Nog niet eerder vertoond in Nederland: in de uitbreidingswijk Meerhoven in Eindhoven worden 56 grondgebonden woningen opgebouwd uit een casco van massief hout. Ontwikkelaar Kalliste voerde de innovatieve ontwikkeling met passie, vastberadenheid en goede partners uit.
Kalliste heeft samen met de gemeente Eindhoven in een bouwteam gewerkt aan het creëren van een milieuvriendelijke en circulaire leefomgeving, waar CO2-reductie centraal staat. Op vrijwel natuurlijke wijze kwam het team daarvoor uit op het eveneens natuurlijke materiaal hout. De woningen van PUUR Wonen in Meerhoven zijn ontworpen door FAAM Architects, het landschap door Edith Kolkman, terwijl Giesbers Ontwikkelen & Bouwen optreedt als aannemer.
De gemeente stipte het gebied aan als unieke en duurzame locatie, dus het moest geen dertien-in-een-dozijnplan worden, aldus Franc Duijnker (Kalliste). “Uit de bestaande context kwam naar voren dat we een natuurinclusieve omgeving wilden maken”, vertelt hij. Dat wil zeggen: groene binnenhoven waar het fijn is te verblijven en waar het parkeren is opgeschoven naar de buitenkant. Met ook ruimte voor biodiversiteit en clusters van woningen omringd door groen, gelegen aan de van oudsher aanwezige watergang de Rundgraaf. “Omdat we toch al zo met natuur bezig waren, wilden we dat ook de huizen in brengen. Toen viel als vanzelf de keuze op kruislaags verlijmd hout, ofwel cross laminated timber [CLT; red.].”
Nieuw materiaal
De keuze om de casco’s van de 56 woningen met CLT te bouwen werd gemaakt in 2018. Indertijd waren er weinig voorbeelden van houtbouw, zeker niet van grondgebonden woningen op deze omvangrijke, projectmatige schaal. Desondanks werd het plan enthousiast ontvangen door inwoners uit de aangrenzende buurt. Dat had zo’n positieve impact, dat sommigen uit die buurt nu naar de houten woningen van PUUR verhuizen. “Een van die kopers had geen aanleiding om te verhuizen, maar hij was wel de eerste die tekende”, vertelt Duijnker trots. “Hij koos bewust voor een gezonde woning.”
Toen begon de uitdaging. Innovatie vraagt immers om inzet, overtuiging en partnership. De voordelen van houtbouw waren voor Kalliste en haar partners overduidelijk: het is gemakkelijk bewerkbaar, zeer demontabel en licht van gewicht. Er komt echter zo veel meer bij kijken. “Het was en is voor Nederland nog steeds een nieuw materiaal”, aldus Duijnker. “Het geeft een aantal uitdagingen die je met beton of kalkzandsteen niet hebt."
Regelgeving
Kalliste schakelde ook de expertise van adviseur Cauberg Huygen in om de veiligheidsregio te voorzien van antwoorden op hun vragen. In het geval van brandwerendheid konden zij aantonen dat het hout dik genoeg is om een potentiële brand langer dan twee uur tegen te gaan.
“Maar als je de eerste vraag hebt beantwoord, komt meteen de volgende kwestie: wandcontactdozen”, vervolgt hij. “Dan haal je namelijk hout weg en heb je minder constructie om brand te weren. Onze wandcontactdozen zijn nu voorzien van een opschuimende pad die branddoorslag tegengaat. Dat soort dingen loop je tegen het lijf met innovaties. Ik had zelf nog nooit van deze pads gehoord.”
Een andere uitdaging lag op het vlak van scepsis bij bewoners. “Sommige kopers kozen bewust voor deze gezonde woningen, maar anderen wilden gewoon in Eindhoven komen wonen”, aldus collega Sander Aalpol (Kalliste). “Uit gesprekken met hen merk je de onbekendheid met dit materiaal als wand- en plafondconstructie. Kunnen ze het hout bijvoorbeeld stuccen? Het geruststellen van de bewoners door open te zijn over de eigenschappen van het houten casco was een belangrijke stap in de ontwikkeling”, besluit Aalpol.
Dit is een verkorte versie van het artikel 'Nederlandse primeur: volledige woonwijk in CLT' uit de Innovatiecatalogus 2021. Deze is binnenkort te verkrijgen in de bibliotheek van Acquire Publishing.
Bron: Stedebouw & Architectuur
Afbeelding: artist impression van PUUR Wonen