Aan de westkant van Leeuwarden komt een nieuw brugbedieningscentrale. In de toekomst is dit de plek van waaruit circa 40 bruggen bediend worden. Provincie Fryslân wil in 2025 de meest circulaire provincie zijn van Nederland en de hieruit voortvloeiende duurzaamheidsambities zijn het uitgangspunt voor het nieuwe Swettehûs. Duurzaam Gebouwd spreekt in de aanbestedingsfase met Bertina Seffinga, adviseur van draaijer+partners en projectleider Trienke Lantinga van provincie Fryslân.
Het Swettehûs wordt gebouwd op de plek waar op dit moment een voormalig provinciaal projectbureau staat. In dit gebouw is nu tijdelijk de bediencentrale van de provincie gehuisvest en op dezelfde locatie komt straks de definitieve bediencentrale. Naast de bediencentrale komt er een steunpunt voor het beheer van en het toezicht op vaarwegen en vestigt de technische dienst zich hier. Straks zien we hier niet alleen het nieuwe gebouw, maar onder andere ook een haven, werkplaatsen en een botenhuis.
Circulaire ambities
“Om onze circulaire ambities vorm te geven, hebben we ervoor gekozen om in een vroeg stadium een marktconsultatie te doen en ontwerpende en uitvoerende partijen te selecteren”, vertelt projectleider Trienke Lantinga van provincie Fryslân. “We sluiten twee contracten. Allereerst een bouwteamcontract dat geldt tot aan het Definitieve Ontwerp (DO), waarbij het doel is om een zo groot mogelijke plus op circulariteit te behalen. Daarna volgt er een UAV-GC contract voor de realisatie en het beheer en onderhoud van het project. We zijn op dit moment bezig met de aanbestedingsprocedure, waarin we twee elementen beoordelen: de aanpak van circulariteit en de kansen die de opdrachtnemer ziet op dit gebied.”
Duurzaam Gebouwd-partner draaijer+partners ondersteunt de provincie Fryslân bij de begeleiding van het proces. “Om voor een vliegende start te zorgen hebben we diverse workshops georganiseerd om voor inspiratie te zorgen rondom circulariteit”, weet adviseur Bertina Seffinga van het adviesbureau. “We gaven daarin voorbeelden van circulaire ontwikkelingen in Nederland en over de grens.”
De gebruikers van het toekomstige gebouw maakten niet alleen kennis met succesvolle duurzame projecten, maar mochten ook aangeven wat hun droom was. “We lieten iedereen een antwoord formuleren op: ‘Het Swettehûs is circulair als…’. De uitkomsten waren verrassend en gaven inzicht in hoe de medewerkers de toekomst voor zich zien. Zo had een van de betrokkenen de droom dat er over 30 jaar helemaal geen gebouw meer zou zijn, omdat het hergebruikt was voor andere doeleinden.”
Flexibel en circulair
De geïnventariseerde gebruikerswensen werden uitgewerkt en gelinkt aan een aantal onderwerpen: slim, circulair, energie, gezond en sociaal. “Vervolgens gaven we prioriteit aan de belangrijkste aspecten in iedere categorie”, gaat Seffinga verder. “Uit die selectie kwamen vijf onderwerpen naar voren: flexibel en adaptief, gezonde werkomgeving, gebruikmaken van waterrijke omgeving, energie en circulaire economie.” Om de verschillende focuspunten goed in te vullen en resultaten meetbaar te maken, werden enerzijds harde doelen opgesteld en anderzijds streef- en ambitiewaardes geformuleerd. “Zo hebben we harde doelstellingen geformuleerd op het gebied van materialen en energie, maar hebben andere onderwerpen zoals gebruik van waterrijke omgeving zachtere waarden”, vult Lantinga aan.
Per onderwerp staan er diverse maatregelen en ambities op het programma om dit optimaal in te vullen. Zo wordt in het kader van circulariteit zoveel mogelijk secundair materiaal toegepast. “Als de toepassing van secundair materiaal niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat het niet beschikbaar is, wordt zoveel mogelijk hernieuwbaar materiaal toegepast”, vertelt Seffinga. Op het vlak van gezondheid worden toxische stoffen vermeden en wordt een groene omgeving gerealiseerd, met veel zicht op de omgeving. “Verder is het thema water erg belangrijk”, gaat Seffinga verder. “We gaan daarbij op zoek naar mogelijkheden rondom het winnen van energie uit water, het verminderen van het waterverbruik en het filtreren van afvalwater voor hergebruik. Verder onderzoeken we met de omgeving of het mogelijk is om een lokaal energienetwerk op duurzame bronnen te realiseren.”
Werkgroepen
Om het uitwerken van de ambitie in maatregelen eenvoudiger te maken, worden kansenkaarten opgesteld. “We laten hiervoor sessies leiden door een expert, die alle betrokkenen prikkelt om na te denken over de te bewandelen paden en de gewenste uitkomsten”, legt Seffinga uit. “De uitkomsten van die bijeenkomsten geven we mee aan de partijen in de aanbesteding die de casus concreet uitwerken.”
Tekst: Marvin van Kempen, Beeld: Provincie Fryslân en draaijer+partners