Rondetafel: 'BIM is geen doel op zich'

Auteur: Tim van Dorsten

Niet BIM maar het proces waarvan BIM onderdeel uitmaakt, zou de overheid verplicht moeten stellen. Dat was een van conclusies tijdens de Round Table over BIM, bij Duurzaam Gebouwd in Velp.

Bij dit gesprek waren Mikel Faber van Ajilon, Toine Bullens van Brink Groep, Jamie de Boer van Imbema, Sabine Ribbers van Bostik, Kasper Oudshoorn van Schellekens & Schellekens en George van de Rijt van Xylem Water Solutions aanwezig. Op de stelling ‘Door de fragmentatie van de bouwsector en het ontbreken van een universele BIM-taal wordt het BIM-model niet optimaal gebruikt’ reageerde Oudshoorn dat een aantal grote bedrijven gezamenlijk een protocol hebben ontwikkeld. “Het enige nadeel is dat de kennis bij de partners in het bouwproces nog benedenmaats is.”

De samenvatting van dit rondetafelgesprek over BIM

Volgens Van de Rijt corresponderen de normen in andere landen niet met de normen in Nederland. “Maar voordat er een protocol komt, moet wel duidelijk zijn vanaf welke fase je met BIM aan de slag gaat. Is dat alleen het ontwerp of ook de exploitatiefase? Alleen al die vraag maakt het protocol complex.” Faber vraagt zich af of een standaard protocol wel wenselijk is. “Met BIM genereer je data, waaruit je naar behoefte informatie haalt. Als we dus op 1 manier de projectgebonden data invoeren, kunnen we BIM optimaal gebruiken.” Oudshoorn merkt dat het Industry Foundation Classes (IFC)-model een BIM-standaard is, waarnaar iedereen toewerkt. “De parameters die daarin voorkomen, die verschillen echter van elkaar. Eigenlijk zou je die parameters per productsoort moeten omschrijven of standaardiseren.”

Informatie leveren die opdrachtgever kan gebruiken

Daar denkt Bullens anders over. “Dat kan per opdrachtgever anders zijn. Een ziekenhuis is geen Rijksvastgoedbedrijf. Het doel van BIM is om informatie op te leveren, die een opdrachtgever kan gebruiken. In de fase daarvoor moeten bouwers en daarvoor ontwerpers het gebruiken. En daarvoor nog iemand die een Programma van Eisen maakt. Zij hebben allemaal andere parameters nodig.” Hij gelooft dan ook niet dat er een standaard zal zijn, die voor alle projecten en alle opdrachtgevers de parameters voor elk type object beschrijft. “Per opdrachtgever kan het wel, maar niet overkoepelend.” Volgens De Boer draait het om het einddoel. “Op basis daarvan moet je bekijken wat slim en efficiënt is om te doen.” Van de Rijt pleit voor een protocol om de communicatie te verbeteren. “Nu doet iedereen maar wat, maar we moeten naar een database van een gebouw.”

BIM als grondstoffendatabase?

In de stelling ‘Om BIM bij alle bouwers verplicht te maken, moeten opdrachtgevers standaard een grondstoffenpaspoort vragen’, ziet Faber een link naar de circulaire economie. “BIM is een grondstoffendatabase”, vindt De Boer. “In specificaties wordt al gauw de materialisering van projecten meegenomen.” Oudshoorn staat ervan te kijken hoe weinig informatie over grondstoffen in BIM staat. “Daarom is het goed om een bepaalde standaard te stellen, om zo tot een protocol te komen.” Ribbers vindt dat het recept van een grondstof niet per se in BIM hoeft. “Het gaat hierbij slechts om te aantallen.”

De Boer ziet een grondstoffenpaspoort als een stimuleringsmaatregel. “Net als duurzaamheidscertificaten als BREEAM en LEED.” Veel bouwers kennen die certificaten echter niet, laat Oudshoorn weten. “5 à 6 keer per jaar krijg ik hierover een vraag. Aan de manier waarop ze het woord uitspreken, weet ik al dat ze het niet kennen.”

Centrale plek voor grondstoffen

Ook Van de Rijt vindt het goed om grondstoffen op een centrale plek in het project te plaatsen. “Wat kunnen we dan beter gebruiken dan BIM.” Bullens plaatst hierbij wel een opmerking. “BIM is een middel dat het grondstoffenpaspoort ontsluit en geen doel op zich.” Hier sluit Oudshoorn zich bij aan. “Het zou goed zijn voor opdrachtgevers en eindgebruikers, als ze zich realiseren wat voor zin een grondstoffenpaspoort kan hebben.”

BIM zorgt voor efficiëntieslag

In reactie op stelling 3 ‘De overheid moet BIM verplicht stellen bij de verduurzaming van al haar eigen vastgoed’, ziet Faber het als een mooi hulpmiddel om een efficiëntieslag door te voeren. “Het Rijksvastgoedbedrijf heeft zichzelf verplicht al haar eigen vastgoedprojecten in BIM uit te voeren”, laat Oudshoorn weten. Volgens Bullens gaat het hierbij enkel om de geïntegreerde contracten. “En het heeft nog het karakter van een pilot. Ze doen er niets mee. Ik heb bijvoorbeeld nog niet gezien wat ze ermee in het beheer doen." 

Volgens hem moet uiteindelijk het proces centraal staan. “Dat kun je beschrijven voor meerdere projecten, die komen over het algemeen op hetzelfde neer.” Dit zou Ribbers toejuichen. “Een verplichte processtructuur is niet verkeerd.”

Afbeelding: het gebruik van BIM voor een woning (bron: Aadbuild)