De Woonplaats en Janssen de Jong Bouw realiseren 45 klimaatadaptieve en gasloze sociale huurwoningen in Stroinkslanden-Zuid in gemeente Enschede. ...

Lees verder

c21 c125 c184 c225 c243
Netcongestie is bepalend voor bouwprojecten

Netcongestie is bepalend voor bouwprojecten

Voor de jaarwisseling werd duidelijk dat ook Den Haag, Groningen en Overijssel volle stroomnetten hebben. Ze worden toegevoegd aan een steeds langere rij aan plekken ...

Lees verder

c184 c194 c223 c243 c265
Whitepaper: AB Sales & Trade | Met doorstromers vaart maken in de energietransitie

Whitepaper: AB Sales & Trade | Met doorstromers ...

De energietransitie wordt vaak als complex en kostbaar gezien. Om bestaand vastgoed van het gas af te halen, moeten er flinke veranderingen plaatsvinden aan de ...
c21 c184 c225 c243 c265
Trainingscentrum versnelt warmtepomptransitie

Trainingscentrum versnelt warmtepomptransitie

Het nieuwe trainingscentrum ATAG ComfortHub werd begin oktober 2023 geopend. Op dat moment stond de onderneming stil bij het 75-jarige bestaan en schetste de route ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243 c265
Onzichtbare wand-inbouwunit met laag geluidsniveau

Onzichtbare wand-inbouwunit met laag geluidsniveau

Koelen en verwarmen kan voortaan via een onzichtbare wand-inbouwunit. Deze kan de installateur, op een tweetal roosters na, volledig onzichtbaar wegwerken. De inbouwunit ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243 c265
Werkagenda Energietransitie Den Haag als duurzaam kompas

Werkagenda Energietransitie Den Haag als duurzaam ...

Om de aanpak van de energietransitie te versnellen, stelde gemeente Den Haag de ‘Werkagenda Energietransitie’ op. Met deze eerste van vier werkagenda’s ...

Lees verder

c21 c41 c184 c225 c243
22 miljoen voor Groningse warmtetransitie

22 miljoen voor Groningse warmtetransitie

Het Nationaal Groeifonds stelt 22 miljoen euro beschikbaar voor de Groningse warmtetransitie. Met het fonds worden 5000 huizen en gebouwen in de noordelijke wijken ...

Lees verder

c21 c41 c184 c225 c243 c283
Aardgasvrij dankzij programmatische aanpak ‘Plan Arthur’

Aardgasvrij dankzij programmatische aanpak ‘Plan ...

De klok tikt door om de vastgoedvoorraad aardgasvrij te maken. Om grote stappen te zetten naar duurzame wijken, zonder gebruik van fossiele brandstoffen en uitstoot ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243 c265
Kennisoverdracht essentieel voor opschaling warmtepompen

Kennisoverdracht essentieel voor opschaling ...

Vanaf 2026 is het noodzakelijk, als je cv-ketel het begeeft, om een duurzamer alternatief aan te schaffen. De aanschaf van een warmtepomp komt dan in beeld. Kennen ...

Lees verder

c21 c184 c225 c265
Vele duizenden woningen versneld van het aardgas af

Vele duizenden woningen versneld van het aardgas ...

In de Groningse wijken Selwerd, Vinkhuizen en Paddepoel worden vijfduizend woningen versneld van het aardgas afgehaald. Dankzij ondersteuning van het Nationaal ...

Lees verder

c21 c184 c225 c295
Dag tegen gas: help Oekraïne en het klimaat en geef tegengas

Dag tegen gas: help Oekraïne en het klimaat ...

Om de Russische invasie van Oekraïne financieel en moreel tegen te werken, hebben experts op het gebied van de energietransitie hun krachten gebundeld met ...

Lees verder

Reacties

Interessant artikel! Je stelt: "Er is in mijn ogen echter nog sprake van een te beperkt goed en betaalbaar (warmtepomp)product in de markt voor de bestaande bouw. Oftewel er ligt nog een enorme ontwikkelopgave voor fabrikanten en leveranciers om met een beter product te komen" Let wel dat al aan betere en betaalbare warmtepompen wordt gewerkt. Zelfs zonder bewegende delen; geluids- en onderhoudsvrij! Deze pomp zou perfect passen in bestaande niet gestapelde woningen. Ook de COP-waarde wordt een factor 3 hoger! Kijk eens op: https://www.ecn.nl/nl/nieuws/newsletter-nl/archief-2009/januari-2009/warmtepomp/ En: http://www.blueheartenergy.com/#About%20us ‘k Heb reeds 18 jr. (kleine) zonnepanelen en voor 6 jaar uitgebreid tot zelfvoorzienend; ja zelfs ca. 1000kWh/jaar “over”. Ideaal om een warmtepomp mee te voeden. Eventueel nog uit te breiden.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up