Auteur: Jan-Maarten Elias
De gasbevingen in Groningen laten politiek Den Haag de gaskranen dichtdraaien, om de veiligheid van de bewoners in Groningen en Drenthe te garanderen. Met het wegvallen van de gasbaten van ongeveer 30 miljoen euro per dag moeten nieuwe inkomsten voor de schatkist worden bedacht. Grote kans dat dit uit belastingverhoging rondom energie zal komen. Nog een extra reden om geen gasaansluiting meer te willen en zo snel mogelijk energieneutraal te worden.
Waar ‘klimaatverandering’ en ‘CO2-reductie’ voor Den Haag vage begrippen bleken, wordt ‘veiligheid voor haar burgers’ onbedoeld de versnelling voor energietransitie van fossiel naar duurzaam. Met de gasbevingen is er een urgentie ontstaan om deze regio weer veilig te maken. De gaskraan dichtdraaien is de enige oplossing. Is het niet vandaag, dan wordt het morgen.
De kosten voor BV Nederland lopen hoog op. Niet alleen verdwijnen de gasbaten, maar ook dient er herstelwerkzaamheden van meer dan €6 miljard uitgevoerd te worden. En daarnaast dient er gas te worden geïmporteerd wat een prijsverhogend effect heeft voor bedrijfsleven en consument. Grote kans dat we dit terug gaan zien in belastingverhogingen rondom energie gerelateerde activiteiten.
Landelijke regie
Vanwege de urgentie, de complexiteit en de gigantische investeringen, hebben enkelen al gepleit voor een ‘Deltaplan Energie’. Dat hoort vanuit een landelijke regie opgepakt te worden. Net als het Deltaplan na de watersnood in 1953. Of de transitie van kolen naar gas na de ontdekking van het gasveld in Slochteren in de jaren 60.
Spreadsheets passen niet
Waar de overheid op dit moment hoogstens faciliteert en ambitie stelt via akkoorden en Green Deals, laat zij het aan de markt over om initiatieven en business cases te ontwikkelen. Bedrijfsleven en financiële instellingen bepalen echter met IRR-berekening (Internal Rate of Return) of hun investering rendabel is. De investeringen die tot een andere energie-infrastructuur leiden zijn echter gigantisch en zijn niet meer in een spreadsheet met een standaard IRR-berekening te omvatten (in deze berekeningen tellen immers de baten over de eerste jaren zwaarder dan na, zeg, 10 jaar). Niet voor niets bungelt Nederland onderaan de Europese lijst als het om schone energie gaat. Een Deltaplan met overheid en bedrijfsleven kan deze impasse doorbreken. De positieve impact op bijvoorbeeld nieuwe producten, innovaties en werkgelegenheid kan daarnaast gigantisch zijn.
Als het nog kan: geen gasaansluiting meer
Wat houdt dit vandaag in voor bedrijfsleven en consumenten? Ik adviseer om in elk Programma van Eisen geen gasaansluiting meer op te nemen en te richten op energieneutraliteit. Er is voldoende kennis, de technieken zijn aanwezig en de meerkosten zijn ook goed te financieren met nieuwe contracten zoals ESCo’s of nieuwe hypotheekvormen. Je bent klaar voor de toekomst, niet meer afhankelijk van de grillen van de gas-exporterende landen, extra energiebelasting raakt je minder, je helpt mee om de klimaatverandering te bestrijden en je biedt de mensen in Groningen en Drenthe een extra stukje veiligheid! Hebben we eigenlijk nog wel een keus?
Auteur: Ir. Jan-Maarten Elias MBA, Directeur Unica Ecopower, specialist in energie efficiëntie, duurzame energie en energie opslag
Het pleinaire debat over gaswinning in Groningen start om 11.30 uur. Meer informatie is te vinden op de website van de Tweede Kamer.