Walter Dresscher van OIII architecten meent dat de er een verschuiving binnen de architectenwereld nodig is waar de architect zich niet langer uitsluitend met nieuwbouw bezighoudt.
Het behoud en de transformatie van gebouwen is binnen de architectuurgeschiedenis een relatief nieuw fenomeen. Het bewustzijn dat oude bouwwerken de geschiedenis van de samenleving blootleggen is na eeuwen van debat en elkaar opvolgende architectonische stromingen gegroeid.
Denk aan de “art nouveau” van Viollet-le-duc als reactie op het onderwijs van “ l’école des beaux Arts”, het afzetten van Adolf Loos en de futuristen op de Jugendstil en de terugkeer naar de orde na de eerste wereldoorlog met “de nieuwe zakelijkheid”. Na periodes van afwijzen van het bestaande en het zoeken naar een eenduidig antwoord op architectonische vraagstukken is er een periode aangebroken waarin we het bestaande accepteren en juist herwaarderen.
Intelligente ingreep
De postmoderne architectuur accepteert het feit dat er vele verschillende stromingen bestaan hebben en nog steeds bestaan en dat een architect vrij is zich hierbinnen te bewegen zonder afstand te toen van een coherente visie op architectuur. De transformatie van gebouwen kan dan ook niet los worden gezien van deze historische feiten.
Kennis en begrip van de architectuurgeschiedenis en de architectuurtheorie is dan ook een vereiste voor het tot een goed resultaat brengen van een transformatie van een bestaand gebouw. Het door een intelligente ingreep inzichtelijk maken van de historische kwaliteit van een bestaand gebouw is voor een architect een inspirerend en dynamisch proces. Gedurende de opdracht leren we over het bestaande gebouw en komt de geschiedenis bloot te liggen.
Herontwikkelen
Op dit moment bestaat een zeer groot deel van de bouwkundige opdrachten uit het herontwikkelen van bestaande gebouwen. Dit is een zeer belangrijke vorm van duurzaam bouwen aangezien elke transformatie de sloop van een gebouw voorkomt en het gebruik van nieuw geproduceerde materialen voorkomt.
Verder is dit een uitgelezen kans om de geschiedenis van de architectuur aan de toekomstige gebruikers bloot te leggen en ook hen bewust te maken van het belang van het behoud van kwalitatief goede bouwwerken. Dit helpt naast de conventionele vorm van duurzaamheid ook mee aan de duurzaamheid van de architectuur.
Hoe meer waardering en begrip er komt voor belangrijke stromingen binnen de architectuurgeschiedenis, hoe minder onbegrip er zal zijn voor belangrijke bouwwerken onder de mensen die zelf niet ‘in het vak’ zitten. Een architect wordt vaak geconfronteerd met zeer negatieve gevoelens van niet-architecten over projecten van bijvoorbeeld Le Corbusier.
Begrip voor de rol die grote architecten binnen de geschiedenis hebben gespeeld is essentieel voor het behoud van deze geschiedenis. Herontwikkeling en transformatie kan hier een grote rol in spelen en zo de duurzaamheid van de geschiedenis waarborgen.
Nieuwe architectuuropdracht
Duurzaamheid gaat in dit geval verder dan het integreren van moderne, duurzame technieken in bestaande gebouwen. Het opwaarderen van bestaande gebouwen en deze gebouwen klaarmaken voor de 21ste eeuw door ze laten te voldoen aan de huidige normen en de normen van de toekomst wordt gecombineerd met het behoud van de architectuurgeschiedenis.
Een nobel, zeer belangrijke en relatief nieuwe architectuuropdracht waar wij als architecten geïnspireerd en passievol aan werken! Deze opdrachten zullen onderdeel (moeten) worden van de architectuurgeschiedenis van de 21ste eeuw.
Walter Dresscher
OIII architecten