Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten nodig!”

timer4 min
Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten nodig!”

Leveranciers en producenten besteden op dit moment nog te weinig aandacht aan de brandveiligheid van toepassingen van ecologische isolatiematerialen. En dat terwijl houtskeletbouw steeds meer wordt opgeschaald naar toepassingen in de geschakelde bouw, woontorens en appartementencomplexen. “Fabrikanten moeten toepassingen van hun producten veel meer op systeemniveau testen”, zegt Larson van Dijk, sinds jaar en dag expert in brandveiligheid.

Vroeger was houtskeletbouw met hennep of vlas als isolatiemateriaal een luxe, die was voorbehouden aan vrijstaande woningen. Tegenwoordig zien we dat dergelijke materialen gemeengoed worden in bijvoorbeeld de bouw van rijtjeswoningen en appartementengebouwen. Dat verlangt van producenten dat zij meer rekening houden met de brandveiligheid van materialen in bouwdelen waarvoor brandtechnische eisen gelden.

“De gevolgen daarvan kan je niet veronachtzamen”, vindt Van Dijk. “Zo is de impact van een brandende, vrijstaande woning op de omgeving aanzienlijk kleiner dan bij een brand in een rijtje houtskeletwoningen. Ook het afbrandrisico van appartementencomplexen en houten woontorens mag je niet uitvlakken. Daarom moeten fabrikanten de toepassing van hun producten veel meer gaan testen.”

Eerste prioriteit

Van Dijk heeft een lange loopbaan als adviseur brandveiligheid en conceptontwikkeling voor leveranciers, fabrikanten en aannemers achter de rug. Eerst tien jaar in verschillende functies bij Fermacell (leverancier van onder meer gipsvezelplaten), vanaf 2020 als adviseur/brandspecialist bij Nieman Raadgevende Ingenieurs. Volgens hem is brandveiligheid de eerste prioriteit voor ecologische bouw.

“Het BBL (Besluit Bouwwerken Leefomgeving, voorheen het Bouwbesluit) is heel duidelijk”, zo trapt hij af. “Het maakt niet uit of je met natuurlijke materialen of in beton of steen bouwt, de doelstelling is hetzelfde. De brandwerendheid van een woningscheidende wand, van de ene naar de andere kant, moet in alle gevallen tenminste zestig minuten bedragen. Met combinaties van plaatlagen, isolatie, houtskelet of massief hout (CLT, Glulam of LVL) zijn we daartoe prima in staat, ook qua akoestiek. Ons land, marktleider in prefab houtskelet gevelelementen, heeft daarin jarenlange ervaring opgebouwd. Houtbouw is in dit opzicht niet nieuw, maar wel de opkomende schaalgrootte van ecologisch verantwoorde (hout)bouw.”

Brandbeheersing

Nu branden biobased gebaseerde bouwwerken - met een overwegend negatieve CO2-score - anders dan gebouwen die in beton of in steen zijn uitgevoerd. Beton en steen zijn onbrandbaar en dragen niet bij aan vuurlastontwikkeling, terwijl hout (in massieve vorm of houtskeletbouw) dat wel kan doen. “De vuurlastontwikkeling bij ecologische materialen ligt namelijk veel hoger dan bij steen of beton. Ook kan de warmteproductie bij ecologische materialen lang aanhouden, omdat er veel brandstof (lees: vuurlast) aanwezig is die gedoseerd blijft vrijkomen”, zegt de expert.

Ecologisch bouwen: “Meer end-use brandtesten nodig!”

Larson van Dijk: "Fabrikanten moeten de toepassing van hun producten veel meer gaan testen." 

“In landen als Duitsland, Denemarken en Zweden kijkt men daarom meer naar de inzet van plaatlagen met ‘fire protection ability’ (of beschermend vermogen volgens de EN 14135)”, vervolgt hij. “Die zorgen ervoor dat de achtergelegen houten of biobased isolatiematerialen voor een bepaalde tijd bescherming bieden, tegen de negatieve effecten van hitte en brand. Bij een goed ontwerp komt - tot de vooraf ontworpen beschermingsfactor (bijvoorbeeld 30 of 60 minuten) - geen extra vuurlastontwikkeling vanuit deze isolatiematerialen vrij. Duitsland en Scandinavië zijn in dit opzicht enkele stappen verder. Dat zullen we ook in ons land moeten doen voor een goed te blussen, beheersbare situatie.”

