Auteur: Bas Hasselaar
"En? Hoe is het met je huis?" Deze vraag wordt me steeds vaker gesteld, soms meerdere keren per dag zelfs. En mijn antwoord is iedere keer hetzelfde: “Tsja…” grinnik ik, terwijl ik mijn schouders ophaal, ”de hypotheek is nog steeds niet rond, dus het huis laat ook nog op zich wachten. De grond is nog niet van mij, dus de bouw kan nog niet eens beginnen, al zou ik het willen.”
En dat terwijl mij was beloofd dat mijn huis eind oktober zou worden opgeleverd. Maar ja, sommige zaken heb je niet in de hand. In een eerder blog schreef ik al over proces versus procedure. Je kan je proces nog zo efficiënt inrichten, soms zijn er hogere machten in het spel die de boel vertragen. Gelukkig kan ik als het goed is mijn hypotheek wel ieder moment verwachten, dus dan kan het hele proces losbarsten.
Functie
Enige tijd geleden heb ik met Huis en Milieu de definitieve ontwerptekeningen doorgenomen. Hierbij kwamen praktische zaken naar voren als: waar komen de stopcontacten, lichtpunten, wateraansluiting in de keuken, etc. Allemaal zaken die heel relevant zijn bij de voorbereiding van mij woning. Wat mij echter opviel (en hier komt mijn gezond-en-comfortabel-wonen-tic om de hoek kijken) was dat nergens in de geveltekeningen of plattegronden ventilatieroosters waren ingetekend. Wat mij direct deed afvragen van welk ventilatiesysteem werd uitgegaan bij mijn woning. Navraag gaf aan dat deze nog niet helemaal vaststond, maar dat in beginsel een balansventilatiesysteem het uitgangspunt was. Deze scoort namelijk goed op energiegebied. En dan komen we bij een cruciaal punt: Wat is eigenlijk de functie van een woning?
Back to basics
Als we helemaal naar de basis terug gaan, is het doel van een gebouw beschutting bieden tegen ‘kwade’ invloeden van buitenaf: kou, wind, regen, vijanden. Het doel van een gebouw is dus dat het binnen beter is dan buiten. Ik wil dat mijn nieuwe woning een heel gezond en comfortabel gebouw wordt, dat ook nog duurzaam en energieneutraal is. In de huidige bouw echter wordt steeds meer nadruk gelegd op energieprestatie. En hoewel het goed mogelijk is om zonder meerkosten (ten opzichte van bouwbesluit-niveau) energieneutraal te bouwen, vereist het nog steeds een omslag in het denken bij de meeste partijen om comfort en gezondheid op één te plaatsen, boven de energieprestatie.
Want ja: balansventilatie scoort goed bij de EPC-berekening, en het is lastiger om het energieverbruik en de energiebalans in een woning goed te voorspellen wanneer wordt uitgegaan van hybride (natuurlijk zo lang het kan, mechanisch als het ‘moet’) ventilatie. En het zou best kunnen dat er meer energie geconsumeerd wordt als comfort, en niet energie de eerste prioriteit heeft. Het zou nog meer energie schelen als we helemaal niet zouden ventileren en geen ramen zouden hebben, maar alleen maar dik geïsoleerde muren. Het punt is: daar wil (en kan) niemand in wonen.
Geïsoleerde bunker? Katoenen tent?
De volgende vraag is dan: waar ligt de balans? Als het ene uiterste een geïsoleerde bunker is (zeg maar: een thermosfles), en het andere uiterste is een katoenen tent, waar zet je dan de stip en zegt: hier vind ik het goed? In mijn beleving is de huidige bouwpraktijk nog te veel bezig met energie, waarbij het binnenklimaat de rekening gepresenteerd krijgt. Gelukkig zijn er wel steeds meer signalen dat dit aan het veranderen is, onder andere door de opkomst en aandacht voor Active House. In mijn woning wil ik direct verse lucht van buiten. Vuile lucht mag worden afgezogen en de warmte kan daar uit worden teruggewonnen. Pas als het echt nodig wordt, wat nog maximaal een maand of twee per jaar zal voorkomen, wil ik gebruikmaken van balansventilatie. Misschien is de consequentie dat ik daardoor ietsje meer energie gebruik. Maar daar leg ik dan met alle liefde een extra zonnepaneel voor op mijn dak.
Ik ga in gesprek met Zehnder en De Groot installatiegroep. Zij verzorgen de klimaatinstallaties voor mijn nieuwe huis. Ik leg uit wat mijn uitgangspunten zijn, waar ik belang aan hecht en waar de nadruk op moet liggen. Ik heb er alle vertrouwen in dat we eruit komen.
Over de auteur: Bas Hasselaar is projectmanager bij SBRCURnet en bouwt een huis in Den Haag. Deze blog verscheen eerder op activehousenl.info.