Naast de diverse pluspunten van staal tijdens de uitvoering van bouwprojecten (van het geringe eigen gewicht en de maatvastheid van de constructie-elementen tot en met de hoge bouwsnelheid met beperkte inzet van personeel, materieel, transport en hulpconstructies) zijn opdrachtgevers in de Nederlandse bouw vooral positief over de duurzaamheid van stalen gebouwen in de gebruikfase.
Dat blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy onder projectontwikkelaars, ontwikkelende aannemers, woningcorporaties en gemeentelijke opdrachtgevers.
Vrije indeelbaarheid
USP voerde het onderzoek in het najaar van 2011 uit, in opdracht van Staalfederatie Nederland en Tata Steel. De ondervraagde opdrachtgevers gaven hierbij in meerderheid te kennen dat stalen gebouwen zich onderscheiden in vrije indeelbaarheid en aanpasbaarheid van plattegronden, gevels, ontsluiting (liften, trappenhuizen) en installatietechniek.
Ook de mogelijkheden om met staal het bestaande gebouw uit te breiden – bijvoorbeeld via uitplinten, aanhangen of optoppen – haalt het leeuwendeel van de stemmen.
Met aanpasbaarheid en uitbreidbaarheid als karakteristieken, kan een gebouw met een staalconstructie verandering van gebruik of functie eenvoudig faciliteren. Bovendien anticipeert het gebouw op actuele ontwikkelingen als functieaccommoderend bouwen, multi-tenant use, het Nieuwe Werken, moderne installatietechniek en domotica, en toekomstige herbestemming. Een stalen gebouw is voorbereid op een lange economische levensduur.
Opdrachtgevers
Als de gebruiksperiode dan toch voorbij is, gaat de staalconstructie net zo gemakkelijk weer uit elkaar als in elkaar. Na de demontage zijn de oorspronkelijke bouwdelen - al of niet na minimale bewerking - geschikt voor hergebruik als bouwdeel bij een nieuw bouwproject.
Zo wordt in Europa op dit moment al zo’n 50% van alle gebruikte stalen balken weer opnieuw als balk toegepast. Behalve hergebruik van delen, behoort ook hergebruik van de complete constructie tot de mogelijkheden. Hergebruik van staal krijgt de waardering van zo’n 65% van de opdrachtgevers uit het USP-onderzoek.
53% staat positief tegenover recycling van staal. Van schroot is in de fabriek opnieuw staal te maken met behoud van kwaliteit of zelfs met verbeterde eigenschappen (upcycling).
Recycling en hergebruik
Naast de eerder genoemde aspecten zoals aanpasbaarheid en uitbreidbaarheid is ook duurzaamheid een aspect wat opdrachtgevers zwaar laten meewegen. Duurzaamheid is een alomvattend begrip, maar de opdrachtgevers verstaan hieronder voornamelijk drie zaken: een lange economische levensduur, herbruikbaarheid na afloop en 100% recyclebaar na afloop.
Uit het voorgaande is reeds gebleken dat staal goede eigenschappen heeft om als duurzaam materiaal ingezet te worden.
De architect
Het relatief grote belang dat de opdrachtgevers toekennen aan recycling en hergebruik, wordt bevestigd door een belangrijke adviseur uit de projectpraktijk: de architect.
De European Architectural Barometer 2010 van Arch-Vision wijst uit dat 82% van de Nederlandse architecten een product duurzaam vindt als het recyclebaar is. 67% vindt het tevens van belang dat een product ook daadwerkelijk is gefabriceerd uit gerecyclede materialen.
Zowel voor opdrachtgevers als architecten zijn recycling en hergebruik belangrijke, vaak doorslaggevende criteria bij de keuze van constructiematerialen op duurzaamheid.
Daarbij is het goede nieuws voor staal dat een ruime meerderheid van de opdrachtgevers uit het USP-onderzoek staal de betere prestaties in recycling en hergebruik toedicht.