Auteur: Tom de Hoog
Nu zij net haar PDEng heeft afgerond, staat Finn Vossen te trappelen om alle opgedane kennis in de praktijk te brengen. Daarbij ziet dit grenzeloze talent kansen om op creatieve wijze traditie en innovatie met elkaar in verbinding te brengen.
Waarin ben je afgestudeerd en wanneer?
“Ik ben in 2014 afgestudeerd en heb 2 masters gedaan: architectuur en bouwfysica. Daarna ging ik op zoek naar een baan, waarin ik beide richtingen kon combineren. Dat lukte niet en daarom ben ik op de TU/e gebleven om mijn postmaster te doen, Technologisch Ontwerper in Opleiding (TOiO) nu Professional Doctorate Engineering (PDEng) ’Smart Energy Buildings and Cities’. Deze postmaster heb ik net afgerond en bestond uit een traineeship van 2 jaar met veel interdisciplinaire workshops in het eerste jaar en in het tweede jaar individueel werken aan een opdracht in een bedrijf.”
Waar heb je die bedrijfsopdracht gedaan?
“Bij Solar Energy Application Center (SEAC), een klein bedrijf met een testlocatie op de campus. Bedrijven en overheidspartijen benaderen dit bedrijf om samen innovatieve zonne-energie producten en diensten te ontwikkelen. Ook worden de marktkansen bepaald en krijgen deze partijen advies over te nemen stappen voor marktintroductie en doorontwikkeling. Daarbij ben ik een jaar betrokken geweest.”
Wat deed je?
“Ik werkte aan het project ‘PV OpMaat’. De vraagstelling daarbij is of PV-materiaal op elke maat te leveren is, zodat de integratie van zonnepanelen in de bouw mooier en kostenefficiënt kan worden. Ik heb de vraag geïnventariseerd naar dunnefilm-techniek bij gebouwgeïntegreerde zonnepanelen. Daarvoor heb ik heel veel partijen uit de bouwsector geïnterviewd. Daaruit kwam naar voren dat een met wenskleuren te produceren gevel die als energieopwekker (elektriciteit of warmte) werkt, een kans zou hebben in de markt. De demonstrator voor deze toepassing wordt dit jaar gebouwd. Helaas ben ik nu met klaar met mijn postmaster. Alle praktische mitsen en maren ben ik niet tegengekomen, die fase gaat het dit jaar in en dan blijkt wat haalbaar is.”
Kun je iets melden over de techniek erachter?
“Bij dunnefilm-zonnepanelen is de actieve laag heel dun. Er wordt nu aan een innovatief productieproces gewerkt om deze actieve laag op elk punt door te kunnen snijden, zonder dat de functionaliteit verloren gaat. Het is dan in de toekomst mogelijk om een zonnepaneel in elke maat en vorm te verkrijgen. De techniek leent zich daarnaast goed als basis om een gekleurd paneel te vervaardigen. Het ‘PV OpMaat’-project kan deze ontwikkeling de nodige ‘schwung’ te geven, want het is nu nog een ‘kip ei’-verhaal. De techniek kan de esthetische, op maat gemaakte gebouwgeïntegreerde zonnepanelen nog niet tegen een concurrerende prijs aanbieden, omdat hiervoor massa-afname nodig is. De afnemers zeggen dat ze het product nog niet (tegen een goede prijs) kunnen verkrijgen, waardoor de benodigde massa wegblijft. De demonstratiegevel van SEAC voor het dit project moet laten zien dat gebouwgeïntegreerde zonnepanelen verkrijgbaar zijn die vrijheid in ontwerp bieden. Zo hopen we de innovators en early adaptors te overtuigen van het product, die vervolgens de massa inspireren en over de streep trekken. ”
Hoe zie je circulariteit in relatie tot PV-techniek?
“Ik heb dat niet specifiek uitgezocht, maar ik geloof dat mensen in de PV-wereld daarmee nog helemaal niet bezig zijn. Dat is opvallend, want de mensen in de bouw die ik interviewde voor het SEAC-project hadden het vaak erover dat circulariteit de nieuwe duurzaamheid is. Een van mijn adviezen bij de afronding van mijn deelname aan het project was om juist die trend naar circulariteit goed in te gaten te houden. De PV-wereld kijkt echter vooral naar performance en efficiency van het product. Ook op een grote PV-conferentie in München afgelopen zomer hoorde ik niets over circulair maken. Dus die shift moet in de sector echt nog plaatsvinden.”
Staat dat volgens jou echt helemaal stil?
“Er zijn wel wat ontwikkelingen. Zo is er bij SEAC een project rond een systeem van geluidswerende wanden langs de snelweg die uit PV-panelen bestaan. Daarbij is het businessmodel onderzocht, waarbij de panelen van de PV-exploitant blijven en die verhuurt zo de opwekking van elektriciteit. Dat zou mooi zijn voor het gekleurde gevelproduct. Nu is gedeeld eigenaarschap vanwege regelgeving nog niet mogelijk, maar als je zo’n gevel kan leasen in plaats van kopen, krijg je ‘energie als een service’.”
Wat wordt jouw volgende stap?
“Het interessante vanuit mijn studierichtingen is dat mensen uit verschillende disciplines met elkaar (leren) praten en zo samen iets moois maakt. Dat speelde ook al in het ‘PV OpMaat’-project en dat wil ik ook graag doen in de baan die ik nu zoek. Vaak hebben mensen hetzelfde doel, bijvoorbeeld duurzaamheid, maar dan loopt de communicatie over hoe dat doel te bereiken niet goed. Ik geloof dat ik mensen enthousiast kan maken om samen een stapje verder te komen.”
Waar ben je naar op zoek?
“Ik wil het liefst eerst ervaring opdoen in een bedrijf, voordat ik zelf iets opzet. Ik zoek nu vooral een sfeer om in te werken, de afgelopen 2 jaar zat ik een groep internationale studenten met heel verschillende ideeën en enthousiasme. Daarbij gaat mijn hart uit naar de bouw, maar dat is wel weer een traditionele omgeving. Ik probeer goed te kijken naar bedrijven die mij voldoende bewegingsruimte bieden. Daarbij besef ik heel goed dat er ook gewoon geld verdiend moet worden met innovaties. Door naast financiële waarde ook creatief naar energie, comfort, duurzaamheid en productiviteit te kijken, is dat te verbinden aan elkaar en kun je echt innoveren.”