Auteur: Tom de Hoog
Met zo’n 112.000 medewerkers en met wereldwijd meer dan 376 productievestigingen bedient BASF afnemers in bijna alle landen in de wereld. Zijn grondstoffen of halffabricaten worden gebruikt in de producten van die afnemers, bijvoorbeeld energie-efficiënte katalysatoren en betonhulpstoffen. Pieter van Gent, Senior Business Manager Benelux voor Master Builders Solutions, weet hoe belangrijk duurzaamheid is bij beton.
Valt het woord 'chemie', dan vragen mensen zich gelijk af wat al die stoffen voor het milieu betekenen. Wat is uw visie?
"Chemie is zo met ons dagelijks leven verbonden dat we ons niet eens meer realiseren, dat we er iedere dag gebruik van maken en het zelfs nodig hebben. Voor een chemieproducent als BASF is duurzaamheid dan ook een conditio sine qua non en een business principle. Dus chemie moet absoluut veilig geproduceerd, gebruikt en gerecycled kunnen worden, ook in de bouwsector."
Kunt u dat toelichten?
"Bouwchemie gaat over oplossingen, waardoor lang bestaande producten met behulp van chemie betere eigenschappen kunnen krijgen. Denk aan mortels, die bestaan uit zand en cement. Door de toevoeging van polymeren kunnen de eigenschappen bij verwerking worden beïnvloed, bijvoorbeeld sneller uitharden, niet krimpen of bestand zijn tegen vorst en dooi. Maar ook heel eenvoudig vloeien, wat weer van belang is bij egaliseren van een vloer of het storten van beton."
U levert componenten aan degenen die mortels maken of levert u het eindproduct?
“We doen beide. In een productielocatie in België produceren we kant-en-klare mortels voor betonreparatie en -bescherming. In het Brabantse Oosterhout maken we vloeibare hulpstoffen voor beton en mortel, ook wel plastificeerders genoemd. Die leveren we aan betoncentrales en prefabbeton fabrieken. Deze producten verbeteren het beton. De bindkracht van het cement wordt sterk verbeterd, het energiegebruik gaat sterk omlaag en de oppervlaktekwaliteit verbetert.
Dragen deze producten bij tot verdere verduurzaming in de bouw?
"Ja, deze producten zorgen ervoor dat de CO2-uitstoot omlaag gaat met een factor van 1 op 20."
Dat vraagt enige uitleg…
"Je kunt 20 keer meer CO2 besparen bij de productie van beton, dan dat nodig was om de gebruikte hulpstof te maken. Onze toevoeging verbetert de binding van cement en daardoor is minder cement nodig om beton te maken. Dat betekent niet alleen lage kosten, maar vooral een veel lagere CO2-uitstoot in de bouwfase."
Hoe zit het met hergebruik of recyclen van beton, als ze zijn voorzien van die polymeren?
“De dosering van plastificeerders is dusdanig laag – minder dan een half promille op het totaal – dat je dat niet terugvindt. Er wordt in Nederland al zeer veel beton gerecycled. Daar zitten dus ook de hulpstoffen in."
Zijn er ook keerzijden?
“Gerecycled beton stelt ons als hulpstoffenfabrikant soms voor uitdagingen. Door de grote variëteit aan samenstellingen is het materiaalgedrag vaak moeilijker te voorspellen. Dat maakt de ontwikkeling van hulpstoffen uitdagender. Door de ontwikkeling van nieuwe technieken wordt de samenstelling van gerecyclede materialen wel beter. En zo komen we steeds dichter bij duurzaam bouwen.”
Wat dragen de hulpstoffen van BASF bij aan die verduurzaming?
"Met onze technologie helpen we om beton bepaalde eigenschappen te geven. Al tientallen jaren richten we ons sterk op het verbeteren van het vloeigedrag van beton en het vertragen van de uithardingstijd. Zo kun je meer tijd overbruggen tussen betoncentrale en bouwterrein. Recenter zijn ook producten ontwikkeld voor sneller uitharden van beton. Dit maakt bijvoorbeeld verwarmen van prefab elementen overbodig, wat energie spaart. Een andere technologische ontwikkeling van onze producten maakt strakke, perfect gladde betonoppervlaktes mogelijk. Hoe beter en dichter de oppervlakte is, hoe minder deze kwetsbaar is voor invloeden van buitenaf. Dat verlengt dus de levensduur van het beton en ook dat is een belangrijk aspect van duurzaamheid."
De oorspronkelijke definitie van duurzaamheid dus?
“Inderdaad. Bovendien kunnen we aantonen dat het toepassen van hulpstoffen de CO2-footprint van een kubieke meter beton sterk verbetert. Dat is weer belangrijk voor green building points zoals voor BREEAM of LEED. We bieden een LCA-tool, waarmee kan worden aangetoond welke positieve bijdrage onze hulpstoffen leveren aan de energieprestatie van beton en het beperken van CO2-uitstoot. Daarmee kan de klant punten scoren en daar zie ik kansen voor de betonindustrie: zeker vanwege de prijsslag die op dit moment gaande is."
Wat is de oorzaak van die prijsslag?
"Het gaat in de betonsector om steeds lagere kostprijzen per m3, vooral door overcapaciteit en het lage bouwvolume op dit moment. Door de waarde van duurzaam beton onder de aandacht te brengen bij investeerders en gebouweigenaren, is het mogelijk de focus te verleggen. Daar zie ik kansen, want zo gaan duurzaam en economie hand in hand. Tenslotte zijn we meer gebaat met lage totale kosten gedurende de levensduur dan lage kosten per kubieke meter product in de bouwfase."