De Nederlandse rioleringen kunnen hevige regenval in de meeste gevallen prima afvoeren, ook als de buienintensiteit zou toenemen door klimaatverandering. Dat er toch vaak wateroverlast in steden optreedt, is meestal te wijten aan verstopte afvoerputten. Dat concludeert Marie-Claire ten Veldhuis, die op dinsdag 18 mei op dit onderwerp promoveert aan de TU Delft.
Vrijwel iedereen kent in zijn woonplaats wel een plek waar je beter niet kunt zijn als het net flink heeft geregend, bijvoorbeeld een verkeerstunnel die keer op keer blank staat. Toch zijn er geen goede gegevens over hoe vaak wateroverlast in stedelijke gebieden nu precies voorkomt, wat de gevolgen zijn en wat er aan te doen is.
Meldpunten
Marie-Claire ten Veldhuis bracht hier verandering in door een onderzoek naar wateroverlast in Nederlandse steden. Ze bestudeerde daarvoor duizenden meldingen van burgers over wateroverlast die binnenkwamen bij gemeentelijke meldpunten.
Ten Veldhuis bekeek de meldingen in twee grote gemeenten nader en leidde daar de waarschijnlijke oorzaken van de overstromingen uit af.
Afvoerputten
Een eerste conclusie van Ten Veldhuis is dat wateroverlast in steden veel vaker voorkomt dan volgens de beleidsnorm zou mogen. "Er blijken per gemeente honderden meldingen van wateroverlast per jaar te zijn, terwijl de beleidslijn is dat er maar één keer per twee jaar wateroverlast mag voorkomen."
Een tweede hoofdconclusie is dat de directe oorzaak van een overstroming vaak níet de hoeveelheid regen is, maar wel een verstopte afvoerput (kolk) of een buis. Incidenteel komen ook defecte pompen voor als oorzaak van wateroverlast.
Klimaatverandering
"De Nederlandse rioleringen kunnen de hoeveelheid regenwater in principe dus goed aan", stelt Ten Veldhuis. "Ook de verwachte intensivering van regenbuien door klimaatverandering, geschat op 20 procent, deert het systeem in principe niet. Verstoppingen van afvoerputten blijven (ook dan) wel een aandachtspunt. Als je de stedelijke wateroverlast wilt verminderen, kun je veel beter investeren in onderhoud van het rioolsysteem dan in het vergroten van de rioolbuizen."
Modellen
Een andere conclusie uit het onderzoek van Ten Veldhuis is dat de modellen die nu worden gebruikt om de kans op wateroverlast te analyseren niet de gewenste resultaten opleveren. Modellen brengen slechts een deel van de wateroverlast in beeld of wijzen zelfs de verkeerde locaties aan. Burgermeldingen zijn een veel betere indicator voor het meten van wateroverlast dan de bestaande modellen.
Meer informatie
Promotie van mevrouw ir. J.A.E. (Marie-Claire) ten Veldhuis: ‘Quantitative risk analysis of urban flooding in lowland areas’. 18 mei 2010, 14.30 uur, Aula TU Delft
Promotor: prof.dr.ir. F.H.L.R. Clemens, faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen
Een samenvatting van het proefschrift is te vinden bij het persbericht op www.tudelft.nl