Auteur: Tim van Dorsten
Tijdens de Dutch Design Week (DDW) in Eindhoven staat in Seats2Meet het thema ‘circulaire economie’ centraal. Vandaar dat Duurzaam Gebouwd hier een dagje rondliep.
Met ruim 150 lezingen, workshops en pitches geldt Seats2Meet in het Eindhovense Strijp-S als de DDW Circulaire Economie Hotspot. De praktische toepassing van circulaire producten, diensten en dit gedachtengoed stond centraal en kwam onder meer tot uiting tijdens de presentatie van Jacques Torn van Alforte Health Care. Met zijn bedrijf zorgt hij voor een woninguitbreidingsmodule, waarmee ernstig zieken langer thuis kunnen blijven wonen. “Onze missie is om oplossingen aan te bieden die ontzorgen en waarbij de wensen van de cliënt het uitgangspunt vormen.”
Demonteerbaar en herbruikbaar
De extra woonruimte bestaat uit losse componenten en wordt of tegen een bestaande woning of als aparte module los van het huis geplaatst. “Deze componenten zijn na gebruik weer te demonteren en elders opnieuw te plaatsen”, legde Torn uit. “Daarnaast zijn ze samengesteld met de uitgangspunten van circulaire economie in het achterhoofd. De producten, die allemaal milieuvriendelijk zijn, zijn voor 95% herbruikbaar en recyclebaar.”
De eerste twee woonruimtes zijn inmiddels geplaatst, in Nuenen en Eindhoven. “Dankzij de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) hebben beide gemeenten deze modules gekocht. Ze bieden namelijk een zorgfunctie. Het is echter ook voor particulieren mogelijk dit product aan te schaffen.” Alforte is overigens bezig met een module voor appartementen. “Deze is nu beschikbaar in de Zorgkamer van de Toekomst.”
Bouwproces resetten
Even later vertelden Monque Blacha en Anna Oosterhuis van de Stichting Slimbouwen dat ze het bouwproces willen inrichten naar circulair bouwen. “Met deze stichting stellen we een reset van het traditionele bouwproces voor”, legde Blacha uit. “Vroegtijdig worden partijen op basis van hun expertise uitgenodigd om hun kennis te delen om te komen tot een optimaal integraal ontwerp.”
Een bouwregisseur coördineert het volledige proces, dat bestaat uit 4 bouwstenen: casco, schil, installaties en afbouw. Aan het hoofd van iedere bouwsteen staat een lokethouder en na iedere fase vindt een oplevering plaats om te kunnen sturen op kwaliteit en eventuele fouten op te lossen. “Alle gebouwonderdelen worden aan elkaar gebakken. Door het proces slim op te bouwen, ontstaan flexibele gebouwonderdelen die op basis van hun levensduur van elkaar te scheiden, te hergebruiken of naar grondstoffen terug te brengen zijn.”
Nieuwbouw en renovatie
Op deze manier wil Slimbouwen de efficiency verhogen. “Zo krijgt de installatietechniek bijvoorbeeld een eigen plek in het bouwproces en in het gebouw. Dit levert winst op in de toekomstbestendigheid van het gebouw en dat biedt alleen maar economische voordelen”, verklaarde Blacha. “Dit is onder meer al gebeurd bij La Fenêtre in Den Haag en Kraanspoor in Amsterdam.” Deze manier van bouwen is niet alleen van toepassing voor nieuwbouw, maar zeker ook voor bestaande bouw. “In het renovatieproces verdwijnt de bouwsteen ‘casco’”, vertelde Oosterhuis.
Producten, gebouwen en concepten die volgens deze manier zijn gemaakt, krijgen het Slimbouwen-keurmerk. “Alleen producten en gebouwen die positief scoren op de FRED-waarden, komen hiervoor in aanmerking”, liet Blacha weten. “FRED staat hierbij voor: flexibiliteit, reductie van de footprint, efficiency en duurzaamheid.”
Green Deal Circulair Inkopen
Verder liet Godard Croon, projectmanager circulaire economie bij MVO Nederland, weten dat de deelnemers van de Green Deal Circulair Inkopen de eerste pilots hebben opgestart. In deze Green Deal hebben zo’n 20 publieke en private partijen – waaronder Royal HaskoningDHV, Dura Vermeer en TBI Holding – met elkaar afgesproken de circulaire economie aan te jagen in hun inkoopbeleid. “Uiterlijk in 2016 willen ze circulair inkopen aantoonbaar hebben geïntegreerd in hun inkoopprocessen, -beleid en strategie”, aldus Croon.
Lancering Realice
Aan het eind van de middag presenteerde de Stichting Circulaire Economie haar innovatieplatform Realice. Dit is een ecosysteem van bedrijven, overheden, onderzoeks- en onderwijsinstellingen, die innovaties en new business wil stimuleren en circulaire economie als attractief handelingsperspectief wil verspreiden. Realice is gericht op de domeinen interieur, installaties, bouw en facilitymanagement.
WEconomy als nieuwe economie
Opvallend hierbij was de bevlogen presentatie van Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. “Stop met praten over duurzaamheid en bouw samen aan een andere economie: de WEconomy. Hierbij draait het om zaken als collectieve waarde(n)creatie en het delen van kennis en ideeën.” Volgens hem worden de contouren hiervan ‘van onderop’ langzaam zichtbaar. “Denk maar eens aan initiatieven als Airbnb en Uber.”
De DDW CE Hotspot wordt georganiseerd door het Ecosysteem Circulaire Economie ‘Werk & Ruimte’, een initiatief van de Stichting Circulaire Economie. De Dutch Design Week loopt van 18 tot en 26 oktober in Eindhoven.
Foto: Een schets van een woninguitbreidingsmodule van Alforte Health Care.