Het klinkt misschien gek, maar ik ben blij met de huidige stikstofdiscussie. Het legt namelijk een pijnlijk punt bloot: onze standaard werkmethode als sector is absoluut niet houdbaar. We moeten slimmer en schoner bouwen. De oplossingen liggen binnen handbereik: zaak is wel er samen de schouders onder te zetten. Hoe we dat kunnen doen? Ik deel graag mijn overtuiging met je.
Tekst: Jurgen Schoenmakers, Foto bovenaan: Unilever, Bron: Unilever
Toen we als Dura Vermeer in 2015 aan de slag gingen met de circulaire renovatie van het bestaande hoofdkantoor van Alliander, waren zulke opdrachten schaars. Door de opdracht verdiepte ik me in de cijfers van de grondstoffenvoorraad in Nederland. Die waren niet mals. Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw heeft de bouw- en vastgoedsector tot 2030 een miljard ton aan grondstoffen nodig om aan de gestelde bouwopgave te voldoen. Slechts een derde van deze vraag kan worden ingevuld met hergebruik van bouwmateriaal. Daar komt bij dat het rijksbrede programma ‘Nederland circulair in 2050’ heeft berekend dat de bouw in Nederland naar schatting 50% van het grondstoffenverbruik voor zijn rekening neemt. En daar bovenop: 40% van het totale energieverbruik en 30% van het totale waterverbruik.
Nogal confronterende cijfers. In rap tempo jagen we er met z’n allen grondstoffen als zand en cement voor beton doorheen. De ‘Earth Overshoot Day’, die aangeeft wanneer we vanaf 1 januari geteld alle grondstoffen hebben opgebruikt die de Aarde dat jaar kan produceren, komt steeds eerder in het jaar. In 2020 zelfs op 3 mei, nog niet eens op de helft van het jaar. Het project Alliander inspireert daarom nog steeds: 80% van het gestripte materiaal is uiteindelijk hergebruikt. Na die opdracht was ik circulair om. Nu, 4 jaar later jaag ik als duurzaamheidsmanager bij Dura Vermeer fulltime aan op cultuur- en gedragsverandering. Want daar begint de verduurzamingsslag mee. We moeten binnen de bouw beter zicht krijgen op ons eigen consumptiegedrag. Dát gaat de echte gamechanger zijn. Want het ontbreekt de bouwsector niet aan de wil om te verduurzamen, maar aan inzicht in eigen gedrag en prestaties.
Gezonde natuurlijke leefomgeving
In 2019 lanceerden we een strategisch plan met drie vernieuwingsambities: duurzaamheid, digitalisering en innovatie. Ons duurzaamheidsdoel luidt dat in 2030 iedere oplossing bijdraagt aan een gezonder en groener Nederland. De uitdaging is om te zorgen dat de hele organisatie én keten meebeweegt. Dat gaan we bereiken via drie duurzaamheidspijlers: onze uitstoot op het gebied van CO2, stikstof en andere schadelijke gassen moet naar 0%. We zetten vol in op circulariteit door alleen met duurzame en hergebruikte materialen te werken, en we richten ons op een verdere verbetering van een gezonde natuurlijke leefomgeving in projecten.
Meer uitdagen
Ik word enorm enthousiast van de meerwaarde die je als bouwsector kunt bieden. Daarin mogen we onszelf wel veel meer uitdagen. We moeten innovatieve complexe vraagstukken aangaan en onze klanten overtuigen van de meerwaarde die ontstaat als er meer op duurzaamheid wordt ingezet. Een mooi voorbeeld vind ik het Global Foods Innovation Centre (lees het volledige projectartikel in Duurzaam Gebouwd Magazine). Met dit gebouw van Unilever bouwen we een van de meest duurzame multifunctionele gebouwen ter wereld. Zo’n project is zeker niet de standaard in utiliteitsbouw, helaas. Maar ik ben er wel van overtuigd dat het onze verantwoordelijkheid is als bouwpartijen om onze ketenpartners hierin mee te nemen. Duurzaam bouwen kan. We moeten ze laten zien wat er technisch allemaal mogelijk is. Het is onze taak hun initiële aanvraag te verduurzamen. Zo sturen we samen aan op een versnelling van de transitie.
Jurgen Schoenmakers van Dura Vermeer
Lessen leren, meters maken
Ook de hand in eigen boezem steken, is van belang: we kunnen als sector heus met minder uitstoot bouwen. Maar zaken veranderen alleen door zelf iets te doen. We moeten inzicht en ervaring opdoen en lessen leren uit experimenten. Samen met opdrachtgevers, ketenpartners en de overheid. Hoe vullen wij dat in? Wij hebben ons verbonden aan het initiatief Cirkelstad en het traject ‘Samen Versnellen’. Dit gaat over circulaire en inclusieve projecten. Met elkaar formuleren we “het nieuwe normaal”: een standaard voor het (digitaal) circulair bouwproces. Deze projecten vereisen van ons dat we ook onze eigen methoden kritisch toetsen, onze ambities verleggen en die op een andere manier waarmaken.
Doorbreek het gesloten karakter
Echte gedragsverandering doe je samen, als totale sector. Daar zie ik ook een uitdaging: ik vind dat onze bouwsector een (te) gesloten karakter heeft. We kijken nog te weinig bij elkaar in de keuken. Terwijl samenwerking echt nodig is om succesvol duurzaam te innoveren. Daarom zitten we als Dura Vermeer inmiddels aan tafel met onze opdrachtgevers en partners om onze inkoop verder te verduurzamen en te professionaliseren. En ja, we zetten onze keuken open, want samenwerking zit in ons DNA. Dus, ben jij op zoek naar manieren om de markt uit te dagen? Of zit je met een duurzaamheidsvraag op het gebied van uitstoot, biodiversiteit of circulariteit? Neem dan vooral contact met me op. Ik laat je graag zien waar wij mee bezig zijn.
Global Foods Innovation Centre
Het gloednieuwe Global Foods Innovation Centre van Unilever combineert een innovatieve en inspirerende omgeving met duurzaamheid en gezondheid. Het imposante gebouw is opgeleverd op de Wageningen Campus en Duurzaam Gebouwd sprak in Duurzaam Gebouw Magazine #44 diverse projectbetrokkenen die de realisatie mogelijk maakten, waaronder partners DWA en Dura Vermeer.
Het verhaal 'Jaag met ons verduurzaming van de bouwsector aan!' verscheen eerder in het digitale magazine 'Gedragsverandering'. Je leest dit magazine volledig gratis in onze kennisbank.