Energieopslag in accu’s staat steeds meer in de belangstelling. Uit eerder onderzoek bleek al dat het niet lang meer duurt voordat de investering in een thuisbatterij vanuit financieel oogpunt de moeite waard is. Geldt dit ook voor toepassing van accu’s in de kleinere utiliteitsbouw? Deze vraag wakkerde Duurzaam Gebouwd-partner Merosch aan om onderzoek te doen naar de potentie van accusystemen in scholen en kantoren met een kleinverbruiksaansluiting. In het tweede deel van een tweedelige reeks zoomen we in op hoe rendabel deze oplossing is voor deze utiliteitsgebouwen.
Tekst: Sven Korpershoek, Merosch
In het eerste deel lieten we zien wat de energetische effecten zijn van een accusysteem. Door de beperkte toename van het eigen verbruik als gevolg van zo’n oplossing blijkt ook de besparing op elektriciteitskosten vrij laag. Uitgaande van een 10 kWh accusysteem wordt minder dan 1% van de elektriciteitskosten bespaard in het eerste jaar ten opzichte van een situatie zonder accusysteem. Dit loopt op tot een besparingspotentieel van 15% na vijfentwintig jaar, wanneer rekening wordt gehouden met de te verwachten ontwikkelingen in elektriciteitsprijzen en subsidieregelingen.
Het gevolg van het beperkte besparingspotentieel is dat een rendabele business case alleen nog haalbaar is wanneer de kosten voor een accusysteem ook zeer laag zijn. Op dit moment is dat niet het geval. De investeringskosten van accusystemen zijn met een gemiddelde van boven de €1000,- per kilowattuur capaciteit (nog) veel te hoog om interessant te worden. Daar komt bij dat de gemiddelde levensduur rond de tien tot vijftien jaar ligt, waardoor een accusysteem over de levensduur van een pv-systeem nog altijd minimaal één keer moet worden vervangen.
Als de vergelijking wordt gemaakt tussen levensduurkosten (investeringskosten, vervangingskosten, restwaarde en elektriciteitskosten) voor een systeem met 10 kWh energieopslag tegenover een systeem zonder energieopslag, dan kost een systeem met 10 kWh energieopslag over een periode van 25 jaar circa 36% meer. Voor het kantoorpand van Merosch vertaalt dit zich in zo’n €15.000 meerkosten.
Voor deze casus zou een accusysteem pas rendabel worden bij investeringskosten van circa €180 per kilowattuur capaciteit of lager. Gezien de verwachte prijsdaling van 50-60% tot 2030, is het niet realistisch dat een accusysteem voor die tijd rendabel zal worden.
Toekomstperspectief
Hoewel de cijfers uit dit onderzoek duidelijk zijn, kan niet worden gezegd dat er in de toekomst helemaal geen accusysteem denkbaar is in een kantoor of school. Het financiële voordeel dat een accusysteem kan bieden bestaat namelijk uit meer elementen dan alleen de energiekostenbesparing door verhoging van het eigen verbruik, waarop de focus lag in dit onderzoek.
Andere verdienmodellen voor een accusysteem zijn:
• Peak-shaving: door toepassing van een accusysteem kunnen pieken in verbruik en opwekking worden opgevangen, zodat het net hier niet mee wordt belast. Dit zou in sommige gevallen een lagere capaciteit van de elektriciteitsaansluiting mogelijk maken, waardoor een deel van de netbeheerkosten kan worden bespaard.
• Slimme sturing op basis van flexibele elektriciteitstarieven: met de ontwikkeling van flexibele elektriciteitstarieven (uur- of kwartierwaarden), wordt elektriciteit goedkoper op momenten dat er veel aanbod is en duurder op momenten dat er weinig aanbod is. Elektriciteit kan worden opgeslagen als de prijs laag is en worden teruggeleverd als de prijs hoog is. Dit maakt extra opbrengsten voor de gebruiker mogelijk.
• Netdiensten: Tevens kan een accu worden ingezet voor het leveren van netdiensten. Een voorbeeld hiervan is het platform Crowdnett van Eneco, waarin consumenten worden gevraagd om een deel van de Tesla Powerwall beschikbaar te stellen voor de netbalancering in ruil voor een vergoeding. Het is niet ondenkbaar dat in de toekomst ook scholen en kantoren hun accu beschikbaar kunnen stellen voor dit soort netdiensten.
Het uiteindelijke doel
De beschreven verdienmodellen bieden toekomstperspectief voor een rendabele business case in scholen en kantoren, maar we moeten accusystemen niet gaan zien als middel om inkomsten te genereren. De milieubelasting, het ruimtegebruik en de energieverliezen die een accu met zich mee brengt zijn invloedrijke nadelen die we niet mogen vergeten. Dit wil niet zeggen dat er in de energietransitie geen plaats is voor accusystemen. Integendeel, we zullen ze nodig hebben om in een flexibel energiesysteem vraag en aanbod in balans te brengen. Wel moeten we beseffen dat accusystemen slechts een middel zijn om ons doel te bereiken: het creëren van een duurzame leefomgeving.