Ondanks de bestekken en normen wordt bij veel groendak projecten niet het beoogde streefbeeld behaald. De kiem hiervoor ligt volgens Erick Rutten, groendakexpert bij de Stichting Roof Update, al in de start van een project.
Er wordt te eenvoudig gedacht over de essentiële componenten en het zorgvuldig op elkaar afstemmen van de diverse opbouwlagen. Ook zijn groeikracht, stabiliteit, windbestendigheid van het dakgroen nog onvoldoende in richtlijnen vastgelegd. Daarom start groendakexpert Erick Rutten een reeks van colleges om de in de praktijk opgedane kennis te delen met gemeentes, architecten, ontwikkelaars en bedrijven.
Partijen stellen eigen pakket samen
De directeur van het landelijk opererende groendagbedrijf Joru Support Greenroof Management ziet namelijk vaak gebeuren dat de ontwerper van een groendak voor lichtere materialen kiest, als de onderliggende constructie het totaal verzadigde systeem niet kan dragen. “Hierbij ziet hij de gevolgen voor de toekomst over het hoofd”, legt Rutten uit. “De keuze voor lichter materiaal betekent verlies aan groeikracht, gebrek aan stabiliteit en op termijn zeker lekkage. Natuurlijk heeft kennisinstituut SBR veel details en richtlijnen gebundeld. Diverse fabrikanten geven uitgebreide informatie over hoe de toepassing van hun producten in combinatie met andere materialen. Vaak zorgvuldig samengesteld en getest. Maar in de praktijk stellen partijen heel vaak hun eigen pakket samen. Het ontbreekt bovendien ook nog aan goede gegevens over waterhuishouding op het dak en de windbelasting.”
Zorgvuldig in balans
Hoewel van alle kanten het groendak wordt aanbevolen, plaatst Rutten een kanttekening. “Het succes van een groen dak is van vele factoren afhankelijk. Elk aspect moet met de juiste zorg worden omringd. Een groendak heeft bijvoorbeeld grote invloed op de waterhuishouding op het dak. Bij toepassing van groene daken ontstaat er een spanningsveld tussen waterafvoer en waterbuffering.”
Volgens hem interpreteren partijen die minder bekend zijn met de techniek achter groenedaken, dit nog wel eens foutief. “Zo ontstaat er grote belasting op het dak: te veel water wordt vastgehouden of zijn de afvoeren niet afgestemd en belemmeren ze goede doorstroming. Een goede waterhuishouding is van levensbelang voor zowel het groendak als de onderliggende dakbedekking en dakconstructie.”
Rekening houden met winddruk
De windbelasting op daken in Nederland is zeer aanzienlijk. Het is daarom belangrijk bij het ontwerpen van een vegetatiedak rekening te houden met de optredende windbelastingen. “Er dient zowel rekening te worden gehouden met winddruk als windzuiging”, vertelt Rutten. “Voor groendaken in het algemeen zijn geen rekenmethoden voorhanden om de weerstand tegen windbelasting te bepalen. Er zijn wel verschillende richtlijnen gepubliceerd, waarin windbelasting op een groendak wordt vermeld, zoals in de Richtlijn vegetatiedaken bestaande bouw. De kern van deze publicaties is dat de huidige rekenprogramma’s geen rekening houden met de drukvereffeningsfactor. Deze factor is voor groendaken zeer lastig te bepalen en vergt nader onderzoek volgens SBRCURnet.”
Volgens hem hoeft de markt niet direct te vrezen. “Indien goed geïnstalleerd en onderhouden, kunnen groendaken er niet afwaaien. De enkele bekende gevallen waren daken met slechte of nauwelijks vegetatie of aangelegd op niet goed geïnstalleerde of onderhouden daken. Ook het Bureau Dak Advies BDA constateerde de gebreken. Daar heeft de eigenaar natuurlijk niets aan. In alle gevallen was er een goede oplossing in groendaken te maken.”
De ontwikkelaars van Urbanscape hebben enkele wind testen uitgevoerd. “Er lopen nu nog onderzoeken bij het Instituut voor aerodynamische industriële (IFI) in Aken en bij het Belgische Gebouwonderzoeksinstituut (BBRI) in België. Urbanscape is dus, zoals het er nu naar uit ziet, het eerste systeem dat een specifieke windbelastingsberekening heeft.”
College met oplossingen
Met al deze ontbrekende kwaliteitsrichtlijnen voorziet Rutten ook grote problemen bij het leveren van garanties en verzekeringen die nu bij de systemen worden beloofd. Zijn die wel goed dichtgetimmerd? “Verzekeringsmaatschappijen stellen terecht eisen aan groene daken. Duidelijke vermelding van de prestaties op de producten is een start. Een product dat voldoet aan de gestelde eisen op het gebied van gewicht, stabiliteit en bijvoorbeeld het gebruikte groeimedium, moet ook als zodanig omschreven worden.”
Rutten ontwikkelt samen met de Stichting Roof Update het BVB-college, waarin de problematiek rond het groendak duidelijk wordt benoemd en oplossingen worden aangedragen. “Want groendaken zijn onmisbaar in een stedelijke omgeving. De behoefte aan een betere waterhuishouding, verkoeling en het meervoudig gebruik van daken is groot. Het zou zonde zijn als we de markt verspelen door kortzichtigheid en ondeskundig handelen.”