Meer dan honderd jaar oude woning is nu NOM

Een woning uit 1910 verbouwen en helemaal Nul-op-de-Meter maken: een flinke uitdaging, waar een Bloemendaals gezin mee aan de slag ging. Het gezin trok de stoute schoenen aan en stoomde de woning helemaal klaar voor 2050.

Foto boven: Zeventien zonnepanelen op het dak zorgen voor de opwekking van duurzame energie.
Tekst: Marvin van Kempen

Voor het project werd aannemer Bouwbedrijf C. Heemskerk aangetrokken, dat samenwerkte met Onderhoudsbedrijf O.K. om de woning volledig all-electric te maken. Onderhoudsbedrijf O.K. werd twee jaar geleden opgestart door Onno Klootwijk. “We werkten al eerder samen met Heemskerk en werden vroeg betrokken bij het project, zodat er voldoende ruimte was om advies uit te brengen over de installatietechniek”, vertelt hij. “Het fundament van de realisatie was het enthousiasme van Gert-Jan van Casteren en Janine Bekker, de bewoners van het duurzame herenhuis.”

Als algemeen directeur bij Desko vond Van Casteren het tijd om zijn professionele verduurzamingsdrive te combineren met zijn persoonlijke. “Duurzaam en circulair zit in mijn DNA en dat probeer ik stapsgewijs in mijn leven door te voeren. Toen we de kans kregen om een woning in Bloemendaal te kopen met een hoge potentie voor duurzaamheid, besloten we deze uitdaging aan te gaan. Peter Heemskerk van Bouwbedrijf C. Heemskerk begeleidde de zoektocht en dacht mee hoe we met allerlei innovaties NOM konden halen.”

Het fundament voor de verduurzaming was het enthousiasme van Gert-Jan van Casteren en Janine Bekker.

Trias Energetica

Op dat moment in het interview ontvangt Van Casteren een berichtje, dat zijn woning energielabel A heeft behaald. “Mooi nieuws”, reageert hij, “en een pluim voor alle betrokkenen.” Hij vertelt verder over de uitgangspunten bij het onder handen nemen van de woning. “We stelden hoge ambities om de meer dan honderd jaar oude woning gasloos en toekomstbestendig te maken. De Trias Energetica vormde een van de uitgangspunten. Dat betekende: warmtevraag beperken en de inzet van duurzame energie maximaliseren. Door goed te isoleren en onder andere dubbel glas aan te brengen, brachten we de warmtevraag terug en zeventien zonnepanelen op het dak zorgen voor de opwekking van duurzame energie.”

Zonneboiler en warmtepomp

Vanzelfsprekend speelt het seizoen een grote rol in de opwek en het behalen van energieneutraliteit. Waar in de zomer meestal een energieoverschot is, kan er in de winter een tekort zijn, als de zon zich voor langere tijd niet laat zien. De zonnepanelen die zijn toegepast, zijn anders dan de standaard. “Hiervoor kozen we speciale zonnepanelen van Amerikaanse makelij”, vertelt Van Casteren. “We berekenden dat we de hogere opwekking van deze panelen (390 Wp) nodig hebben.” Daarnaast is er overal vloerverwarming toegepast, aan de hand van een nieuw systeem van WARP systems. “Die is op alle verdiepingen toegepast, zodat er overal een comfortabel binnenklimaat wordt behaald”, gaat Klootwijk verder. “Er is een koppeling met een warmtepomp, in samenwerking met een zonneboiler. Laatstgenoemde zorgt voor voorverwarming, zodat de warmtepomp minder hard hoeft te werken. Daardoor vullen de twee systemen elkaar goed aan. Je merkt de werking ook in het comfort, want het wordt hierdoor bijvoorbeeld mogelijk om ook te koelen.”

Foto rechts: De meer dan honderd jaar oude woning is volledig all-electric opgeleverd.

Geen overbodige luxe, gezien de steeds hetere zomers en de toenemende behoefte aan koeling als gevolg van beter geïsoleerde woningen. Daar behoort nu ook deze woning uit 1910 toe. “We zien dat de behoefte aan koelmogelijkheden toeneemt”, aldus Klootwijk. Dat ondervond Van Casteren in de zomer van 2020 aan den lijve. “We konden de temperatuur terugbrengen naar een comfortabele 24 à 25 graden Celsius, toen het buiten soms wel tien graden warmer was.”

Toegepaste installaties

In de woning werden de volgende installaties ondergebracht, werkend op de duurzame energie opgewekt uit zeventien zonnepanelen:

• Zonneboiler: ATAG CBSolar 200/3,2, 200 liter boilervat
• Zonnecollectoren: 3,2 m2 aan collectoren
• Warmtepomp: ATAG Energion M Plus, 11T met 300 liter boilervat
• Vloerverwarming: WARP systems
• 17 zonnepanelen, Firstenergy, 390 wattpiek, fabrikant SunPower, SPR MAX 3 390

Barrières doorbreken

De renovatie van de woning mag dan met succes zijn afgesloten, Van Casteren denkt nog wel terug aan het verduurzamingsproces, dat het nodige vroeg van alle betrokkenen. “Er zijn best nog wat drempels voor particuliere huiseigenaren die ze moeten nemen en daar kan de bouw- en vastgoedsector nog meer in betekenen. Zo verspreiden energieloketten informatie en ze ondersteunen bij verduurzaming. Die zijn wel afhankelijk van de data en kennis die ze van leveranciers krijgen.” Als er meer informatie voorhanden is vanuit diverse innovators en leveranciers, wordt het eenvoudiger om beslissingen te maken voor verduurzamingsmaatregelen. “Daarmee versnel je en dat is noodzakelijk. Daarnaast zijn er hobbels als particulieren zich in sommige gemeenten van een gasmeter willen ontdoen. Soms moet je daar nog voor betalen, terwijl je hiermee eigenlijk een stap zet naar een toekomstbestendige omgeving. Je zou dat soort initiatieven juist willen belonen.”

De ingezette innovaties kwamen van ATAG, waarmee Klootwijk al eerder samenwerkte. “We werkten samen om een totaaloplossing te realiseren met innovaties die elkaar goed aanvullen. Het was best even puzzelen, maar we kwamen tot het installeren van de zonneboiler en de warmtepomp, onder andere vanwege de efficiëntie, de betrouwbaarheid en het gegarandeerde comfort.” Een van de uitdagingen die naar voren kwamen tijdens het project was de constructie en de impact daarvan op het geluidsniveau van de installaties. “De woning heeft een houten constructie en de buitenunit staat op het platte dak. Om de resonantie zo laag mogelijk te houden, kozen we voor een combinatie van betontegels en rubbers.”

Vier duurzaamheidsstappen: kennis over de energietransitie

De upgrade van de woning uit 1910 naar all-electric vormt een van de vier duurzaamheidsstappen die ATAG op DuurzaamGebouwd.nl in een whitepaper naar voren brengt. In de ‘Kennisbank’ lees je op DuurzaamGebouwd.nl deze publicatie vol kennis over mogelijkheden in de energietransitie, helemaal gratis.

Dit artikel is ook te lezen in Duurzaam Gebouwd Magazine #48, dat op 2 oktober is verschenen. Lees hier gratis het hele magazine.