Auteur: Tom de Hoog
Afgestudeerd in 2007 aan TU Eindhoven in Construction Management and Engineering met een consumentenbenadering voor duurzame energiesystemen zet Grenzeloos Talent Charles Smeets nu in op collectieve energie met Nederland Opgewekt.
Wat was je carrièrepad tot nu?
“Ik werkte de afgelopen jaren bij VolkerWessels. Na mijn afstuderen sleutelde ik een jaar aan een product, waarmee ik vervolgens de markt ben opgegaan. Ik noemde dat ‘for sustainable living’. Daarmee ben ik de projectontwikkelaars destijds afgelopen. Ik meldde ze dat ze duurzamer en zonder de energietechniek moesten bouwen. Door de energielevering in een Energy Service Company (ESCo) te plaatsen, heeft dat voordelen voor de bouwer en de klant want duurzamer en tegen lagere kosten. Wat toen niemand zei, maar iedereen dacht was: ‘We gaan die grote woonwijken helemaal niet meer bouwen.’ Reden: de crisis had inmiddels toegeslagen. Ik kwam toen bij VolkerWessels terecht via mijn afstudeerbegeleider. Daar wilden ze meer weten over duurzaamheid in relatie tot infrastructuur en ik mocht komen helpen met hun grote projecten.”
Je was ook voor Ahold actief, las ik. Wat deed je daar?
“Via een goede een vriend en oud studiegenoot kwam ik bij Ahold terecht. Ik ben daar voor Anneke de Vries, senior vicepresident Real Estate & Construction, aan de slag gegaan. Zij wil energieproducerend vastgoed voor Ahold in 2025. Bedenk dan dat supermarkten in feite open koelkasten zijn, die de hoofdmoot van de energie in het vastgoed van Ahold gebruiken. Ik mocht starten op voorwaarde dat ik dat niet als éénpitter deed. Dat was de eerste keer dat ik met een netwerk van zelfstandigen een klus aangepakt heb. In dit geval met Michiel van der Vight van Except. We stelden een strategie op die niet alleen energie omvat maar de gehele stapeling van materialen, ecologie en de gezondheid van mensen. We gebruikten daarbij de ELSIA stack van Except en langs die ladder hebben we maatregelen en doelstellingen ontwikkeld voor Ahold.”
Wat doe je nu?
“Ik ben volop bezig met het oprichten van Nederland Opgewekt. Met crowdfunding en crowdownership gaan we grote zonneparken realiseren. Dat is de eerste stap in een collectief lokaal energiebedrijf.”
Het idee komt voort uit je afstudeerproject?
“In mijn scriptie was de kern dat je mensen eigenaar van het energiesysteem moet maken en dit in een bedrijf moet organiseren. Collectief oppakken dus volgens het idee van een ESCo. Omdat mensen die deelnemen in zo’n collectief mede-aandeelhouder zijn, krijg je geen scheve belangen. Ze hebben daarbij direct invloed op de prijsstelling. Nu maken we gebruik van nieuwe regelgeving in Nederland, waarbij je vrijgesteld bent van energiebelasting als je als energiecorporatie een zonnepaneelpark realiseert. Daarnaast is het ook 20% voordeliger.”
Je maakt daarbij gebruik van de bestaande infrastructuur?
“Ja, we pakken het anders aan dan ik enkele jaren geleden toen ik zonnepanelen verkocht aan consumenten. Dan krijg je alle bezwaren die kunt bedenken: aansluitproblematiek, mensen die geen kabels door de woning willen, ingewikkelde vragen over kosten en opbrengsten. Op duurzaamheidsvlak zijn er blijkbaar een miljoen drempels om te slechten. Bij Nederland Opgewekt is dat anders, want de particulier hoeft aan zijn huis niets te doen. De bestaande infrastructuur voor levering van elektriciteit wordt gebruikt, omdat we leveren via het stroomnet.”
Hoe gaat het verder in z’n werk?
“De stroom die we straks opwekken met de zonnepanelen voorzien we van een opwekverklaring per deelnemer. Die verklaring gaat naar de energieleverancier die op basis daarvan de energiebelasting mag verrekenen ofwel op nul mag zetten. Nederland Opgewekt garandeert dat stroom is opgewekt uit de naam van de deelnemer en dus niet uit de naam van de energieleverancier.”
Hoe staat het met Nederland Opgewekt?
“Daarvoor hebben we afgelopen 16 mei formeel de besloten vennootschap voor de holding opgericht. Om de benodigde middelen binnen te halen, werken we samen met een ervaren partners. Daarbij hebben we een samenwerkingsovereenkomst met installatiebedrijven gesloten en selecteren we vaste partners voor de financiering bijvoorbeeld Zonnepanelendelen. Deze bedrijven hebben echt kaas gegeten van hoe je die projecten realiseert. Dat is interessant voor ons.”
Waar komen de klanten voor Nederland Opgewekt vandaan?
“De ledenwerving moeten we zelf doen en onze strategie zal zijn dat we online en offline daarbij combineren. Onze pay-off is ‘Plezier aan energie’ en we gaan aanwezig zijn bij lokale evenementen. We richten ons op de nichemarkt ‘jonge gezinnen’, mensen die druk zijn en geen tijd hebben om lang over energiekeuzes of zonnepanelen na te denken maar wel duurzaam en voordelig energie willen inkopen. Bij ons kun je meedoen zonder grote investering vooraf, maar wel stroom dus uit de eigen installatie geleverd krijgen. We zijn wel gebonden aan fysieke locaties vanwege de postcodesystematiek (de ‘postcoderoos’). We zijn nu het verst in Breda waar we een overeenkomst met een dakeigenaar gaan sluiten. Daar kunnen we 32.000 panelen plaatsen en kunnen zo’n 1.000 gezinnen aan deelnemen. Ik hoop ook van de gemeente Helmond te horen dat zij een terrein ter beschikking heeft, waardoor we nog eens 1.000 huishoudens kunnen aansluiten.”
Wat zijn je ambities?
“Uiteindelijk zouden we een miljoen huishoudens in Nederland van het aardgas af willen helpen. We beginnen met opwekken. Je gaat als klant daar het plezier van beleven en als je dat leuk vindt, dan ontstaat de bereidheid om meer te doen. Dat maakt het ook eenvoudiger voor mensen om te investeren in moelijker en kostbaarder maatregelen, zoals isolatie van vloeren en zolders. Door nu korting uit te delen kunnen we de mensen motiveren te verduurzamen.”