Meer comfort

De meest voor de hand liggende oplossing voor houtskeletbouw, althans vanuit ecologisch opzicht, zijn gipsplaten. Dergelijke platen zijn overigens niet alleen vanuit oogpunt van isolatie en brandveiligheid een goede keus, benadrukt Van Dijk. “Het voordeel van gipsplaten is dat ze heel buigslap buigen. Daardoor kan je de akoestische prestaties van een wand met relatief dunne plaatlagen al snel naar een goed niveau brengen en direct afwerken, bijvoorbeeld met leemstuc. Bovendien kan je gips, een in de natuur voorkomende ecologische grondstof, oneindig recyclen en beschikt het, net als leem, over goede warmte-accumulerende en vochtregulerende eigenschappen. Gips, hout en ecologische isolatiematerialen – als hennep, houtvezel, schapenwol en vlas – passen prima bij elkaar en vullen elkaars eigenschappen uitstekend aan. Al met al zorgt dat voor een beter comfort dan steen of beton.”

Lees het volledige artikel in het e-zine 'Bouwen aan de toekomst van wijken', te vinden in onze kennisbank en via deze link

Tekst: Tseard Zoethout

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c190 c225
Duurzaamheid kunststof en houten kozijnen onder de loep

Duurzaamheid kunststof en houten kozijnen onder ...

Om de vraag ‘Wat is duurzamer: kunststof of houten kozijnen?’ te beantwoorden dook een onderzoeksteam in deze materie. In de nieuwe vlog ‘De Keuringsdienst ...

Lees verder

c21 c41 c185 c190 c225
Onderzoek en onderwijs broodnodig voor veilige bouwmethodetransitie

Onderzoek en onderwijs broodnodig voor veilige ...

De bouw- en vastgoedsector wil op korte en lange termijn de CO2-uitstoot fors verminderen. Door hier budgetten aan te koppelen, verdwijnt de vrijblijvendheid. Alle ...

Lees verder

c21 c40 c185 c190 c225 c244
De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

De impact van losmaakbaar detailleren op hergebruik

Losmaakbaar detailleren is een voorwaarde voor een circulaire economie. Platform CB’23 illustreerde het belang met een leidraad, om de circulariteitstransitie ...

Lees verder

c21 c26 c40 c185 c190
Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Ontwerpstrategieën om milieulast te beperken

Als je de milieulast van een gebouw onder de loep neemt, zie je dat de draagconstructie een groot aandeel heeft in de milieulast: ongeveer 60 procent van de materialen ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Deal circulair slopen met 37 partijen

Deal circulair slopen met 37 partijen

In de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord worden afspraken gemaakt over het circulair slopen van gebouwen. Circulair oogsten moet volgens ...

Lees verder

c21 c40 c185 c190 c225 c260
Hollands Hout in houtskeletbouwwoningen

Hollands Hout in houtskeletbouwwoningen

Dankzij een samenwerking tussen Staatsbosbeheer en Heijmans wordt OSB-plaatmateriaal gemaakt van hout uit Nederlandse bossen, in houtskeletbouwwoningen verwerkt. ...

Lees verder

c21 c185 c190 c225
Milieu-impact van wanden verlagen tot 3 procent

Milieu-impact van wanden verlagen tot 3 procent

Steeds meer partijen in de bouw richten zich op het beperken van de milieu-impact van gebouwen en stellen hoge eisen aan de materialen die ze toepassen. Het belang ...

Lees verder

c21 c160 c185 c190 c225
‘Holistische aanpak gezondheid kan niet zonder aanpak VOS-emissies’

‘Holistische aanpak gezondheid kan niet ...

Het thema gezondheid lijkt overal aan aandacht te winnen: steeds meer mensen richten zich op gezondere voeding, willen een aangename en gezonde werkplek en stellen ...

Lees verder

c21 c122 c185 c186 c190 c225
Isoleren met biocirculaire grondstoffen

Isoleren met biocirculaire grondstoffen

Wie op zoek is naar isolatiemateriaal, moet wikken en wegen tussen standaard materialen en biobased oplossingen. Ook kun je kiezen voor isolatieproducten op basis ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de praktijk toe

Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de ...

In 2050 wil Nederland volledig circulair zijn. Een van manieren om dit te bereiken, is het zo goed mogelijk hergebruiken van materialen, producten en installaties. ...

Lees verder

c21 c140 c190 c225 c243
Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt verder

Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt ...

Bij alle positieve berichten over de enorme hoeveelheid energie die zonnepanelen opwekken, past een stevige kanttekening. De productie ervan is verre van smetteloos ...

Lees verder

c21 c54 c140 c190
Endless materials bieden een circulaire toekomst

Endless materials bieden een circulaire toekomst

Dat we op een andere manier met onze aarde moeten omgaan, is inmiddels voor de meeste mensen wel duidelijk. Bij alles wat we doen, moeten we de milieu-impact ervan ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up