Morgen neemt de Hogeschool van Amsterdam haar meest duurzame onderwijsgebouw officieel in gebruik: het Jakoba Mulderhuis. De focus op minimaliseren van verbruik, hergebruik, gebruik van duurzame energie en een duurzame uitvoering leverde een BREEAM Excellent-score op van 76,22%.
Het nieuwe pand van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) aan het Rhijnspoorplein is het slotstuk van de Amstelcampus, gelegen aan de Wibautstraat. Het pand biedt plaats aan 6.000 à 7.000 studenten van de faculteit Techniek en omvat ongeveer 25.000 m2 aan onderwijsprogramma. Voor het ontwerp tekenden twee voormalige HvA-studenten bouwkunde: Marc Koehler (Marc Koehler Architects) en Nanne de Ru (Powerhouse Company). Vanaf 2014 betrokken zij ook de Architekten Cie. bij het ontwerpteam.
Het resultaat is een duurzaam en flexibel onderwijsgebouw met een open karakter, state of the art voorzieningen en volledig toegespitst op de rijke leeromgeving. Het markante gebouw omvat een slanke toren (54 meter, 13 lagen) en een laag bouwblok (33 meter, 6 lagen).
Het pand kent verder een flexibele opzet, met grote overspanningen tussen de kolommen, verplaatsbare binnenwanden en slimme installaties. Doordat iedere verdieping in het gebouw flexibel indeelbaar is, kan het interieur eenvoudig worden aangepast aan veranderende opvattingen over studeren en lesgeven. De flexibele structuur maakt het Jakoba Mulderhuis ook toekomstbestendig op langere termijn. Het gebouw kan relatief eenvoudig naar andere functies transformeren, doordat de hoogbouw en laagbouw los van elkaar kunnen functioneren.
Toekomstbestendig
De visie op dit duurzame gebouw is gestoeld op hergebruik, het minimaliseren van verbruik, gebruik van duurzame energie en een duurzame uitvoering van de bouw. De prefab-gevel is steigerloos gemonteerd en volgens de passief bouwen principes afgewerkt met gerecycled aluminium kozijnen en natuursteen. Per gevel is er gevarieerd in open en gesloten delen, afgestemd op de oriëntatie, het uitzicht en de zonbelasting.
Het ontwerp behaalde in 2014 een BREEAM Excellent score van 76,22%, de op één na hoogste certificering voor een duurzaam ontwerp. Het gebouw heeft inmiddels een energielabel van A++. Dankzij een imposant atrium met veel natuurlijk daglicht wordt er gebruikgemaakt van passieve zonne-energie, ontstaat er een comfortabele en gezonde werkomgeving en wordt er bovendien aanzienlijk op elektriciteit bespaard.
Op het dak liggen een groendak en zonnepanelen met een gemiddelde opwekking van 34.000 kWh (per jaar). Verder zijn er ook nestvoorzieningen aangebracht voor gierzwaluwen en vleermuizen. Het gebouw is aangesloten op een WKO en maakt gebruik van submetering. Zo is real time inzichtelijk wat het verbruik is per verdieping.
Bijna 25% van het losse meubilair is hergebruikt. Slimme toiletgroepen besparen zo’n 30% water en de ledverlichting in het gebouw reageert op zonlicht en aanwezigheid. Op iedere verdieping is een watertappunt voor schoon drinkwater te vinden, wat indirect weer bijdraagt aan schoon drinkwater in armere landen (Join the Pipe).
BIM: digitaal bestek
Het Jakoba Mulderhuis is een van de eerste projecten in Nederland dat is aanbesteed op basis van Building Information Modelling (BIM). Het bestek is in zijn geheel digitaal verstrekt en het digitale model was de basis voor het contract. Een sterk staaltje paperless design, aldus de HvA. In het licht van het lange ontwerpproces gaf BIM de flexibiliteit om wijzigingen relatief snel door te voeren en voor iedereen zichtbaar te maken. Alle achterliggende informatie ging mee in de vorming van het ontwerp. Zo werden tijd en geld bespaard en verbeterde de kwaliteit van de uitvoering.
Amsterdamse stedenbouwer Mulder
Bijna alle gebouwen van de HvA zijn vernoemd naar mensen die uitblonken in hun vakgebied en betekenis hadden voor Amsterdam. De benaming van dit gebouw is mede ontstaan door de wens om het thema diversiteit te verbinden aan de huisvesting van de HvA.
Aanvankelijk droeg het pand in de ontwerp-, ontwikkel- en bouwfase de naam Conradhuis. Zoekend naar een vrouwelijke naam voor het nieuwe gebouw, kwam de HvA uit op de Amsterdamse stedenbouwer Jakoba “Mejuffrouw” Mulder (1900-1988). Ruim veertig jaar werkte zij voor de gemeente Amsterdam en heeft onder andere vormgegeven aan het Amsterdamse Bos en de wijken Slotermeer en Osdorp.
Bron: Hogeschool van Amsterdam
Fotografie: Sebastian van Damme