Wie vanaf 2023 wil bouwen voor het Rijksvastgoedbedrijf moet voldoen aan strengere circulariteitseisen. Dit geldt bij aanbestedingen van alle nieuwbouw-, onderhouds- en renovatieprojecten. “Aanbiedingen voor nieuwbouw, renovatie, sloop of beheeropdrachten, waarvan circulariteit geen deel uitmaakt, komen er vanaf 2023 niet meer in.”
Vanaf 2023 hanteert het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) bij de aanbesteding van nieuwbouwprojecten een strengere MilieuPrestatie Gebouw (MPG) dan de wettelijke minimumnorm. Het Bouwbesluit, dat bepalend is voor alle regelgeving in de sector, gaat uit van een MPG van 0,9. Met de aanscherping van de MPG-norm, een graadmeter voor de totale milieubelasting van een gebouw, wil het RVB de bouwsector stimuleren om verder te verduurzamen.
Sander de Iongh, expert duurzaam aanbesteden van het RVB, licht de maatregel toe: “In de praktijk blijkt dat de norm uit het Bouwbesluit van 0,9 relatief makkelijk wordt gehaald. In onze aanbestedingen gaan we de lat daarom geleidelijk hoger leggen, zodat marktpartijen geprikkeld worden om steeds duurzamer te bouwen.”
Losmaakbaarheid
Naast de steeds strenger wordende MPG-norm wordt ook losmaakbaarheid van het gebouwontwerp een belangrijk beoordelingspunt bij aanbestedingen. Dit betekent dat een gebouw relatief makkelijk weer uit elkaar gehaald kan worden. Dat maakt het mogelijk om gebouwdelen, zoals gevels, vloeren, daken of draagbalken, in hun geheel opnieuw te gebruiken.
De Iongh vervolgt: “In het gebouwontwerp moeten ‘natte verbindingen’, zoals vloeren en wanden die op de bouwplaats aan elkaar worden gestort of gelijmd, zoveel mogelijk plaatsmaken voor ‘droge verbindingen’, die bijvoorbeeld zijn vastgeschroefd en daarom makkelijk weer zijn los te maken.”
Binnen één generatie
Bij de aanbesteding van grootschalige renovaties worden opdrachtnemers vanaf 2023 beloond voor het gebruik van zo min mogelijk nieuwe materialen. Wordt er toch iets nieuws gebruikt, dan moet dat materiaal zoveel mogelijk herbruikbaar of biobased zijn. Dat betekent dat grondstoffen, net als bijvoorbeeld een boom, binnen één generatie vervangen kunnen worden. Daarnaast worden partijen beloond voor het hergebruiken van de materialen die uit het te renoveren pand komen.
Bij sloopprojecten wordt voor de aanbesteding per project in kaart gebracht wat de kansen zijn voor hergebruik van verschillende materialen en gebouwdelen. Bouwbedrijven geven vervolgens op basis van het onderzoek aan wat en op welke manier zij van het slooppand willen hergebruiken.
Aannemers krijgen bij de aanbesteding van sloopprojecten minder punten voor downcycling, als bijvoorbeeld betonnen vloeren worden vermalen tot gruis. Voorstellen voor upcycling, zoals het 1-op-1 hergebruik van beton-, steen- of staalelementen, leveren wel extra punten op.
Inbouwpakketten
Bij projecten voor het RVB worden veel materialen gebruikt voor de inrichting van de gebouwen. De Iongh: “Het RVB is voornamelijk een beheerder van gebouwen. En die gebouwen moeten met enige regelmaat opnieuw worden ingericht, bijvoorbeeld bij een wisseling van de gebruiker. Zo’n kantoorinrichting, in ons jargon een ‘inbouwpakket’, bestaat bijvoorbeeld uit tussenwanden, vloerbedekking en systeemplafonds.”
Ook voor inbouwpakketten, zo benadrukt De Iongh, worden vanaf 2023 aanvullende circulariteitseisen gesteld. Denk hierbij aan de inzet van een bepaald aandeel biobased en hergebruikte materialen. De Iongh tot slot: “Aanbiedingen voor nieuwbouw, renovatie, sloop of beheeropdrachten, waarvan circulariteit geen deel uitmaakt, komen er vanaf 2023 niet meer in.”
Op dit moment is het Rijksvastgoedbedrijf volop aan het experimenteren én leren bij de renovatie van een kantoorgebouw op het voormalige Vliegkamp Valkenburg. Lees nu alle ins & outs daarover in dit artikel uit het gratis digitale magazine Circulariteit.
Hetzelfde onderwerp wordt bovendien verder uitgediept in een presentatie tijdens het Duurzaam Gebouwd Congres op donderdag 3 november.
Bron: Rijksvastgoedbedrijf
Foto boven: De renovatie van het voormalige belastingkantoor in Haarlem (Kick Smeets).